Noord-Ierse premier ziet Hamas als ‘vredespartner’
De nieuwe Noord-Ierse premier heeft opzien gebaard door te zeggen dat Hamas een gesprekpartner voor vrede is. Michelle O’Neill (Sinn Fein) is ervan overtuigd dat de terreurorganisatie dezelfde ontwikkeling zal doormaken als de IRA, de terreurbeweging waaraan haar partij aan gelinkt is. “Een staakt het vuren en dialoog is de enige oplossing.” Maar is Hamas wel vergelijkbaar met de IRA? En waar staat Sinn Fein eigelijk?
O’Neill was te gast in het LBC-radioprogramma van de bekende journalist Andrew Marr. Hij vroeg haar of Hamas een partner voor vrede moet zijn. “Ja, ik denk dat je alleen maar naar ons eigen voorbeeld hoeft te kijken om te weten hoe belangrijk dialoog is en dat is de enige manier waarop je ooit een einde aan conflicten kunt maken,” aldus O’Neill, die daarmee verwees naar de Noord-Ierse burgeroorlog (1968-1988) en het Goede Vrijdagakkoord van 1998.
Sinn Fein
De kersverse Noord-Ierse premier is van Sinn Fein, de republikeinse partij die Noord- en Zuid-Ierland met elkaar wil verenigen. De IRA was jarenlang haar gewapende tak en zaaide dood en verderf. “Als de republikeinen niet met de Britse regering zouden praten, of de Britse regering niet met de republikeinen zou praten, zouden we in Ierland niet in het scenario zitten waarin we ons nu bevinden. En vandaag de dag genieten van een vreedzame en veel gelijkwaardigere samenleving.”
Bevrijden
O’Neill denkt dat Hamas vergelijkbaar is met de IRA. Marr zei dat Hamas heeft gezegd ‘7 oktober te herhalen als het de kans krijgt’. De Noord-Ierse premier: “Ik zou Hamas willen aansporen, zoals ik dat bij iedereen doe, om alsjeblieft rond de tafel te zitten en deel uit te maken van het gesprek en de oplossing.” Tegelijkertijd veroordeelde ze Israël en sprak ze van ‘een slachting van het Palestijnse volk’. Dat het Israël te doen is om het elimineren van Hamas en het bevrijden van de Gazanen van het Hamas-regime, liet ze achterwege.
Ierse geschiedenis
Noord-Ierland heeft voor het eerst in de geschiedenis een republikeinse eerste minister. In dit deel van Ierland, dat bij het VK hoort, wonen protestanten en katholieken die elkaar politiek gezien naar het leven staan. De protestanten willen bij Londen blijven en de katholieken zoeken aansluiting bij Dublin. Na onrust in de jaren daarvoor werd het eiland in 1923 verdeeld in een noordelijk en zuidelijk deel. Spanningen tussen beide groepen mondden in 1968 uit in een burgeroorlog die duizenden mensen het leven kostte, onder meer door IRA-aanslagen.
Goede vrijdag
De partijen gingen in de jaren negentig om tafel en op Goede Vrijdag 1998 werd een vredesakkoord gesloten. Volgens de regeling zijn de eerste en tweede minister elkaars gelijken, en moeten ze altijd uit beide groepen voortkomen. Tot op een paar jaar geleden waren de protestantse partijen de grootste, maar Sinn Fein haalde hen in 2022 in. Er volgde twee jaar van politieke blokkades, die onlangs werden opgeheven en de weg vrij maakten voor de eerste republikeinse premier: Michelle O’Neill.
‘Onze strijd’
In Ierland is onder republikeinen altijd sympathie voor de Palestijnen geweest. Zij vergelijken hun strijd met de vrijheidsstrijd van de Ieren in de twintigste eeuw. Ierland is een van de meest-Israël-kritische landen van Europa en gaat binnen de EU voorop tegen Israël. Sinn Fein is weliswaar nationalistisch, maar ook links-populistisch en pro-Palestijns. De partij heeft zowel een afdeling in Noord- als Zuid-Ierland, en levert in beide delen van het eiland volksvertegenwoordigers. Het is een zusterpartij van de SP in Nederland en de PVDA-PTB in België.
