Rel om verbod lezing Leon de Winter in Duitsland

Schrijver Leon de Winter mag geen lezing geven op het Joods Cultureel Festival van Osnabrück. De organisatie trok een eerdere uitnodiging in na een column in Die Welt van hem over migratie. De auteur wordt sympathieën voor de in Duitsland omstreden partij Alternative für Deutschland (AfD) verweten. De organisatie van het festijn is in handen van de Joodse gemeenschap van Osnabrück.

Leon de Winter geldt in Duitsland als een bekend schrijver, waarvan gele boeken in het Duits zijn vertaald. De publiekstrekker stond op de planning voor een lezing over zijn laatst verschenen boek, De stad van de honden, maar die gaat niet door vanwege zijn column in Die Welt. Daarin was hij kritisch op het migratiebeleid in Europa en de problemen omtrent.

Kritiek

Sinds dit voorjaar schrijft De Winter een column voor het rechts georiënteerde Duitse blad. In de column van 14 mei had hij kritiek op de situatie over migratie en de demografie in Europa. Ook haalde hij Ruud Koopmans aan, de migratiedeskundige die vanuit Berlijn onderzoek doet naar de situatie. De Winter schreef tevens dat er taboes in Duitsland zijn rond de komst van vele niet-westerse migranten, en haalde de AfD aan.

Tamelijk onschuldig

De Winter schreef: ‘Ook ik ben ervan overtuigd dat het migratiebeleid heeft gefaald; ik zie ook dat te veel migranten in Europa afkomstig zijn uit achtergestelde culturen waar vrouwen ondergeschikt zijn aan mannen en Joden gehaat worden. Ben ik nu definitief rechtsextremist?’. In zijn column beschrijft De Winter de uitingen van de AfD als ‘tamelijk onschuldig’.

Niet welkom

De column viel bij het Joodse festival in Osnabrück niet in goede aarde. Volgens hen zou De Winter de AfD witwassen en daarom is hij niet langer welkom. De auteur reageert via Die Welt en schrijft: ‘Ik heb nog nooit meegemaakt dat een lezing werd afgezegd vanwege de inhoud van een column. Ik ben simpelweg tegen de immigratie van mensen die mij en andere Joden haten – en niet alleen Joden, maar ook alle ‘christelijke honden’, ongelovigen en vrouwen in korte rokken’.

Trivialiseren

Tegen de Juedische Allgemeine laat voorzitter Michael Grünberg van de Joodse Gemeenschap Osnabrück weten: “De enige reden om Leon de Winter uit te sluiten, waren de uitspraken in zijn column over de AfD, waarin hij deze partij trivialiseerde. Niemand die dit standpunt vertegenwoordigt, zou op het podium van een cultureel festival in Osnabrück mogen staan.”

Geen politicus

De AfD is volgens Grünberg de grootste bedreiging voor de democratie in Duitsland’. Hij accepteert de mening van De Winter niet. “We hebben Leon de Winter uitgenodigd als kunstenaar, niet als politicus,” aldus de voorzitter, die de lezing van de Nederlander heeft geschrapt. Er is geen vervanger voor de lezing, zo wordt duidelijk en De Winter moet voorlopig in Nederland blijven.

Breed programma

Het programma van de allereerste editie van het Joods Cultureel Festival in Osnabrück is breed van opzet. Het bevat onder andere een graffiti-workshop, poëzie, klezmer en speelfilms. Het duurt vier dagen en vind begin september plaats. Leon de Winter is van Joodse komaf en wordt in Duitsland goed gelezen. Hij zou een publiekstrekker zijn geweest maar is nu gecanceld.

AfD omstreden

In Duitsland is de AfD omstreden, onder meer vanwege de vele extreme uitlatingen die kopstukken van de partij hebben gedaan. De Duitse binnenlandse veiligheidsdienst heeft de partij dit voorjaar na jaren van onderzoek als ‘rechts-extreem’ bestempeld en houdt die scherp in de gaten. In de Bondsdag en in andere bestuurslagen wordt de AfD genegeerd. Er is een cordon sanitaire.

Analyse

In Nederland zou een column van De Winter met een dergelijke insteek geen problemen hebben veroorzaakt. Hier wordt de vrijheid van meningsuiting veel ruimer opgevat. Ook is er geen taboe meer op mensen die migratie-kritisch zijn. In Duitsland ligt dit allemaal veel gevoeliger, onder meer vanwege het beladen verleden. Dat de organisatie van het Joodse festival in Osnabrück de Joodse auteur De Winter in de ban doet, is desalniettemin opmerkelijk.