Polen verzwakt controversiële wet Sjoa

Het Poolse parlement stemde dinsdag voor het afzwakken van de wet die een misdrijf zou maken van het beschuldigen van Polen van medeplichtigheid aan de Sjoa. Verwacht wordt dat deze afzwakking de spanningen tussen Israël en Polen zal verminderen. Dit bericht het Joodse persagentschap JTA.

Op verzoek van premier Mateusz Morawiecki stemden de leden van de Sejm, de Poolse Tweede Kamer, ervoor om de wet op te nemen in het burgerlijk wetboek in plaats van in het wetboek van strafrecht. De oorspronkelijke wet eiste tot drie jaar gevangenisstraf voor mensen die Polen beschuldigen van meewerken aan de misdaden van de nazi’s. Onder de nieuwe wet zal dit niet meer dan een  overtreding zijn.

De Senaat (Eerste Kamer) moet het amendement nog goedkeuren om het van kracht te maken. In de Sejm werd het met 388  van de 460 stemmen aangenomen. Een bron uit de directe omgeving van Morawiecki zei dat het amendement het gezag om op te treden zou leggen bij het Instituut van Nationale Herinnering, een overheidsinstelling. Met de veranderde wet zou het burgers en ngo’s onmogelijk worden gemaakt om de politie onderzoek te laten instellen naar mogelijke overtredingen.

Nadat de wet in januari werd aangenomen, kwam er scherp protest uit Israël, maar ook uit onder andere de Verenigde Staten. Joodse organisaties, waaronder het World Jewish Congress, zeiden dat de wet een aantasting van de vrijheid van meningsuiting was en een obstakel voor historisch onderzoek naar de Sjoa.

Volgens de Washington Post, zei Morawiecki dat hij hoopte dat de aanpassing de relatie met Israël zal verbeteren. Rafal Pankowski, een woordvoerder van de ‘Nooit Meer’ Stichting die antisemitisme in Polen registreert, zei dat zijn groep de uitslag van de stemming ‘verwelkomt’. “Het is jammer dat dit zo laat gebeurt, omdat de controverse sinds januari heeft geleid tot een verschrikkelijke golf van antisemitisme in de Poolse media en politiek,” aldus Pankowski.

Jonny Daniels, oprichter van de groep ‘Uit de diepte’ die zich bezighoudt met de herdenking van de Sjoa in Polen, had de oorspronkelijke wet bekritiseerd, maar zei nu dat de verandering ‘een mogelijkheid biedt om de angel uit de crisis te halen’. “Het is een moedige stap van de premier,” zo zei hij.