Hongaars wijnhuis erkent onteigende Joodse eigenaren

Meer dan zeventig jaar nadat hun geliefde wijnbedrijf hen werden ontnomen, viert de familie Zimmerman een kleine – uitgestelde – overwinning. Zes nazaten van Holocaust overlevenden Miklos en Blanka Zimmerman onthulden eind juni twee bescheiden plaketten aan de voorzijde van het hoofdkantoor van de beroemde wijnhuis Royal Tokaji in het noordoosten van Hongarije, waarin hun band met die plek wordt geëerd.

“Dit was het huis van Miklos en Blanka Zimmerman en hun twee kinderen,” leest één van de twee opschriften bij de ingang van het hoofdkwartier van het bedrijf in het plaatsje Mád. De andere tekst verwijst naar de voormalige woning van Lajos en Margit Zimmerman. Beide borden vermelden verder de betrokkenheid van de familie Zimmerman bij de ‘ontwikkeling, productie en marketing van Tokaji wijnen’ sinds het begin van de negentiende eeuw. Op de borden staat verder te lezen: “In mei 1944 werd de familie nar Auschwitz gedeporteerd, samen met de overige Joodse families uit Mád. Blanka stierf in Auschwitz op 16 oktober 1944.”

“Ik hoop van harte dat dit een stap dichterbij rechtvaardigheid en erkenning is van de gepleegde misdaden,” zegt Gerry Oster, kleinzoon van Blanka en Miklos Zimmerman, die samen met zijn zus heeft gestreden om Royal Tokaji zover te krijgen de familiegeschiedenis onder ogen te zien en het gedwongen vertrek te erkennen. “Ik hoop dat dit kinderen en kleinkinderen van anderen zal motiveren om vergelijkbare stappen te ondernemen om de herinnering aan Europese Joden vast te leggen.” aldus Oster.

De strijd begon een jaar geleden toen Beverly Fox, Osters zus, foto’s vond van de Royal Tokaji wijngaarden in Mád. Het gebouw waarin de bedrijfskantoren waren gevestigd kwamen haar bekend voor. Haar moeder bevestigde haar vermoeden dat dit het huis was waarin de familie had gewoond totdat de Nazi’s hen in 1944 naar de concentratiekampen afvoerde. Susy Oster (88) die in Californië woont, groeide op in het huis en herinnert het zich nog levendig. In een interview vorig jaar haalde ze herinneringen op over de plek, het wijnbedrijf van haar ouders en oom, de kelders waar de Royal Tokaji wijn het speciale proces onderging dat het zijn unieke zoete smaak geeft. Na de Holocaust, verhuisde Susy naar de Verenigde Staten. Haar vader Miklos overleed voor de oorlog.

In de tussentijd onteigende het naoorlogse communistische bewind het huis, de wijngaarden en de kelder, zoals dat met bijna alle particuliere bedrijven in Hongarije gebeurde. Na de val van het communisme in 1989, werd het onroerend goed verkocht en uiteindelijk aangewend door Royal Tokaji, één van de grotere wijnhuizen waar onder meer Jacob Rothschild, een nazaat van de Brits-Joodse bankiersfamilie, en Hugh Johnson, een internationaal vermaarde wijnhistoricus eigenaar van zijn.

Na te hebben vernomen dat hun voorouderlijk bezit nu eigendom was van één van Hongarije’s grootste wijnhuizen, benaderden de Zimmermans Royal Tokaji met het verzoek de vroegere Joodse eigenaren en hun lot gedurende de Holocaust te erkennen. Zij benadrukten geen belangstelling te hebben voor enige materiële genoegdoening voor het verloren bezit. Wat volgde was een lange en vaak vurige briefwisseling tussen de familieleden en het bedrijf. De onderneming stelde dat alhoewel het zich bewust was dat de familie Zimmerman een grote landeigenaar was in het gebied, er geen bewijs was dat zij eigenaar was van het wijnbedrijf in Mád. Vorige maand eindigde de strijd.

Royal Tokaji verklaarde zich bereid de bedrijfswebsite, die eerder geen melding maakte van de vroegere Joodse geschiedenis, aan te passen. Ook stemde het in om twee plaketten op de gebouwen te plaatsen waar nu de kantoren zijn gevestigd. Twee van Susy Osters kinderen en vier kleinkinderen woonden de ceremonie bij, evenals verschillende werknemers van Royal Tokaji, die zich aldus Gerry Oster “zichtbaar ongemakkelijk voelden” naast de nazaten van de Zimmermans. “Er liggen nog veel onafgemaakte zaken in dat land,” stelt hij vast.

Bron: Forward