Kosjere slacht wordt verder ingeperkt

De regels voor de rituele slacht van dieren volgens de Joodse en islamitische ritus worden aangescherpt. Een belangrijke verandering is dat het vlees alleen nog maar voor de Nederlandse markt mag worden gebruikt. Ook mag kosjer en hallal vlees niet meer tussen het normale vlees in de schappen komen te liggen. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft Staatssecretaris Martijn van Dam (PvdA) van Economische Zaken dat hij de maatregelen die tot nu toe van kracht zijn niet ver genoeg vindt gaan.

‘Niet acceptabel’
Van Dam in de Kamerbrief:”Ik vind de huidige uitvoeringspraktijk niet acceptabel en acht extra maatregelen noodzakelijk om daarin verbeteringen te realiseren. Mijn uitgangspunt is om de aantasting van dierenwelzijn bij de onbedwelmde slacht zoveel als mogelijk te beperken en het aantal dieren dat onbedwelmd wordt geslacht terug te brengen tot het strikt noodzakelijke aantal.” Het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap (NIK) dat in Nederland het aanspreekpunt is voor de overheid, zal evenals de verantwoordelijke islamitische organisaties vooraf feitelijk moeten onderbouwen wat de behoefte is aan ritueel geslacht vlees.

Deze en andere maatregelen van de staatssecretaris volgen op aanbevelingen van de Wetenschappelijke Adviescommissie (WAC) die in 2012 is ingesteld in het kader van een poging van de toenmalige staatssecretaris Henk Bleker (CDA) om tot een convenant te komen tussen de overheid, het NIK, het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) en de betrokken slachterijen om bij de onverdoofde slacht het dierenwelzijn te verbeteren zonder godsdienstige gebruiken aan te tasten. In dit convenant zijn afspraken gemaakt over de beoordeling van slachthandelingen en de duur van de verbloeding van runderen. Van Dam is ontevreden over de naleving van de afspraken.

Reactie NIK
In een verklaring van het NIK in reactie op de brief van de staatssecretaris, valt geen onvertogen woord te bespeuren. “Het NIK werkt met de staatssecretaris aan verbetering praktijkomstandigheden religieus-joodse slacht,” luidt de kop van het persbericht dat de orthodox-Joodse koepel deed uitgaan. Voorzitter Jonathan Soesman: “Het convenant is de basis; dat staat overeind. Net als ons gezamenlijke streven om de praktijkomstandigheden en daarmee het dierenwelzijn verder te verbeteren.”

Bleker kwam in 2012 met het convenant nadat de Eerste Kamer een wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren (PvdD) om ritueel slachten te verbieden had verworpen. De samenstelling van de WAC, die nader onderzoek moest verrichten, stuitte in eerste instantie op weerstand van het NIK, dat uiteindelijk bakzeil moest halen.

Rapporten
Van Dam komt op zijn standpunt op grond van het WAC-advies en het rapport ‘Risicobeoordeling roodvleesketen’ van het Bureau risicobeoordeling en onderzoeksprogrammering (BuRo) van Voedsel- en warenauthoriteit (NVWA). Hij kondigde aan dat aan het convenant een addendum wordt toegevoegd dat een onlosmakelijk onderdeel gaat uitmaken van een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Dit uitvoeringsbesluit wordt volgend jaar van kracht.

In de Kamerbrief zet de PvdA-bewindsman de maatregelen uiteen:

• de plicht tot registratie voor de slachthuizen voor onbedwelmde slacht. Een registratie wordt slechts verleend als het slachthuis voldoet aan de eisen uit de verordening en de AMvB ter uitvoering van het convenant.
• het permanent toezicht door de NVWA in de slachthuizen waarin onbedwelmd wordt geslacht. Bij het slachten van een dier zonder voorafgaande bedwelming is dan te allen tijde een toezichthouder aanwezig.
• de invoering van de registratieplicht en het permanent toezicht brengen voorts met zich mee dat hiervoor de kosten in rekening zullen worden gebracht bij het slachthuis; dat dit door zal rekenen aan de afnemer.
• de verplichting tot bedwelming, indien een dier 40 seconden na aansnijden het bewustzijn nog niet heeft verloren.
• Ook de uitwerking van de overige afspraken in het convenant, zoals eisen aan de manier waarop de halssnede wordt uitgevoerd, eisen aan de fixatiemethode en de -apparatuur en de mogelijkheid voor degene die het dier slacht om een dier aan te merken als ongeschikt voor onbedwelmde slacht als daarvoor in het concrete geval aanleiding bestaat, treden onverkort in werking.

PvdD wil verbod
In november vorig jaar kwam de rituele slacht weer op de agenda van de Tweede Kamer. De PvdD verlangde in een debat met de destijds verantwoordelijke staatssecretaris Sharon Dijksma dat deze snel werk zou maken van een verbod. Fractievoorzitter Marianne Thieme gaf aan dat zij de nu aangekondigde maatregelen niet ver vindt gaan en opnieuw naar de Tweede Kamer zal komen met een wetsvoorstel dat de rituele slacht verbiedt. In juni van 2011 nam de Tweede Kamer een dergelijk voorstel al aan. Enkele maanden later sneuvelde het plan alsnog in de Eerste Kamer, die het in meerderheid in strijd achtte met de vrijheid van godsdienst.