Lula onderuit met controversiële uitspraak ‘Israël is VN-creatie’

De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva, alias Lula, heeft met een controversiële uitspraak over Israël velen in Joods Brazilië tegen zich in het harnas gejaagd. Niet alleen vanwege zijn stellingname voor de Palestijnen, maar vooral omdat zijn uitspraak historisch onjuist blijkt. Lula zei dat de Verenigde Naties in 1948 Israël gecreëerd hebben en dat ze anno 2023 niet in staat zijn een onafhankelijke Palestijnse staat te creëren. Hij ging er aan voorbij dat de VN destijds ook de Palestijnen de mogelijkheid bood hun eigen staat te stichten, maar dat zij dat weigerden.

Historisch onjuist

Lula deed zijn uitspraak tijdens een bezoek aan Spanje, een belangrijke partner van Brazilië en in Europa en een vriend van Israël. In een toespraak zei hij: “De VN was zo sterk dat het er in 1948 in slaagde de staat Israël te creëren. In 2023 slaagt het er niet in om een Palestijnse staat te creëren.” In tegenstelling tot wat Lula zei is Israël niet ‘ gecreëerd door de Verenigde Naties’. In 1947 stelde de VN de oprichting van twee landen voor: een voor Joden en een voor Arabieren. De Joden accepteerden het plan, maar de Arabieren niet omdat zij het Britse Mandaatgebied Palestina voor zichzelf wilden houden.

Tot vrede komen

In Joods Brazilië heeft de uitlating van Lula veel stof doen opwaaien. Onder meer de pro-Israëlgroep StandWithUs Brazil is furieus. In een verklaring zegt de organisatie: ‘In tegenstelling tot wat de president van de republiek, Luiz Inácio Lula da Silva, zei, is Israël niet opgericht door de Verenigde Naties […] De staat Israël werd gesticht na een oorlog, gevoerd door de legers van Egypte, Jordanië, Syrië, Libanon en Irak tegen de Joden […] Wat betreft een staat voor Palestijnen: noch de VN, noch andere internationale organisaties hebben momenteel de rol om die te creëren, tenzij Palestijnen en Israëli’s zelf tot vrede komen’.

Iraanse marineboten

Lula’s verklaring is niet zijn eerste actie die voor spanningen zorgt. In maart kwam de relatie tussen zijn land en Israël onder druk te staan nadat hij had besloten dat twee Iraanse oorlogsschepen mochten aanleggen in de haven van Rio de Janeiro. Eerder had hij de schepen geweigerd, maar in maart zei hij een gebaar van goede wil tegenover het regime in Teheran te willen tonen. Iran staat erom bekend Israël dwars te zitten en van de kaart te willen vegen. Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken noemde Lula’s besluit betreurenswaardig.

Linkse lijn

Nadat hij in januari opnieuw aantrad als president, stelde Lula dat hij de relatie met Israël weer in balans wilde brengen. Zijn voorganger, de rechts-nationalistische president Jair Bolsonaro, was juist een fervent aanhanger van Israël en een vriend van premier Benjamin Netanyahu. Het viel te verwachten dat Lula de kaart voor de Palestijnen zou trekken. In zijn eerste periode als president van 2002 tot 2010 stelde hij zich eveneens pro-Palestijns op. De nu 77-jarige Braziliaan volgt daarmee de traditionele socialistische lijn van links Latijns-Amerika in het conflict tussen Israël en de Palestijnen.

Lees ook:
‘Winst van Lula neemt polarisatie binnen Joods Brazilië voorlopig niet weg’
De winst van Lula da Silva bij de Braziliaanse presidentsverkiezingen van zondag zorgt er niet voor dat de Joodse gemeenschap in het land dichterbij elkaar komt. Net als niet-Joodse burgers zijn de Joden onderling sterk verdeeld over Lula. De ene helft vindt hem de ideale kandidaat om de omstreden president Jair Bolsonaro, alias de Tropische Trump, op te volgen. De andere helft vreest voor een pro-Palestijns regeringsbeleid wanneer de linkse Lula aan de macht komt.