Israël tekent vredesverdragen met Bahrein en Verenigde Arabische Emiraten

In Washington DC hebben de Israëlische premier en de ministers van Buitenlandse Zaken van Bahrein en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) vredesakkoorden ondertekend. Dit gebeurde in de tuin van het Witte Huis en onder het toeziend oog van de Amerikaanse president Donald Trump. Honderden genodigden waren daarbij aanwezig. De verdragen zijn al omgedoopt tot de ‘Akkoorden van Abraham’. Met het ondertekenen van de akkoorden is er sprake van een nieuwe geopolitieke situatie in het Midden-Oosten.

Nieuwe dageraad
Het historische moment vond rond 18.00 uur Nederlandse tijd plaats. De leiders spraken van ‘een nieuwe dageraad’. “We zijn hier vanmiddag om de loop van de geschiedenis te veranderen”, zei president Trump vanaf een balkon met uitzicht op de South Lawn. “Na decennia van verdeeldheid en conflicten markeren we de dageraad van een nieuw Midden-Oosten.” De Israëlische premier Benjamin Netanyahu noemde de akkoorden ‘een spil in de geschiedenis’. Hij zei dat het nieuwe vredesmomentum het Arabisch-Israëlische conflict ‘voor eens en altijd’ zou kunnen beëindigen.

Voorlopig geen ‘annexatie’
Ook de Arabieren klonken positief en hoopvol. Minister Abdullah bin Zayed bin Sultan Al Nahyan van Buitenlandse Zaken van de VAE bedankte Netanyahu voor ‘het stoppen van de annexatie van de Palestijnse gebieden, wat onze gedeelde wil om een betere toekomst voor toekomstige generaties te bereiken, versterkt’. Een van de voorwaarden van de Golfstaat was het niet door laten gaan van de volledige inname van de West Bank door Israël, iets waar Netanyahu van af gezien heeft. Wel stelt hij dat het gaat om een tijdelijke bevriezing van het plan om de West Bank juridisch in te nemen.

Tekst onbekend
Het is nog voor niemand duidelijk wat er in de teksten van de vredesakkoorden staat. Zowel in de twee Golfstaten als in Israël moeten de mensen daar dus naar gissen. De inhoud van de verdragen wordt snel bekendgemaakt, zo liet de woordvoering van het Witte Huis weten. Volgens Zayed bin Sultan Al Nahyan zijn we ‘al getuige van een verandering in het hart van het Midden-Oosten, een verandering die hoop over de hele wereld zal sturen’ en zullen ‘de weerkaatsingen van het akkoord worden weerspiegeld in de hele regio’. Zijn collega uit Bahrein sloot zich daarbij aan.

Loftrompet
Netanyahu stak in zijn speech de loftrompet over zijn grote vriend, president Trump. Israël is “vervuld met diepe dankbaarheid” voor het leiderschap dat zowel door Trump als door Abu Dhabi en Manama is getoond, door ‘hoop te brengen aan alle kinderen van Abraham’. Hij zei dat Trump ‘met succes de historische vrede heeft bewerkstelligd die we vandaag ondertekenen, een vrede die brede steun geniet in Israël, in het Midden-Oosten, in Amerika en inderdaad, in de hele wereld’.

Netanyahu: “Aan al onze vrienden in het Midden-Oosten, degenen die vandaag bij ons zijn en degenen die morgen bij ons zullen komen, zeg ik: As-salamu alaykum.” Daarna schakelde hij kort over op het Arabisch en zei hij: “Vrede zij u. Shalom.” Kracht brengt vrede, aldus de Israëlische regeringsleider, die daarmee de woorden van koning David aanhaalde. “Moge God zijn mensen met vrede zegenen. Wat een zegen brengen we dit jaar met Rosj Hasjanna.” Van de akkoorden werden kopieën ondertekend in drie talen: Hebreeuws, Arabisch en Engels. Bekijk de hele ondertekeningsceremonie hier terug:

Vredesakkoorden
Tot op deze zomer hield Israël er alleen diplomatieke betrekkingen op na met Egypte en Jordanië. Met het eerste land werd in 1978 vrede gesloten en met het tweede land was er in 1994 een vredesakkoord. Nadien werd eind jaren negentig nog gesproken over vrede met Syrië, maar dat ketste in 2000 af. Ook zijn de Israëli’s na het sluiten van de Oslo-akkoorden jarenlang in gesprek gegaan met de Palestijnse Autoriteit (PA), maar tot een allesomvattend vredesakkoord kwam het niet. Onder verschillende Amerikaanse presidenten – Clinton, Bush jr. en Obama – ketsten allerlei vredesonderhandelingen af. Sinds de komst van Trump heeft PA-president Mahmud Abbas alle vormen van contact met hem vermeden en vooral vaak ‘nee’ gezegd.

Analyse
Het aangaan van banden met de VAE en Bahrein kan mogelijk voor een zwaan-kleef-aan-effect zorgen. Onder meer Oman, Koeweit, Saoedi-Arabië en Tunesië worden genoemd. Met name de Golfstaten zullen Israël nodig hebben in hun koude oorlog tegen het sjiitische Iran. Voor dat land is de stap van Bahrein, een land met een sjiitische meerderheid maar een soenitisch koningshuis, ongetwijfeld een tik op de vingers. Mocht het ooit tot een militair treffen met Israël of anderen komen, dan kunnen Israëlische legereenheden gebruik maken van Irans buurlanden aan de zuidflank. Ook zullen de Golfstaten profiteren van de handelsrelaties met Israël en andersom.

Dan zijn er nog de Palestijnen. Door steeds meer nieuwe diplomatieke relaties tussen Israël en Arabische landen komt de PA meer onder druk te staan om op te schuiven. De starre houding van de hoogbejaarde PA-president Abbas tegenover Trump en de Israëli’s heeft hem vooralsnog weinig voorspoed gebracht. Wel houden de Palestijnen hun eer, maar de vraag is wat die eer waard is. Het vredesplan dat Trump begin dit jaar presenteerde werd door vriend en vijand gezien als onrealistisch en onmogelijk. Nu de VAE, Bahrein en wie weet nog anderen aansluiten in de rij voor vrede met Israël, zullen er nieuwe geopolitieke verhoudingen in de regio ontstaan. Voor wat de rol van Amerika betreft hangt alles af van de presidentsverkiezingen van 3 november. Trump zal de vrede met de VAE en Bahrein als een wapenfeit inzetten in zijn campagne.

Lees ook:
Trump genomineerd voor Nobelprijs vanwege vrede tussen Israël en Emiraten
De Amerikaanse Trump is door een Noorse parlementariër op de nominatielijst gezet omdat hij de vrede tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) mede heeft bewerkstelligd. Volgens de Noorse politicus heeft Trump meer gedaan om vrede in het Midden-Oosten te bewerkstelligen andere genomineerden en prijswinnaars.