Poolse minister oppert ‘Polocaust-museum’
Na alle tumult over de omstreden aangenomen Poolse Holocaustwet komt de regering in Warschau met een nieuw idee: een Polocaust-museum. Volgens de Poolse onderminister Jaroslaw Sellin van Cultuur moet er een museum komen waarin het leed en de offers van de Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog te zien zijn. Sellin oppert dit na de rel die is ontstaan door de aangenomen Poolse Holocaustwet, die het in Polen verbiedt om te zeggen dat de Polen zouden hebben bijgedragen aan de Sjoa. Echter, Poolse en niet-Poolse geschiedkundigen zijn het er breed over eens dat delen van de bevolking tussen 1939 en 1945 wel degelijk actief hebben meegeholpen om hun Joodse medeburgers te vernietigen.
“Ik denk dat het verhaal over het lot van de Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog het verdient om verteld en getoond te worden op deze manier (in een museum, red.)…,” verklaart onderminister Sellin in de Poolse media. “Het volstaat om officiële Duitse documenten uit deze periode of Hitlers boek te lezen om te weten dat de Slavische volkeren, voornamelijk de Polen, het volgende doelwit waren na de Joden, die hij volledig wilde uitroeien in Europa.” Sellin is geïnspireerd geraakt door de uitlatingen van de Poolse schrijver Marek Kochan, die in een Pools dagbladen het idee opgebracht voor de komst van een zogenoemd Polocaust-museum. Het is vooralsnog onduidelijk of zo’n museum er ook echt komt. Wel is er al een Joods museum geopend. Dat won een Europese museumprijs.
Polen kreeg in de afgelopen maand wereldwijde kritiek, onder andere van Israël en de Verenigde Staten, omdat het een wet aannam die celstraffen oplegt aan wie beweert dat het land medeplichtig was aan de Sjoa. Zo is de term: “Poolse vernietigingskampen” nu bij wet in Polen verboden. Tijdens de bezetting van het Midden-Europese land werden circa drie miljoen Poolse Joden vermoord door de nazi’s. Dit is ongeveer de helft van alle Europese Joden die omkwamen tijdens de Sjoa. Hoewel de Poolse bevolking zeer te lijden had onder de bezetting, hielpen ook vele Polen de Duitsers een handje of waren zij actief betrokken bij het ombrengen van hun Joodse landgenoten.
Volgens de Poolse regeringspartij is de wet nodig om te garanderen dat de Polen erkend worden als slachtoffer en niet als dader. In het land heerst sinds 1945 een collectief slachtofferschap. De Polen hebben geleden en dat moet altijd uitgedragen en gekoesterd worden, zo is de gedachte. Deze slachtofferrol is intussen ook onderdeel geworden van de nationale Poolse identiteit. Indertijd beschouwden de nazi’s de Slavische volkeren als minderwaardig en werden veel Polen vermoord of kregen ze tijdens de Duitse bezetting dwangarbeid opgelegd, merkt de conservatieve regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) op. In 2015 behaalde PiS bij parlementsverkiezingen de absolute meerderheid. Sindsdien zijn er veel controversiële wetten aangenomen die de democratische rechtsstaat in Polen aantasten.
