Ophef du jour op de drempel van 5780 – column Natasha Gerson

Ik weet natuurlijk niet hoe het Chabad-commentaar op Rosj Hasjana dat CIDI-medewerker Hidde van Koningsveld deelde op zijn Twitter resoneert in zijn diepste ziel. Of hoe de aloude wijsheden in Nitzavim en Devarim deze week bij directeur Hanna Luden gloren en reflecteren. Au fond heb ik daar ook niks mee te maken. Maar aan hun reacties en handelen rond de antisemitische beller in het BNNVARA-programma Gaan!,op Radio 1, kwamen de leidraden voor een nieuw begin duidelijk niet of nauwelijks te pas. Van emulatie van Hashem was al helemaal geen sprake.

Niet dat presentator Morad El Ouakili nou direct appeltjes met honing verdiende voor zijn vage benadering van een raaskallende, Jodenhatende inbeller, maar de shitload aan bakstenen die op het hoofd van deze niet-journalistieke presentator neerregende was het andere uiterste. Die bakstenen in de sociale media kwamen voornamelijk uit gebruikelijke schuimbekkende kielzog van de CIDI-burelen. Ontdaan van elke samenhang met de Joodse teksten over standvastige rust en weloverwogen keuzes die met het nieuwe jaar samenhangen.

Even terug naar de basis. Gaan! is een talkradio-show waarbij iedereen die tussen vier en zes uur ’s ochtends wakker is, zijn mening mag spuien over actuele kwesties. Dat dit een onevenredig aantal inbellers oplevert die al de hele nacht aan het kauwen zijn op hun niet zelden hoogst curieuze hersenspinsels, zal geen verassing zijn. Oud-FunX-presentator El Ouakili hanteert de aanpak om deze ‘morgensterren’ grof leeg te laten lopen. Dat levert vaak vermakelijke radio op, zoals de bedoeling is. Maar het kan ook ontsporen.

De gasten van Gaan! die ‘de buitenlanders’ haten, hebben regelmatig niet door dat ze te maken hebben met een presentator van Marokkaanse komaf. Een chemtrail van slissende blow-apen, zatlappen, dwaallichten en geesteszieken marcheert bij Gaan! als een soort post-satirische Jeroen-Boschparade door ether en web. En zo was daar 24 september jongtleden ‘Mario’, een naar ik vermoed veertiger uit de lagere regionen van West-Friesland, die vond dat het nou echt eens afgelopen moest zijn met de bemoeienis door de Joden met werkelijk álles. Het gebruikelijke eufemisme ‘zionisten’ ontbrak zelfs, en het oude volk werd ouderwetsch aangeduid als ‘Jodengespuis’.

‘Zetten medewerkers van het CIDI dagelijks de wekker om vijf uur ‘s ochtends naar dit zottendefilé te luisteren?’Natasha Gerson

Zetten medewerkers van het CIDI dagelijks de wekker om vijf uur ‘s ochtends naar dit zottendefilé te luisteren? Fungeert Hidde 24/7 als waakhond tegen elk antisemitisch gevaar of was het toeval? Hoe dan ook, Van Koningsveld formuleerde een klacht die enkele uren later door Luden werd overgenomen in een pittige brief, met als centraal punt dat presentator en omroep antisemiet ‘Mario’ welwillend gefaciliteerd zouden hebben. De zijdelingse aangifte tegen de beller die ook gedaan schijnt te zijn viel erbij in het niet. De omroep en de presentator moesten zeven meter door het stof. Dat lukte.

Ik luisterde het fragment af op Geenstijl, omdat de uitzending prompt als onderdeel van de schadebeperking door BNNVARA uit de terugluisterbox was gehaald. De geventileerde mening verschilt niet veel van het gemiddelde commentaar onder een YouTube-filmpje van Jordan Peterson die oreert over de Holocaust. Presentator El Ouakili klinkt niet ondersteunend, maar onpeilbaar. Blijkens zijn eigen verklaring had hij niet direct gemerkt dat hij met een antisemiet van doen had. Dat is te onbenullig voor een Radio 1-presentator. Maar dat hij de uitingen van ‘Mario’ niet erger vindt dan allerlei ander geleuter dat voorbijkomt in de media, kan ik wel weer begrijpen. Toen de beller eenmaal begon over uitroeien, stond hij duidelijk merkbaar op het punt om de boel af te kappen. Maar du moment dat ‘Mario’ vervolgens krachtig stelde: “En ik hoop ook een van die mensen te zijn die…” had ik de beller, uit journalistieke overwegingen, óók niet meer weggedrukt. Daarmee ontstond namelijk de noodzaak hem wel door te laten gaan.

Geredeneerd als iemand die wat meer door de wol geverfd is in dit soort dingen had ik gedacht: Je hebt deze mensen. Ze bestaan en krijgen bijval. Eén mogelijk dreigement kán van documenterend belang zijn. Toen Mario’s monoloog niet concreter werd, maar opnieuw verzandde in vaagpraat maakte El Ouakili er dan ook een eind aan. Hij liet een tegenstem aan het woord. Bewust of onbewust maakte hij dus twee maal een terechte keus.

‘Dit soort reflexen zijn juist voer voor de vele antisemitische Mario’s van deze wereld’

Natasha Gerson

De presentator kan zich niet meer verklaren of verdedigen, omdat hem sinds zijn excuses door BNNVARA een panisch aandoend spreekverbod op dit dossier is opgelegd. Maar het kielhalen in de sociale media gaat gewoon door, gepaard met insinuaties en verdachtmakingen (want hij is ten slótte een moslim, denkt men) over zijn veronderstelde instemming met de beller. Wie zijn naam Googlet, ziet pagina’s aan zwartmakerij op basis van zijn, misschien in de improvisatie ongelukkige, maar eigenlijk in de context van het programma begrijpelijke keuze ten aanzien van de antisemitische inbeller.

Als ‘Mario’ in de toekomst een Joodse burger aan zou vallen en vervolgens ontkent dat hij een antisemiet is (en dat doen ze altijd) zou zo’n fragment nog van juridische waarde kunnen zijn ook. Het was dus logischer geweest als de aandacht zich vooral op de beller had gericht. Maar nee. Daar gunde het CIDI zich niet de overwegingstijd toe. Het Kaltstellen van presentator en het intimideren van de omroep waren belangrijker. Heel dom. Want dit soort reflexen zijn juist voer voor de vele Mario’s van deze wereld: zij zullen de uitkomst alleen maar zien als een absoluut teken van ‘de onevenredige macht van Joden in de media’. Ze maken zichzelf zo martelaren van het vrije woord en van ‘dingen die niet gezegd mogen worden’. Volledig contraproductief in de antisemitismebestrijding. Het lijkt soms wel alsof ze het erom doen. 

L’shana tova, en veel wijsheid.


Lees ook:
BNNVARA biedt excuses aan voor Jodenhaat op de radio, maar greep eerder ook niet in
Omroep BNNVARA heeft excuses aangeboden voor antisemitische uitlatingen in haar radioprogramma Gaan! van presentator Morad El Ouakili. In de ochtendshow mocht een antisemiet minutenlang spuien over zijn hekel aan Joden en het Joodse complot dat hij ziet. 

Radio 1-presentator El Ouakili geeft antisemiet vrij baan in live-show
In het Radio 1-programma Gaan! vond dinsdagochtend in alle vroegte een omstreden schouwspel plaats. Een inbeller kreeg van presentator Morad El Ouakili alle ruimte om zijn antisemitische gedachtengang te uiten. Beller Mario zei onder meer dat ‘geldgierig Jodengespuis’ overal ter wereld zou moeten worden verdwijnen. 

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.