Moshe Arens, oud-Defensieminister Israël, gestorven op 93-jarige leeftijd

Moshe Arens, de voormalige minister van Defensie en Buitenlandse Zaken van Israël, is op 93-jarige leeftijd overleden. Arens was een van de oprichters van de rechtse Likud-partij en was ook de belangrijkste mentor van de huidige premier Benjamin Netanyahu. Hij is in rouw en laat weten een ‘leermeester’ kwijt te zijn. In totaal was Arens drie keer minister van Defensie. Begin jaren tachtig volgde hij Ariël Sharon op nadat die had moeten vertrekken door zijn optreden in de Eerste Libanonoorlog. Later was hij nog minister Zonder Portefeuille en minister van Buitenlandse Zaken. Hij stierf maandag thuis in Sayvon.

Balticum
Moshe (Misha) Arens werd in 1925 in Kaunas, Litouwen, geboren en verhuisde in de jaren dertig met zijn familie naar het Letse Riga om vervolgens voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar de Verenigde Staten te emigreren. Hij ging in Amerika naar de middelbare school, diende in het Amerikaanse leger en emigreerde na de oorlog naar het Britse mandaatgebied Palestina. Daar sloot zich aan bij de rechtse paramilitaire Irgun, die hem onmiddellijk naar Noord-Afrika stuurde om Joden te helpen met hun immigratie naar Israël. In 1949 keerde hij terug naar Israël en daar werd hij al snel een belangrijk lid van de Cherut-partij, de voorloper van de huidige Likud.

De Kfir
In de jaren vijftig studeerde Arens vliegtuigbouwkunde aan het MIT in Boston, om vervolgens met zijn kennis terug te keren naar Israël waar hij aan het Technion ging lesgeven. Later werd hij de tweede man van het nieuwe Israel Aircraft Industries en hielp hij mee met het ontwikkelen van een gevechtsvliegtuig van eigen bodem, de Kfir. Deze straaljager moest worden gebouwd nadat Frankrijk in 1967 had besloten om Israël geen wapens meer te leveren. Later stapte het Israëlische leger (IDF) over op het aankopen van Amerikaanse wapens en vliegtuigen, waardoor de Kfir tijdens oorlogen nooit in actie gekomen is. Voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van eigen wapens ontving Arens in 1971 de Israel Defence Prize.

Minister
Gedurende de jaren zeventig zat Arens in de Knesset, het Israëlische parlement, namens de Cherut-partij, die later opging in Likud. In 1980 zag hij af van de ministerspost van Defensie, omdat hij niet geloofde in het vredesverdrag dat toenmalig Likud-premier Menachem Begin had gesloten met Egypte. In plaats daarvan werd hij in 1982 de Israëlische ambassadeur in de VS. Een jaar later keerde Arens alweer terug om Ariël Sharon als Defensieminister op te volgen. Die moest vertrekken vanwege zijn rol in de Libanese dorpen Sabra en Shatila in de Eerste Libanonoorlog. Als minister voerde Arens hervormingen in het IDF door. Later was hij kortstondig minister Zonder Portefeuille, waarna hij opnieuw Defensie op zich nam. Tussen 1988 en 1992 was Arens minister van Buitenlandse Zaken.

Eenstaatoplossing
Arens geloofde niet in het concept van een onafhankelijke Palestijnse staat op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook. In plaats van een tweestatenoplossing zag hij liever een eenstaatoplossing, waarin de Palestijnen Israëlische burgers zouden worden. Later zou Arens zich richten tegen de Natiestaatwet, die ervoor zorgt dat minderheden zoals de Druzen in Israël zwakker staan en minder rechten hebben. Arens bekleedde eveneens een bestuursfunctie van de Universiteit van Samaria, in de stad Ariël op de West Bank. Hij schreef daarnaast een boek over de Joodse opstand in het getto van Warschau. In 1999 kwam hij kortstondig terug als minister van Buitenlandse Zaken en tot 2003 zat hij nog in de Knesset voor Likud.

Leermeester Netanyahu
Tevens was Arens in de jaren zeventig en tachtig de mentor van de toen nog jonge politicus Benjamin Netanyahu. De huidige premier treurt over het verlies van de oud-politicus, die hij in een verklaring ‘mijn leraar en meester’ noemt. Arens ‘verrichtte wonderen om Israël te versterken, als onze ambassadeur in Washington, als minister van Buitenlandse Zaken, als voorzitter van de [Knesset] Buitenlandse Zaken en Defensiecommissie, en keer op keer als minister van Defensie.’ Netanyahu had nog steeds goed contact met Arens. “Ik heb hem een paar weken geleden thuis bezocht. Hij was zo duidelijk als altijd, scherp, waardig en nobel, een voorbeeld voor ons allemaal. Er was geen grotere patriot dan hij. Misha, ik hield van je zoals een zoon van een vader houdt.” Arens laat een vrouw, vier kinderen en negen kleinkinderen achter.