Herdenking redding Deense Joden krijgt dubbele lading door Hamas

In Denemarken heeft koningin Margrethe II (83) de herdenking bijgewoond van de redding van de Deense Joden, precies tachtig jaar geleden. In een kerk, waar de razzia onder andere plaatsvond, waren Joden ondergedoken. Een deel van hen kon niet ontkomen en werd vermoord. Later op de avond was de vorstin in Kopenhagen aanwezig.

Dubbele lading

De herdenkingsdienst in de kerk van Gilleleje, in Oost-Jutland, en de ceremonie in het Koninklijk Theater in Kopenhagen hadden maandag een dubbele lading vanwege de aanval van Hamas op Israël. Net als tachtig jaar geleden werd er zaterdag in Israël op Joden gejaagd, niet door nazi’s, maar door Hamas-terroristen. De koningin nam de tijd voor iedereen en zorgde volgens aanwezigen voor extra troost, met name voor de Joden die aanwezig waren.

Gestapo

De dag bestond uit twee programmaonderdelen. Overdag bezocht koningin Margrethe de kerk van Gilleleje, in Oost-Jutland, waar in de Tweede Wereldoorlog Joden waren ondergedoken. Op 8 oktober 1943 gingen de nazi’s tot deportatie van alle zesduizend Deense Joden over. De Joden zaten op zolder in de kerk en werden door de Gestapo aangevallen. Circa tachtig van hen werden gepakt en naar concentratiekamp Theresienstadt overgebracht. Uit heel Denemarken moesten 472 Joden daar naartoe, waarvan er 53 werden vermoord.

Taxi-rit

In de kerk woonde Margrethe samen met vicepremier Lars Løkke Rasmussen een herdenkingsdienst bij. Er werd stilgestaan bij de mislukte poging om de onderduikers te laten vluchten naar Zweden. Met de meeste andere Deense Joden – meer dan zesduizend – lukte dit wel. In de nacht werden zij met bootjes overgezet, waardoor ze zich in het neutrale buurland veilig konden wanen. Koning Christian X, de grootvader van de koningin, betaalde een van de taxiritten voor Joden die op weg waren naar de haven.

Joods programma

In de avond was de koningin aanwezig op een groter herdenkingsprogramma in het Koninklijk Theater van Kopenhagen. Er traden artiesten op van Joodse komaf, onder wie solisten als Anna Gwozdz, Ayala Zimbler Herz en Henrik Goldschmidt. Ook het Joods Kinderkoor van Denemarken trad op. Verder werden op het podium persoonlijke verhalen over de ontsnapping naar Zweden en de deportatie naar Theresienstadt gedeeld.

Margrethe in het zwart

De avond, waar de koningin in het zwart verscheen als teken van rouw voor de slachtoffers van toen in Denemarken en nu in Israël, werd georganiseerd door Henrik Goldschmidt en Anders Jerichow voor Humanity In Action. Ook was er financiële steun voor van de AP Møllers Stichting, de Politiken Stichting en de Koningin Margrethe en Prins Henrik’s Stichting, in samenwerking met Humanity In Action en de Joodse gemeenschap.