Poolse academici boos op president om Sjoa-expert
Academici en wetenschappers uit Polen, en daarbuiten, zijn woest op de Poolse president Andrzej Duda. Het conservatieve staatshoofd kondigde onlangs aan historicus Jan Tomasz Gross (boven in foto) te willen ontdoen van een staatsonderscheiding die hij kreeg voor zijn verzet tegen het communistische regime. Duda vindt dat Gross het Ridderkruis van de Orde van Merit niet langer verdient, omdat hij Polen in diskrediet brengt. De wetenschappers vinden echter dat de politicus de vrijheid van meningsuiting en wetenschap in gevaar brengt.
Alles draait om het boek ‘Buren’, dat Gross eerder schreef en dat gaat over de rol van de Polen gedurende de Holocaust. In het boek stelt de historicus misstappen aan de kaak die Polen begingen tijdens de Jodenvervolging. Hij deed onderzoek en verslag van antisemitisme onder de Polen, gedurende de jaren 1939-1945. Dit ligt gevoelig in het Midden-Europese land, omdat de Polen zichzelf ook zien als slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Gross kreeg zijn onderscheiding in 1996 uit handen van toenmalig president Aleksander Kwasniewski.
In een brief aan Duda wijzen de historici van Polen hem terecht. Ze vinden het niet kunnen dat de president ‘van alle Polen’ zo omgaat met wetenschappers die hun werk trachtten te doen. Ze vinden dat Duda zijn voornemen niet moet uitvoeren en krijgen daarin steun uit het buitenland. Zijn mogelijke actie is een voornemen om de vrijheid van wetenschap en meningsuiting te beknotten, aldus de academici.
De regerende partij Recht en Rechtvaardigheid – deze heeft zowel een meerderheid in het parlement als het presidentschap in handen – ziet het als een van haar kerntaken om Polen te zuiveren van ‘boodschappen die het imago van het land schaden’.
