Nieuwe regering Netanyahu beëdigd, oppositie pleit voor ‘alternatief’

In Israël is het kabinet Netanyahu V beëdigd. De nieuwe coalitieregering komt er na een 508-dagen durende politieke crisis met drie verkiezingen en twee mislukte formatieperiodes. De as van de regering wordt gevormd door Likud en de Blauw-Wit-partij van Benny Gantz. Andere coalitiegenoten zijn de Arbeidspartij, kleine religieuze partijen en twee splinterpartijtjes in het parlement. Het is de bedoeling dat de coronacrisis voortvarend wordt aangepakt en dat de Jordaanvallei zal worden geannexeerd. Dat laatste krijgt veel kritiek uit het buitenland.

Eenheid en stabiliteit
Op zondagmiddag zaten premier Netanyahu en zijn nieuwe vicepremier Gantz glunderend naast elkaar in de Knesset, het Israëlische parlement. De ooit gezworen vijanden hebben het bijgelegd en smeedden samen deze coalitie, volgens Gantz is dat voor de eenheid en stabiliteit van het land. Ook wilde hij voorkomen dat de Israëli’s opnieuw naar de stembus zouden moeten. In dat geval zou dat voor de vierde keer in meer dan één jaar tijd zijn. In plaats daarvan kon vandaag het vijfde kabinet van Netanyahu worden beëdigd. Het kabinet werd met 73 stemmen voor en 46 stemmen tegen gekozen. Zeker 32 ministers werden ingezworen.

Vijf missies
Netanyahu stelde na afloop van de eerste kabinetszitting in een persconferentie dat het bestrijden van het coronavirus bovenaan staat. Voor hem stond een pompje met handreiniger waar hij gretig gebruik van maakte. Naast hem zat Gantz, die hem over 1,5 jaar als premier zal aflossen. “De eerste missie is het coronavirus en de gezondheidscrisis”, zei hij. “Zolang het virus hier is en er geen vaccin is, kan het van de ene op de andere dag terugkomen. Het feit dat we erin zijn geslaagd om te voorkomen dat het zich verbreidt, betekent niet dat we een andere golf kunnen voorkomen,” aldus Netanyahu.

Economie
Netanyahu benadrukte dat de ‘coronavirus-routine’ lang zal duren. “Ik wil niet zeggen hoelang”, zei hij, maar voegde toe dat hij hoopte ongelijk te krijgen. De tweede missie van dit kabinet is om een begroting door het parlement te krijgen en de Israëlische economie nieuw leven in te blazen, waarvan hij erkende dat deze niet snel zal herstellen en dat de economische toestand van vóór het coronavirus niet gauw zal terugkeren. De derde prioriteit zal zijn om Iran te bestrijden. Volgens Netanyahu blijft het regime in Teheran een gevaar voor Israël.

Strafhof Den Haag
De vierde uitdaging vormt het internationale strafhof in Den Haag (ICC), dat Israël niet erkent, maar dat Netanyahu wel kopzorgen geeft. Hij noemt het een ‘strategische bedreiging’ voor Israël en het leger (IDF), en voegde daar aan toe dat hij dergelijke woorden niet snel gebruikt. Het ICC doet momenteel onderzoek naar oorlogsmisdaden in het Israëlisch-Palestijnse conflict en kan Israëli’s voor het gerecht dagen. Netanyahu wil hier niet aan meewerken en zal alles doen om het te stoppen, zo werd duidelijk.

Jordaanvallei
Tot slot was er nog de annexatie van de Jordaanvallei, een plan waarmee alle coalitiepartijen akkoord zijn. Netanyahu stak niet onder stoelen of banken dat hij dit project snel te berde zal brengen in het kabinet. Afgesproken is dat Israël vanaf 1 juli kan beginnen met het innemen van het gebied in het oosten van de Westelijke Jordaanoever en langs de Jordaan. Het plan kan nu al op veel internationale kritiek rekenen. Zo heeft de EU met stappen tegen Israël gedreigd en wil ook Jordanië in actie komen als de annexatie er komt. De Jordanese koning Abdullah II zei dit weekend in Der Spiegel dat hij het vredesverdrag tussen zijn land en Israël mogelijk in de koelkast wil stoppen.

Oppositie fel
In de Knesset kreeg het kabinet van Netanyahu en Gantz meteen de volle laag Yaïr Lapid (Yesh Atid), de nieuwe oppositieleider. Hij zei dat Israëli’s ‘beter verdienen dan de grootste en meest verspillende regering in de geschiedenis van het land’. Lapid doelde op de 32 ministers die zijn beëdigd, een record. Hij beloofde dat de oppositie de bevolking eraan zal blijven herinneren dat ‘er een alternatief’ is voor leiderschap ‘dat alleen om haar eigen banen en zetels geeft’. Eerder voerde Lapid samen met Gantz campagne om Netanyahu weg te krijgen, maar Gantz liep over naar de premier en liet Lapid in de steek. Die laatste is gemotiveerder dan ooit om de missie van dit kabinet niet te laten slagen.

Rumoerige Knesset
Een van de redenen waarom Lapid zo tegen Netanyahu gekant is, is het feit dat de premier mogelijk wordt vervolgd om corruptie. Aankomende zondag staat die terecht voor drie corruptiezaken. Volgens Lapid kan het niet dat een democratie als Israël een premier heeft die voor de rechter moet komen en mogelijk het gevang in moet omdat die corrupt is. Netanyahu hield hoe dan ook op zondag zijn regeringsverklaring. Ook dat ging niet zonder slag of stoot. Zijn toespraak werd geregeld overschaduwd door voornamelijk Arabische oppositieleden die hem overschreeuwden: