Kabinet tegen Wilders: ‘Jordanië is geen Palestijnse staat’

Het kabinet neemt afstand van de uitlating van PVV-leider Geert Wilders dat ‘Jordanië een Palestijnse staat’ is. Hij deed die uiting donderdag op twitter, waarna er een diplomatiek relletje ontstond met de Jordaanse regering. De Nederlandse ambassadeur in Amman moest uitleg geven over wat de leider van de grootste partij in de Nederlandse regering had gezegd. De actie van Wilders bezorgt ongemak bij het kabinet en andere coalitiepartijen.

Het ontstond allemaal op donderdagavond, toen Wilders reageerde op het historische besluit van de Knesset om tegen een onafhankelijke Palestijnse staat op dit moment te zijn. Hij schreef op X: ‘Historisch inderdaad. De geschiedenis leert ons ook dat Jordanië de enige echte Palestijnse staat is. Niet Judea en Samaria, maar het nu Hasjemitische koninkrijk Jordanië’.

Rel in Amman

Met zijn post doelde Wilders op Jordanië, waar inmiddels meer dan de helft van de bevolking een Palestijnse achtergrond heeft. Het bericht ging viraal en kwam ook onder ogen van de Jordaanse regering, die zich ertegen verzette en de Nederlandse ambassadeur in Amman op het matje riep. Volgens Jordanië bevat het bericht van Wilders een ‘racistisch standpunt’ dat de Palestijnse kwestie ten koste van Jordanië moet worden opgelost. 

Eigen mening

Minister Caspar Veldkamp (BSC) van Buitenlandse Zaken haastte zich op vrijdagochtend om te zeggen dat Wilders recht heeft op zijn eigen mening, maar dat die van hem alleen is en niet van het kabinet Schoof. Het kabinet streeft immers naar een tweestatenoplossing voor Israël en de Palestijnen, zoals de vorige kabinetten ook deden. Dat streven is tevens in lijn met het uitgangspunt van de Europese Unie.

Geen verwarring

Ook heeft Veldkamp met de Palestijnse Autoriteit gesproken, zo zei hij op Radio 1. “Gistermiddag heb ik toevallig met de Palestijnse premier gesproken en herhaald dat Nederland achter de tweestatenoplossing staat, een onafhankelijke levensvatbare Palestijnse staat naast een veilige staat Israël. En dat houdt niet in dat Palestina Jordanië is of andersom,” aldus de minister.

Jordanië

Er bestaat een onafhankelijk koninkrijk Jordanië, benadrukt Veldkamp. “We gaan uit van het volkenrecht en het gegeven van het bestaan van die staat. En ik zal dat ook vandaag aan de Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken in een telefoongesprek herhalen.” Bovendien is het voor het kabinet van belang om de banden met Jordanië goed te houden ‘in het belang van Nederland, Nederlanders en Nederlandse bedrijven’.

Afwijkende mening

Verder stelt hij dat we dualisme hebben: partijen die het kabinet steunen en daar bewindspersonen voor leveren, mogen vanuit het parlement afwijkende standpunten hebben. “Deze keer is het de heer Wilders, de volgende keer een ander Tweede Kamerlid. Die mogen zeggen wat ze willen, maar ik ga uit van het beleid dat het kabinet voert.” Ook sprak premier Dick Schoof onlangs in de Kamer over een tweestatenoplossing. “Er is ook een ruime meerderheid in de Tweede Kamer die dat steunt.”

Kaders

Op Radio 1 legde Veldkamp de spelregels nog maar eens uit. “We hebben een kabinet, met een kabinetsbeleid. De premier heeft deze lijn ook uitgedragen in de Kamer. Ik sta als minister ook achter deze lijn. Die heb ik ook al meermaals herhaald richting Tweede Kamer en internationaal en die zal ik vandaag nogmaals herhalen. De regering regeert, de Kamer controleert.”

Israël in het hoofdlijnenakkoord

In mei sloten de PVV, VVD, NSC en BBB een hoofdlijnenakkoord. Dit is de basis waarop het kabinet Schoof rust. Op grond hiervan heeft het kabinet een mandaat van een ruime Kamermeerderheid om te kunnen regeren. In het akkoord staat over Israël: ‘Nederland steunt het bestaansrecht en de veiligheid van de staat Israël’. Ook wordt onderzocht of de Nederlandse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem zou kunnen verhuizen.

Brandje geblust

Hoewel het eerste diplomatieke brandje met Wilders in de hoofdrol is geblust, verwachten deskundigen dat er nog meer zullen volgen. De PVV-leider heeft vanuit de Kamer immers een vrijere rol en kan zijn ongezouten mening geven. Tegelijkertijd kan hij zich makkelijker uitlaten over zaken die niet in het hoofdlijnenakkoord staan, dat vrij kort en beknopt is. Van Wilders is al jaren bekend dat hij pro-Israël is en daar de ultra-rechtse regering van premier Benjamin Netanyahu steunt.

Ongemak

Het ongemak voor het kabinet en andere coalitiepartijen zit hem erin zij door derden worden aangekeken op acties van Wilders. Binnen Nederland is dat nog ‘te doen’, maar op het internationale toneel ligt dat anders. Daar wordt onze regeringsconstructie met het ‘extraparlementaire’ kabinet niet zomaar begrepen. Mede door de afwijkende mening van Wilders op buitenlandse thema’s waren andere coalitiepartijen er in de formatie al tegen om het het premierschap te geven. Verwacht wordt dat hij vaker zal steken als het om Israël en de Palestijnen gaat.