Polen: 2018 wordt Irena Sendler-jaar
Het Poolse parlement heeft besloten dat 2018 het jaar van Irena Sendler wordt. Deze Poolse redde in de Tweede Wereldoorlog vele Joodse medeburgers, waarvan de meesten nog kind waren, van de dood. Volgend jaar is het precies tien jaar geleden dat de Poolse overleed. Het parlement wil daar graag bij stil staan. Volgens critici zijn de Poolse politici op zoek naar meer mogelijkheden om het slechte imago van Polen op het gebied van antisemitisme tegen te gaan. Het voorstel voor het Sendler-jaar werd breed aangenomen met 436 stemmen voor. Er was slechts één onthouding.
Sendler was ziekenverzorgster voor epidemie-controle en had daardoor toegang tot het getto van Warschau. Samen met anderen lukte het haar om 2.500 Joodse kinderen uit het getto te smokkelen en ze onder te brengen bij Poolse families, kloosters en weeshuizen. Via contacten binnen het ministerie van Welvaart kregen de kinderen valse papieren. In 1943 werd Sendler door de Gestapo vastgezet en ter dood veroordeeld. Onder foltering – haar beide benen en voeten werden gebroken – moest ze de namen van de geredde kinderen prijsgeven, maar ze verraadde niets. Om een latere hereniging van de kinderen met hun ouders mogelijk te maken, had Sendler versleutelde namenlijsten bijgehouden en in weckflessen onder een appelboom in een tuin verstopt.
Het lukte verzetsorganisatie Żegota om Sendler middels omkoping vrij te krijgen. Een SS’er sloeg haar op weg naar haar executie neer en liet haar aan de kant van de weg liggen. Dat de executie officieel wel plaats had gevonden, ervoer ze later via borden met propaganda van de Duitse bezetter. Sendler veranderde daarom haar identiteit en leefde tot aan het eind van de oorlog ondergronds onder een valse naam.
In 1965 werd ze door Yad Vashem in Jeruzalem onderscheiden met de eretitel Rechtvaardige onder de Volkeren. Op 10 november 2003 kreeg ze thuis een onderscheiding van de Orde van de Witte Adelaar opgehangen, de hoogste onderscheiding in Polen. Ze ontving nog meer prijzen en werd daarnaast in 2007 door de Poolse senaat voorgedragen als een van de 181 genomineerden voor een Nobelprijs voor de Vrede. Haar leven is beschreven in een boek van de Poolse schrijfster Anna Mieszkowska dat in 2007 in het Duits werd uitgebracht, en in 2010 werd vertaald in het Engels. Regisseur John Kent Harrison verfilmde haar leven in 2009 in de film The Courageous Heart of Irena Sendler, waarin actrice Anna Paquin de rol van Sendler vertolkt.
