Joodse universiteitsvoorzitter in verzet tegen Trump

In georganiseerd Joods Amerika is verbazing ontstaan over de houding van Michael Roth, de bestuursvoorzitter van de Wesleyan University. Hij is van mening dat academische wereld zich meer moet afzetten tegen Donald Trump en zijn beleid. Roth is van Joodse komaf. Hij heeft Joden opgeroepen dat ze zich niet achter de president moeten scharen. Ook andere Joodse bestuursvoorzitters in het hoger onderwijs verzetten zich.

Roth deed zijn oproep tijdens een lezing, aldus persagentschap JTA. “Als je het bestuur van Wesleyan van antisemitisme gaat beschuldigen, begin dan bij mij. Maar bel me niet op zaterdag,” grapte Roth. “Want ik ga dan Thora studeren.” Hij is het niet eens met het beleid van de regering om iedere vorm van Israëlkritiek te bestempelen als antisemitisme.

Beleid

Hoger onderwijsinstellingen die niet aan de eisen van Trump voldoen, kunnen worden gekort. Zij die wel met de regering in de pas lopen, krijgen extra geld. Door de oorlog tegen Hamas is op de universiteiten in de VS een beweging tegen Israël ontstaan. Uitingen worden geregeld vermengd met antisemitisme en Joodse studenten en medewerkers voelen zich onveilig, worden geïntimideerd of buitengesloten. Met zijn beleid wil Trump daar wat tegen doen.

Voor Roth gaat het regeringsbeleid juist veel te ver. Zijn uitlatingen zijn in de Amerikaanse media opgepikt. Daarover verbaast hij zich, zegt hij tegen JTA. Roth is bestuursvoorzitter van een kleine, maar prestigieuze universiteit voor vrije kunsten in de staat Connecticut, met drieduizend studenten. Roth is verbaasd dat hij binnen zijn beroepsgroep ‘uitzonderlijk’ is geworden door te pleiten voor wat hij beschouwt als principes van de academische vrijheid.

Afwijzingen

Inmiddels hebben ook andere Joodse hoofden van universiteiten het regeringsbeleid van de hand gewezen. Het gaat om de hoofden van van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Boston en van de
Brown University in Rhode Island. Zij hebben publiekelijk een aanbod van de regering-Trump voor ‘prioritaire financiering’ afgewezen, omdat ze willen vasthouden aan hun academische vrijheid.

Het aanbod van de regering zou de universiteiten verplicht hebben om bepaalde vormen van meningsuiting te verbieden. Als ze dit aanbod zouden hebben aanvaard, dan zouden ze de enige universiteitsvoorzitters in de VS zijn geweest die dat doen. Roth valt echter nog steeds op door de mate waarin hij Trumps beleid voor het hoger onderwijs afwijst en zijn Joodse identiteit daarin centraal stelt.

Interviews

Roth treedt op in de media. In interviews met landelijke media, zoals de New Yorker, uit hij kritiek op ‘prominente Joodse figuren in het hele land die zich, naar mijn mening, op hun gemak voelen bij Trump omdat ze kunnen zeggen dat hij antisemitisme bestrijd’. Roth: “Ze zeggen dan: ‘Hij is goed voor de Joden’. Dat is zielig, want het is een parodie op Joodse waarden, naar mijn mening.”

Ook heeft Roth een open brief ondertekend waarin staat dat dat antisemitisme ‘wordt gebruikt als voorwendsel om het recht op vrije meningsuiting van studenten te ondermijnen en om niet-Amerikaanse studenten te deporteren’. Onder andere de Jewish Voice for Peace, een antizionistische groep die op meerdere universiteitscampussen is geschorst vanwege protesten, stonden in deze brief.

Vriend en vijand

Roth wordt geprezen door universitair en progressief Amerika, dat zich afzet tegen Trump en zijn beleid. Tegelijkertijd zijn er scheve ogen vanuit de georganiseerde Joodse gemeenschap, die juist tevreden zijn met de steun van Trump en zijn houding tegenover Israël. Niemand kan echter kritiek hebben op Roth waar het om Joodse studenten op Wesleyan gaat.

In een gesprek met Joodse studenten en andere Joden op de campus beloofde Roth actie te ondernemen als pro-Palestijnse demonstranten een Joodse student bij naam zouden bedreigen. Joodse studenten prijzen hem. “Hij is iemand die hun zorgen serieus neemt en vergeleken met andere universiteitsvoorzitters presteert hij beter,” zegt student Blake Fox, die lid is van de Chabad-campusraad. “Hij wil de ‘coole’ bestuursvoorzitter zijn.”

Aanmoediging

Door zijn onwrikbare houding tegenover de regering-Trump ontving Michael Roth voor de zomer de Courage Award, een aanmoedigingsprijs van PEN, een organisatie die zich inzet voor literaire vrije meningsuiting. Hij kreeg de prijs ‘voor zijn verzet tegen de overheidsaanvallen op het hoger onderwijs’. Roth: “We moeten op de lijn van liefde en support blijven zitten in het klimaat van autoritarisme in dit land.”