Tentoonstelling ‘Joden in de Cariben’ geopend
Na de tentoonstelling Selamat Sjabat, over Joden in het voormalig Nederlands-Indië, neemt het Joods Historisch Museum (JHM) ons nu mee naar de andere kant van de wereld, Suriname en Curacao. Conservator Julie-Marthe Cohen vertelt met deze expositie het verhaal van de Portugese ‘nieuw christenen’ die na hun vlucht voor de Inquisitie in Nederland weer Joods werden en vanuit Amsterdam vertrokken naar de nieuwe wereld. Waar zij na een betrekkelijk kort verblijf in Nieuw-Amsterdam (het huidige New York) en Brazilië doorreisden naar Suriname en Curacao alwaar zij aan de wieg stonden van de Joodse gemeenschappen die daar tot op de dag van vandaag, zij het zeer bescheiden van omvang, gevestigd zijn.
De bezoeker wordt toeschouwer van de opkomst, bloei en neergang van vierhonderd jaar Joods leven in de tropen. De veelheid aan factoren die een rol speelden in deze ontwikkeling wordt uitvoerig belicht. De handel, de integratie, het religieuze en verenigingsleven, de families, ze hebben allemaal een plek gekregen van Cohen. Ondanks de geringe omvang van de Joodse gemeenschap in de voormalige koloniën is hun invloed op het dagelijkse leven nog altijd zichtbaar. Tal van culinaire tradities, vocabulaire en religieuze gebruiken dragen nog immer de sporen van deze rijke geschiedenis. De expositie begint in het zeventiende eeuwse Amsterdam, op dat moment de belangrijkste handelsplaats van de wereld, en leidt langs zo’n 300 dagelijkse en religieuze voorwerpen, kaarten, textiel, foto’s en audiofragmenten naar het begin van de twintigste eeuw toen de meeste Joden uit de Cariben al weggetrokken waren naar Nederland of Amerika.
Onderdeel van de tentoonstelling is het project ‘Suri-Joods’. Voor dit project zijn twaalf in Nederland woonachtige Surinaamse ouderen geïnterviewd over de betekenis van het Jodendom voor hun identiteit. Het zijn filmportretten van mensen die op zeer persoonlijke wijze vertellen over hun link met het Jodendom. Voor de één is dit een jeugdherinnering, voor de ander is het een familieanekdote over een Joodse voorouder.
De brede chronologische opzet en de grote variatie aan voorwerpen, maken deze expositie goed toegankelijk voor een publiek van jong tot oud uit binnen- en buitenland. Begeleidende teksten en audiofragmenten zijn zowel in het Nederlands als in het Engels. Het gelijktijdig met de tentoonstelling verschenen boek ‘Joden in de Cariben, vier eeuwen Joodse geschiedenis in Suriname en Curacao’ is verkrijgbaar in de museumwinkel voor 34,50 euro.
De tentoonstelling is te zien tot en met 14 juni 2015.
