Het schaakbord – column Salomon Bouman

salomon bouman
Salomon Bouman

‘Alsof Israël lak heeft aan de buitenwereld heeft het Israëlische militaire bestuur een zonne-energiecentrale op de Westelijke oever van de Jordaan ontmanteld. Dit door Nederland gefinancierde project in het raam van humanitaire hulpverlening leverde stroom aan een Palestijns dorpje waar nooit eerder lampen konden branden en ijskasten konden koelen. Op zijn beurt heeft Nederland lak aan het Israëlische argument dat er nooit een vergunning voor de bouw van dit project is gevraagd. “Israël geeft nooit vergunningen (voor projecten in bezet gebied),” zei minister van Buitenlandse Zaken Koenders op bitse toon tijdens een debat in de Tweede Kamer. Den Haag neemt dit incident zo hoog op dat premier Rutte zelfs krachtig bij premier Netanyahu heeft geprotesteerd tegen de ontmanteling van dit zon energieproject .

Het is dom dat Nederland voor dit project, ook al was het maar formeel, geen vergunning heeft gevraagd. Het is nog dommer dat Israël een Palestijns dorp elektriciteit ontzegt waarin Nederland wilde voorzien.
Ik vermoed dat de Israëlische militaire autoriteiten niet op de hoogte waren van de Nederlandse hand achter dit project. Want in hun achterhoofd zou toch nog wel gedachte moeten leven dat Nederland Israël nog wel goed is gezind.
Op de schaal van de drama’s in het Midden-Oosten is het niet meer dan een incident dat een bittere smaak nalaat.
Het bloedvergieten in Syrië, Irak, en Yemen is van een totaal andere orde.
Het Syrische volk heeft onvoorstelbaar geleden maar de Syrische president Bashir Assad heeft gewonnen. Weer kan een massamoordenaar zich in zijn paleis in zijn handen wrijven. Dat is het moeilijk verteerbare resultaat van de top tussen de Russische president Vladimir Putin en de Amerikaanse president Donald Trump tijdens de door straat geweld omgeven mega-top van de twintig grootste industriële mogendheden in Hamburg.

Ik zie het zo : Trump heeft zich vanuit zijn isolationistische wereldvisie neergelegd bij Russische strategische dominantie in Syrië. De tijd is voorbij dat Trump’s voorganger Barack Obama in het Witte Huis plechtig kon zeggen dat “Assad must go”.
Voor Trump is het veel belangrijker met Putin te vechten tegen de IS-terreur en islamitische terreur in het algemeen, dan aan de herwonnen machtspositie van Assad te tornen. Dat is de betekenis van het Russisch-Amerikaanse besluit om samen te werken om een bestand te verwezenlijken in het westelijke deel van Syrië, niet ver van de door Israël bezetten hoogvlakten van Golan.
Voor Israël heeft de knieval van Trump voor Putin en Assad strategische gevolgen. De fysieke nederlaag van IS in Syrië is nabij. De Russen blijven er echter met hun ultramoderne luchtafweerraketten die het hele Israëlische luchtruim bestrijken en andere wapens.

Het tussen Putin en Trump bekokstoofde bestand betekent dat de Israëlische luchtmacht (vliegtuigen en drones) zijn vrijheid van handelen verliest in het Syrische luchtruim. Geen Israëlische luchtaanvallen meer op Iraanse wapenkonvooien via Syrië naar Hezbollah in Libanon. Rusland en de VS staan daar via de wapenstilstand garant voor! Aan Israëls belangen hebben Putin en Trump in Hamburg niet gedacht.
Met Syrië en Iran als bondgenoten is Putin er via de Syrische burgeroorlog in geslaagd op rekening van Amerikaanse belangen weer een stevige positie in het Midden-Oosten op te bouwen. Als uitvloeisel van de in Washington getekende Israëlisch-Egyptische vrede in 1979 werd de Russische invloed in dit strategisch belangrijke deel van de wereld teruggedrongen. Moskou verloor Egypte dat na de oorlog van 1973 in het Amerikaanse kamp belande. Nu is Rusland met Amerikaanse erkenning van de nieuwe realiteit in Syrië weer terug.

Is dat voor Trump een uitdaging met kracht te blijven ijveren voor een “peace-deal” tussen Israël en de Palestijnen, ondersteund door de soennitische Arabische landen? Dat zou op het schaakbord van de machtspolitiek in het Midden-Oosten de Amerikaanse invloedssfeer kunnen afbakenen. Hoewel de betrekkingen tussen Jeruzalem en Moskou goed zijn is het een Israëlisch belang om stevig in de Amerikaanse invloedssfeer te blijven. Zou deze kijk op de ontwikkelingen in het Midden-Oosten Netanyahu kunnen inspireren met Trump mee te gaan op weg naar een “deal” met de Palestijnen?’

Categorie:

Home » Columns en opinie » Het schaakbord – column Salomon Bouman