JMW overvallen door aangekondigde korting Rijk

Joods Maatschappelijk Werk (JMW) is overvallen door de mededeling dat het kabinet Schoof de subsidie voor de organisatie gaat korten. Dat gebeurt in het kader van bezuinigingen die in de komende jaren moeten plaatsvinden om de rijksbegroting niet uit de hand te laten lopen. Directeur Margo Weerts en haar mensen bereiden zich voor op wat komen gaat.

‘Tot onze onaangename verrassing blijkt dat het ministerie van VWS voornemens is om per 2027 op de instellingssubsidie van JMW te gaan korten, omdat het aantal eerste generatie oorlogsslachtoffers afneemt. Onze en die van de Joodse zorginfrastructuur komen hiermee onder druk te staan’, schrijft de Joodse welzijnsorganisatie in een persbericht.

Besparingen

Op maandagavond verscheen een bericht op NOS.nl over de besparingen en JMW werd daar in genoemd. Het klopt dat de subsidie voor de organisatie aan het aantal levende oorlogsslachtoffers is gekoppeld, laat directeur Margot Weerts per mail weten. ‘Het tempo waarin en de mate waarin zijn normaal gesproken onderwerp van bespreking. Dat was nu niet de situatie, dus het bericht over de bezuinigingen verraste ons zeer onaangenaam’.

Convenant

In 2022 heeft JMW nog convenant gesloten met VWS over dienstverlening aan de tweede generatie – de kinderen van hen die de oorlog overleefd hebben – waardoor de subsidie nog een tijd zou doorlopen. Dit convenant loopt tot en met 2027. ‘Het kan in theorie natuurlijk dat het niet verlengd wordt, maar het lijkt logisch om een dergelijke beslissing te nemen aan de hand van evaluatieresultaten. Deze evaluatie moet nog plaatsvinden’.

Werkbezoek

Dinsdag is er een brandbrief naar de leden van de vaste Kamercommissie Volksgezondheid gegaan waarin staat waarom het werk van JMW van belang is. De Kamerleden zijn uitgenodigd voor een werkbezoek. ‘Dat er juist in deze tijd gekozen wordt voor bezuinigingen is onbegrijpelijk. JMW werkt al jaren aan een nieuwe generatie Joden in Nederland die minder belast is met het oorlogsverleden, maar de recente ontwikkelingen duwen ons werk decennia terug in de tijd’, aldus de organisatie in een persbericht.

Ondersteuning

Ook Simone Kukenheim, voorzitter van de Raad van Toezicht van JMW, is verrast. ‘JMW is de enige organisatie die hulp en ondersteuning biedt aan Joden in Nederland die te kampen hebben met de gevolgen van antisemitisme en trauma’s door de Tweede Wereldoorlog en de impact daarvan op hun familie’, schrijft ze. ‘Met de voorgenomen bezuinigingen kunnen wij ons werk onmogelijk nog naar behoren doen. Dat slaat een groot gat in de zorg voor deze mensen’.

Groot belang

JMW is juist nu nodig, zo benadrukt de Joodse welzijnsorganisatie. ‘In een tijd waarin er een explosieve stijging waarneembaar is van het aantal antisemitische incidenten in Nederland is het kunnen bieden van psychosociale ondersteuning van groot belang’, aldus het persbericht. ‘Na de gebeurtenissen van 7 oktober 2023 zijn de hulpvragen bij JMW aanzienlijk gestegen’.

Het gaat onder meer om ‘kinderen die op school worden buitengesloten of gepest worden omdat ze Joods zijn; ouderen die zich dagelijks op straat geïntimideerd voelen door demonstraties met agressieve ondertoon. ; oorlogstrauma’s die worden herbeleefd door mensen die de Jodenvervolging aan den lijve hebben ondervonden’.

Intergenerationeel trauma

Deze en vele andere hulpvragen zijn het directe gevolg van het huidige antisemitisme, maar zijn niet los te zien van het intergenerationeel trauma voortvloeiend uit de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Dit treft álle generaties in Joods Nederland. ‘Dat er juist in deze tijd gekozen wordt voor bezuinigingen is onbegrijpelijk. JMW werkt al jaren aan een nieuwe generatie Joden in Nederland die minder belast is met het oorlogsverleden, maar de recente ontwikkelingen duwen ons werk decennia terug in de tijd’.

CJO teleurgesteld

Ook de Joodse koepelorganisatie het Centraal Joods Overleg (CJO) is onaangenaam verrast. “Het is buitengewoon teleurstellend dat juist nu besloten wordt om op JMW te bezuinigen,” zegt vicevoorzitter Hans Weijel van het CJO. “Het antisemitisme in Nederland neemt gigantisch toe en daarmee ook de hulpvragen van Joden voor psychosociale ondersteuning. De Joodse gemeenschap heeft een organisatie als JMW simpelweg hard nodig.”

Bezuinigingen

In zowel het hoofdlijnenakkoord als het regeerprogramma van het kabinet Schoof staat dat er bezuinigd moet worden, ook op de zorg. Alleen werd niet duidelijk gemaakt waar en hoe dat zou gebeuren. In een brief aan de Tweede Kamer voor de begroting van VWS maakten de bewindspersonen van het ministerie duidelijk waar de klappen zullen gaan vallen. JMW was vooraf niet op de hoogte gebracht.

Gevarenzone

Het is niet voor het eerst dat JMW in de gevarenzone komt. Ongeveer tien jaar geleden beoogde het kabinet Rutte II een bezuiniging door te voeren. Die werd na actievoeren door toenmalig directeur Hans Vuijsje en zijn mensen teruggedraaid. In de kabinetten Rutte III en IV was de pro-Joodse ChristenUnie verantwoordelijk voor het dossier waartoe JMW behoort. Uit die tijd stamt het convenant dat tot en met 2027 loopt. Momenteel is staatssecretaris Vincent Karremans (VVD) verantwoordelijk voor JMW.