Joods grafregister Gouda gedigitaliseerd en online

Het op internet aanleggen van een archief is niet nieuw, maar wel is het nieuw dat een Joods Grafregister uit Gouda volledig online gaat. Het Joodse verleden is namelijk meer dan de Sjoa alleen, zeggen de initiatiefnemers. Vanachter je computer kun je nu in de historie van de Goudse Joden duiken. Vanuit de hele wereld bestaat daar grote belangstelling voor, aldus het AD Groene Hart.

In het grafregister, dat tot in 1943 loopt, staan zo’n achthonderd namen van Joden die in Gouda begraven zijn. In april van dat jaar werden de laatste Gouwse Joden naar de vernietigingskampen afgevoerd om te worden vermoord. Het grafregister dat online is gezet ‘maakt pijnlijk duidelijk dat de twee Joodse begraafplaatsen die Gouda telt vanaf die datum overbodig zijn geworden’, schrijft de krant.

Verdwenen

Het Streekarchief Midden-Holland stelt niet te weten waar het oorspronkelijke register uit de negentiende eeuw is gebleven. De digitalisering is gebaseerd op een afschrift uit 1948, een kopie van het origineel. Vanwege de namen die erin staan, maar ook omdat de begraafplaatsen zijn verdwenen’, is die alsnog bijzonder. Dat zegt Coretta Bakker, directeur-streekarchivaris van het Streekarchief Midden-Holland.

Mondiaal bekijks

“Er is veel belangstelling voor deze informatie. Niet alleen vanuit Gouda, maar wereldwijd. Mensen uit Amerika zijn bijvoorbeeld op zoek naar het verhaal van hun familie. Ze hopen meer te weten te komen over hun achtergrond. Elk feitje maakt die zoektocht bijzonder,” aldus Bakker in de krant. De Joodse begraafplaatsen aan de Boelekade en Bloemendaalseweg werden in 1976 geruimd.

Verplaatst

Alle lichamen werden toen herbegraven in Wageningen. Bakker: “Daar liggen dus Goudse Joden begraven. Ik denk dat zoiets nu niet meer zou gebeuren. Het voelt alsof er iets niet helemaal klopt.” Graag zou ze de namen koppelen aan de burgerlijke stand van Gouda, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Immers, in de kopie van het grafregister zijn bepaalde namen fout gespeld of staat bij vrouwen alleen de achternaam van hun man.

Gouwse Joden

Toch is het de bedoeling allen namen zo goed mogelijk toegankelijk te maken, onder meer om zo koppelingen te maken aan bronnen in de rest van de wereld. Familienamen als Cats, Monnikendam, Sanders en Polak blijken typische Joodse Goudse namen te zijn, zo blijkt. Deze namen voeren terug terug tot diep in de negentiende eeuw. In de oorlog verdubbelde het aantal Joden in Gouda. Voor alle vermoorde Joden uit de Kaasstad zijn struikelstenen gelegd.