Lezing Joods-Poolse kunst maakt indruk
De lezing, die georganiseerd wordt door Eva Koppen, vindt plaats in het auditorium van het JHM. Ruim een halfuur voordat het begint zijn er al veel mensen in de zaal. Koppen heeft vijf kunstobjecten geselecteerd waaruit de Pools-Joodse geschiedenis naar voren komt. Er heerst een zeer ontspannen sfeer. Ze presenteert het werk met Teresa Smiechowska (The Emanuel Ringelblum Jewish Historical Institute) en Iwona Gusc (Centre for Holocaust and Genocide studies). Samen geven zij hun visie op de historische context van de projecten.
De bijeenkomst start met een korte introductie van Eva, waarin zij uitlegt hoe de lezing tot stand is gekomen. Ze raakte geïnspireerd door de manier waarop men in het heden omgaat met de gebeurtenissen en herinneringen uit het verleden. Deze interesse werd gewekt doordat ze heeft meegewerkt aan de tentoonstelling over Roman Vishniac, die op dit moment te zien is in het JHM. Hierna heeft ze diverse Joodse musea in Polen bezocht, en zo heeft ze vijf kunstenaars en hun projecten geselecteerd. De focus ligt op hoe mensen na de oorlog met het verleden om zijn gegaan.
Roman Vishniac (1897-1990) was een Russisch-Amerikaanse fotograaf, hij is wereldberoemd geworden door de foto’s die hij heeft gemaakt in Oost-Europa vlak na de Tweede Wereldoorlog. De huidige expositie gaat echter over een heel ander deel van zijn oeuvre. In de jaren twintig en dertig fotografeerde hij het Joodse leven in Europa. De negatieven van deze opnames zijn kort geleden ontwikkeld en een selectie van deze foto’s is nu te zien in het JHM.
Koppen begint haar presentatie met Our Songbook van Artur Zmijewski. Hij heeft in 2003 een video gemaakt waarin hij Israëlische staatsburgers die opgegroeid zijn in Polen, liedjes laat zingen uit hun jeugd. Vervolgens komt Krystyna Ziach aan bod met Dark Streets Revisited. Deze Nederlands-Poolse fotografe is vandaag zelf aanwezig. Haar foto’s zijn gemaakt in 1983, maar zijn pas in 2013 ontwikkeld. De foto’s zijn gemaakt in de Joodse wijk Kazimiers in Krakow. Ziach heeft hier gestudeerd. Naast elke foto is een tweede foto te zien waar de focus op een speciaal detail ligt .
Hierna bespreken de dames het werk van Wojtek Wilczyk en Rafal Jakubowicz. Wilczyk heeft een catalogus samengesteld met foto’s en achtergronden van 150 synagoges in Polen en hoe deze tegenwoordig gebruikt worden. Eén van deze synagoges wordt uitgelicht door Jakubowicz. De synagoge is namelijk tijdens de oorlog verbouwd tot zwembad en daarna nog jaren in gebruik gebleven
De lezing sluit af met Karolina Freino. Zij fotografeerde voor haar project ‘Walls and Sandpits’ gebouwen waar grafstenen in verwerkt zijn. Freino heeft door met lokale historici op stap te gaan speeltuinen, gebouwen en pleintjes kunnen fotograferen waarin de grafstenen duidelijk te herkennen zijn. Aan het einde van de lezing praten veel bezoekers nog uitgebreid na. De presentatie heeft indruk gemaakt. Het was een geslaagde middag [bl].
