Monsieur Aznavour: meer dan een biografische film – recensie

In Monsieur Aznavour brengen regisseurs Mehdi Idir en Grand Corps Malade een ode aan een van de grootste artiesten van de twintigste eeuw, Charles Aznavour. De film is meer dan een traditionele biopic: het is een intiem portret van een man die werd gedreven door veerkracht, zowel in zijn muziek als in zijn leven. Het maakt het daardoor een krachtige biopic die zeker de moeite waard is om te gaan zien in de bioscoopzaal. De film draai momenteel.

Met zijn roots in de Armeense diaspora en zijn Joodse connecties was Charles Aznavour al vroeg in zijn lange leven zijn een icoon in Frankrijk en ver daarbuiten. Niet alleen zijn muziek was essentieel voor hem, maar ook thema’s als immigratie, overleven en universele menselijkheid. De film opent dan ook niet met Aznavour zingend op een podium, maar met aangrijpende historische beelden van de Armeense genocide, een tragedie die Aznavours familie diep tekende. Ze vonden onderdak in Frankrijk, waar Charles pas echt furore zou gaan maken tijdens zijn levenslange muzikale zoektocht naar zijn identiteit. Het is een gruwelijke opening, juist door de echtheid van de beelden. Het acteerwerk wat erna volgt, hoe vakmatig ook gedaan, blijft hier qua intensiteit en impact mijlenver bij achter.

Geen idealisering

Toch zetten de twee regisseurs een puike film neer. In tegenstelling tot veel biopics wordt de protagonist nergens geïdealiseerd. We zien hoe de enorme druk die op zijn schouders rustte de onzekerheid in hem aanwakkerde en hoe lastig het vaak voor hem was om relaties aan te kunnen gaan. Maar Monsieur Aznavour is vooral een staalkaart van het enorme acteertalent van Tahar Rahim die op meesterlijke wijze transformeert tot de iconische zanger. Rahim maakte eerder al indruk met zijn hoofdrol in die veelgeprezen misdaadfilm Un prophète van Jacques Audiard.

In Monsieur Aznavour gaat hij nog een stap verder door niet alleen de persoonlijkheid van Aznavour in een enkele blik en houding weet te vangen, maar ook door live in de film te zingen. Met elke trilling in zijn stem brengt Rahim ons dichterbij Aznavours ziel. Dat hij hier maandenlang keihard voor heeft geoefend, wekt geen verbazing. En dat hij het ogenschijnlijk moeiteloos weet uit te voeren, is daarmee des te indrukwekkender. Rahim zelf noemt de rol dan ook de mooiste ervaring van zijn carrière. Zijn intense en ontroerende vertolking spat dan ook van het witte doek af.

Poëtische teksten

Uiteraard speelt de muziek een centrale rol in de film. Via klassiekers als La Bohème, Emmenez-moi en Je me voyais déjà worden we langs belangrijke momenten uit Aznavours leven geloodst. De poëtische teksten krijgen door Rahims vertolking een extra dimensie waardoor we zo een intiem kijkje in zijn hoofd kunnen krijgen.

De twee makers, Mehdi Idir en Grand Corps Malade, werkten voor de film nauw samen met Aznavours familie. De betrokkenheid van zijn dochter Katia als adviseur voegt nog meer authenticiteit toe aan het project. Het is daarmee niet alleen een persoonlijk portret geworden, maar ook een weerslag van een familiegeschiedenis waar ook de Joodse geschiedenis nauw mee is verweven.

Vergisjood

Charles werd regelmatig voor Joods aangezien, zo wordt in meerdere momenten in de film getoond. Ook zit er een ijzingwekkende scène in de film waarin we zien hoe Charles’ ouders in de Tweede Wereldoorlog, ondanks de eigen ellende als arme Armeniërs, onderdak boden aan Joodse onderduikers. Het laat het diepe gevoel van solidariteit en humaniteit zien die de familie Aznavour kenmerkte. Niet voor niets werd deze daad van moed postuum erkend met een onderscheiding van het European Jewish Congres (EJA).

Monsieur Aznavour is meer dan een biografische film; het is een lofzang op een man die zijn persoonlijke en culturele worstelingen wist om te zetten in tijdloze kunst. De film is hiermee een krachtige herinnering aan de veerkracht van de menselijke geest.