Jubileumfeest wereldcongres in Basel afgeblazen

Het geplande feest ter gelegenheid van het 120-jarig bestaan van het Zionistische Wereldcongres in Basel gaat niet door. Dat is duidelijk geworden nadat de autoriteiten besloten hebben om het evenement af te lassen vanwege de hoge kosten. Zo zouden de onkosten, voor onder meer de beveiliging en logistiek, neerkomen op 900.000 euro. Ook de gebrekkige communicatie tussen de Israëlische ambassade in Bern en de overheid in Jeruzalem speelden een rol in het besluit.

Het was de bedoeling dat op 29 augustus vele staatshoofden en regeringsleiders naar Zwitserland zouden komen om te gedenken dat 120 jaar geleden het Eerste Zionistische Wereldcongres gehouden werd. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu en onder meer de Amerikaanse president Donald Trump zouden naar Basel afreizen om de happening mee te maken. Echter, lang lieten de Israëli’s de Zwitsers in het ongewisse. Mede daardoor wordt het feest nu afgeblazen.

Wel hebben de Zwitsers laten weten dat er op een later tijdstip alsnog een feest gegeven mag worden. Deze zal minder megalomaan zijn en wordt georganiseerd door de Zwitserse Federatie van Joodse Organisaties. Er zijn ook al een datum en locatie bekend: 21 augustus in hotel Les Trois Rois te Basel. Hier overnachtte Theodor Herzl indertijd. Premier Netanyahu zal mogelijk zijn opwachting maken op persoonlijke titel. In dat geval hoeven de Zwitserse autoriteiten minder uit te pakken qua logistiek.

Over het wereldcongres
Theodor Herzl werd in Boedapest geboren. Hij gaf in 1896 met zijn pamflet ‘Der Judenstaat’ het startsein tot het georganiseerde zionisme. Op 29 augustus 1897 kwam in Basel onder leiding van Herzl het eerste Internationale Zionistische Congres met zo’n tweehonderd deelnemers bijeen die een programma aannamen waarin de Ottomaanse provincie Palestina als thuisland voor Joden werd nagestreefd. Naast het stimuleren en faciliteren van daadwerkelijke emigratie naar dat gebied, was de hoofdzorg van de zionistische beweging het verkrijgen van steun en legitimiteit van de toenmalige grootmachten.

Herzl sprak met de sultan van Turkije, de Duitse keizer en de Russische regering en zelfs met de Paus, maar geen van hen wilde medewerking verlenen aan het zionistische project. Het Ottomaanse rijk stond negatief tegenover het zionisme en wierp obstakels op tegen immigratie en landaankopen. Ook niet alle zionisten zagen de toenmalige Ottomaanse provincie Palestina als de enige plaats waar een thuisland voor Joden kon worden gevestigd. Ook vestiging in Argentinië, Brits Guyana en Oeganda werd aanvankelijk overwogen, maar na de oprichting van de zionistische beweging in 1897 verdwenen deze opties al snel van het toneel.

Na het eerste Internationale Zionisten Congres zouden er tot 1902 nog vijf congressen volgen die resulteerden in de stichting van de World Zionist Organization – het Zionistisch Wereldcongres.