Netanyahu: ‘Golan blijft voor altijd van Israël’
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu (Likud) heeft nog maar eens herhaald dat de Golan Hoogvlakte ‘voor altijd Israëlisch’ zal blijven, iets wat hij ruim een jaar geleden ook al zei. Hij herhaalde dit dinsdag tijdens een conferentie over de Zesdaagse Oorlog, die deze week precies vijftig jaar geleden beslecht werd in het voordeel van zijn land. Volgens internationaal recht is de Golan nog altijd ‘bezet gebied’ omdat deze voor de oorlog die in 1967 werd uitgevochten behoorde tot buurland Syrië. Het regime in Damascus claimt de vlakte, waar Israël zijn watervoorziening voor een groot deel vandaan haalt, nog altijd terug.
Netanyahu waarschuwde ervoor dat, indien Israël zich terugtrekt van de Golan, het gebied door moslimextremisten en terreurorganisaties zoals IS zal worden overgenomen. “We zullen de Golan nooit verlaten, die is van ons”, aldus de premier op een conferentie voor de jeugd van het ministerie voor de Ontwikkeling van de Negev-woestijn. Eerder probeerde Netanyahu de Amerikaanse president Trump er al toe te bewegen om de Israëlische soevereiniteit over de Golan te erkennen, maar de zakenman-politicus gaf daarop niet thuis. Wel blijft er binnen Israël consensus ontstaan over de status van het gebied. Ook oppositieleider Yitzhak Herzog (Zionist Union) was aanwezig. Hij zei dat de Golan onbespreekbaar is in eventuele toekomstige vredesbesprekingen met Syrië.
Eerder zouden beide landen ‘in het geheim’ onderhandelingen over het gebied hebben gevoerd, maar die bleken tevergeefs te zijn. In 1999 zaten de Syriërs en Israëliërs ook al om de tafel. Toen waren er onderhandelingen tussen de toenmalige Syrische president Hafez al-Assad en de Israëlische premier Ehud Barak (Arbeidspartij). Die liepen stuk omdat Assad het hele gebied inclusief het aangrenzende meer wilde hebben. Daardoor zou Israël geen controle op het water houden. In de Golan wonen ook Israëliërs, die er voornamelijk op agrarisch gebied actief zijn. Zo staat de Golan bekend om zijn wijnbouw.
Over de Zesdaagse Oorlog
De Zesdaagse Oorlog werd uitgevochten van 5 tot en met 10 juni 1967 tussen Israël en zijn Arabische buurlanden Egypte, Jordanië en Syrië. Als uitkomst van de Suez-crisis van 1956 werd de Egyptische Sinaï gedemilitariseerd en de Golf van Akaba geopend voor de Israëlische scheepvaart. Vanaf 1964 deden er zich steeds ernstiger grensconflicten voor tussen Israël en Syrië. Het revolutionaire Syrische regime liet daarbij guerrilla-aanvallen uitvoeren door de Palestijnse PLO. In mei 1967 vreesde Syrië dat Israël wilde oprukken naar Damascus om de radicale Syrische regering ten val te brengen.
De Egyptische president Gamal Abdel Nasser liet hierop zijn leger de Sinaï weer binnentrekken. Ook toen bleek dat het om een vals alarm ging, verhoogde Nasser de druk door op 22 mei de Straat van Tiran af te sluiten. De Arabische wereld raakte hierop in oorlogsstemming, wat de Israëlische bevolking beangstigde. Een nieuwe Israëlische regering van nationale eenheid besloot een mogelijke opbouw van een overmacht aan Arabische troepen te voorkomen door op korte termijn als eerste aan te vallen.
In de ochtend van 5 juni 1967 werd de Egyptische luchtmacht vernietigd door een Israëlische verrassingsaanval. Die dag brak een onverwachte frontale aanval in het noorden van de Sinaï door de Egyptische verdediging. Op 6 juni kreeg het Egyptische leger het bevel zich over het Suezkanaal in veiligheid te stellen waarbij het grootste deel van het zware materieel achtergelaten werd. Op 5 juni ging koning Hoessein II van Jordanië niet in op een Israëlisch voorstel om neutraal te blijven. Een dag later werd na felle gevechten heel Jeruzalem door het Israëlische leger veroverd en verloren de Jordaniërs een tankslag in Samaria.
Nog dezelfde dag trok het Jordaanse leger zich terug over de Jordaan en werd de Westelijke Jordaanoever bezet. De Israëlische minister van Defensie, Moshe Dayan, besloot om de Syrische Golan-hoogvlakte in te nemen voordat een wapenstilstand, opgelegd door de VN-Veiligheidsraad, in werking trad. Op 9 juni werd, ondanks zware Israëlische verliezen, het noordelijk deel van de hoogvlakte veroverd. Op 10 juni gaf de Syrische regering het zuidelijke landsdeel op om de hoofdstad Damascus te beschermen en om half zeven ‘s avonds kwam aan alle gevechten een einde.
Het veroveren van de Gazastrook, de Sinaï, de Westelijke Jordaanoever en de Golan-hoogvlakte verviervoudigde het door Israël bestuurde gebied. Een miljoen Arabieren kwam nu onder Israëlisch bestuur. Dit legde de kiem voor volgende oorlogen en de nog voortdurende problematiek van de ‘bezette gebieden’.
