Man die als baby Sjoa overleefde aanwezig bij leggen Stolperstein

Loekie Themans, een oudere man die als baby de Sjoa overleefde, was vrijdag aanwezig bij het leggen van een Stolperstein voor Abraham van den Berge. Dat gebeurde in Hoorn op de stoep van de woning van deze verzetsman, die daar Joodse onderduikers verstopt had. Themans woont tegenwoordig in Israël en heeft tien kleinkinderen. Voor hem was het een bijzondere en emotionele dag.

De steen werd vrijdag door bewoners en kinderen gelegd voor de deur van de Tweeboomlaan 74, het adres waar Van den Berge woonde. Daar zaten in de Tweede Wereldoorlog Nathan en Esther Smit-Van Huiden, en de paar weken oude baby Loekie Themans. Het Joodse paar schreef in 1944 een brief naar vrienden, waarin staat hoe blij ze waren met de baby die hen wat te doen gaf.

In veiligheid

Helaas werd de brief onderschept door de bezetter en kort daarna volgde er een ontruiming van het huis. Van den Berge werd gearresteerd en de onderduikers werden afgevoerd. “Tegen mijn oma zeiden ze dat ze een dag later voor de baby zouden terugkomen,” vertelt kleindochter Yolanda van den Berge aan RTVNH. “Mijn oma is toen naar het verzet gegaan. Daar werd haar verteld dat ze de baby beter in veiligheid kon brengen en dat ze haar man niet meer terug zou zien.”

Vermoord

Elisabeth van den Berge vond een nieuw adres voor baby Loekie – hij kon bij de familie Laan terecht – en moest daarna zelf met haar kinderen onderduiken. Zij overleefde de oorlog, maar haar man kwam nooit meer terug. Hij overleed in een concentratiekamp. Het Joodse echtpaar is waarschijnlijk in vernietigingskamp Auschwitz vermoord. De familie Van den Berge is trots en voelt de struikelsteen als een vorm van erkenning voor wat hun opa in de oorlog heeft gedaan.

Overgekomen

Voor Themans was het een bijzondere en emotionele dag. Bij hem heeft de familie Van den Berge een bijzondere plek in het hart. “Zonder hen had ik geen drie kinderen, tien kleinkinderen en vier achterkleinkinderen gehad.” Hij woont al jaren in Israël, maar kwam speciaal naar Hoorn om bij de onthulling van de struikelsteen te zijn, aldus RTVNH.

Eerbetoon

“Heel indrukwekkend,” zo noemt Themans de situatie. “Ik heb lang naar de familie gezocht en ben een aantal jaar geleden weer met ze in contact gekomen. En nu is het net als familie.” Ook kleindochter Yolanda van den Berge is blij met het eerbetoon voor haar grootvader. “Het voelt alsof mijn opa een beetje is thuisgekomen. Ik vind het heel bijzonder, het is dus niet voor niets geweest.”