Theater na de Dam dit jaar naar 150 voorstellingen

In een overvolle zaal van de ambtswoning van de burgemeester van Amsterdam presenteerde directeur Jaïr Stranders en zijn team het balboekje van Theater na de Dam 2025. Femmetje de Wind was erbij. Theater na de Dam is een begrip geworden. Ook breidt het evenement aanzienlijk uit. Bekijk het hele aanbod voor de komende editie hier.

Tijdens het evenement Theater na de Dam worden op 4 mei voorstellingen opgevoerd die te maken hebben met de Sjoa en de Tweede Wereldoorlog. Dit initiatief, dat vijftien jaar geleden begon met zeven voorstellingen in Amsterdam, is inmiddels uitgegroeid tot een landelijke beweging met meer dan 150 voorstellingen verspreid over heel Nederland.

‘Theatre of Remembrance’

Het doel is om verdieping en verbreding te geven aan de twee minuten stilte die op 4 mei ter ere van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog wordt gehouden. Ook zijn er inmiddels internationale coproducties door heel Europa onder de noemer ‘Theatre of Remembrance’. Op de bijeenkomst in de ambtswoning van burgemeester Femke Halsema (GroenLinks), die zelf vanwege een verblijf in het buitenland niet aanwezig was, werden enkele theatermakers aan het woord gelaten.

Programma

Zo was er actrice en schrijfster Judith Schrijver, die een stuk maakt over een jonge Joodse vrouw die op een redactie van een links tijdschrift werkt en na 7 oktober ineens te maken krijgt met een hoofdredacteur die haar artikelen niet meer plaatst. “Een ander narratief is nu belangrijker,” zegt de hoofdredacteur. In de voorstelling probeert de maakster deze schijnbaar onverenigbare meningen beiden op een goede manier voor het voetlicht te brengen.

In de ambtswoning vertelt Schrijver dat ze op dit idee kwam omdat ze zelf veel linkse vrienden heeft en uit ‘een vrij rechtse familie’ komt. Ze ondervond aan den lijve hoe het is om vrienden te verliezen door de toenemende ‘polarisatie’. Of de hoofdredacteur en de journalist elkaar vinden? Daarvoor moet je zelf naar het theater, maar feit is wel dat Schrijver enorm haar best heeft gedaan om beide stemmen even krachtig te maken.

Liefdesbrieven

David Roos en Zephyr Brüggen gaven een voorproefje van hun voorstelling De Gedroomden, die gebaseerd is op de liefdesbrieven tussen schrijver, dichter en Holocaustoverlevende Paul Celan, en zijn levenslange penvriendin en stormachtige jeugdliefde Ingeborg Bachmann [dochter van een Oostenrijkse nationaalsocialist, FW.]. Welke taal kan op tegen de oorlog, vragen de zij zich af.

Surinaamse

Bodil de la Parra brengt op 4 mei een verhaal ten gehore in haar Brieven aan Bertje. De voorstelling handelt over de verzetsheldin Betty Bergen, een Surinaamse vrouw die in de oorlog maar liefst acht onderduikers in haar huis aan het Amsterdamse Harmoniehof. Zijn raakte erg verknocht aan de kleine Bertje Hamburger. Maar helaas werden ze verraden; zowel Betty als de onderduikers werden afgevoerd naar de kampen. Zij overleefde de oorlog en hij, zoals later bleek, ook. Toch hebben ze elkaar nooit meer ontmoet. Een raadsel want, zij heeft nog geleefd tot in de jaren tachtig en Bertje, die leeft nog steeds.

Theater als brug

We leven in een tijd waarin veel verhalen van toen weer op scherp komen te staan. Cultuurwethouder Touria Meliani (GroenLinks) sloot de middag af door te benadrukken dat Theater na de Dam haar urgentie vindt in de combinatie tussen het verleden en heden. Ze benadrukte dat het niet altijd zo is dat ‘jij eerst erkend moet worden in jouw pijn voordat je de pijn van de ander kunt zien’. “Uiteindelijk,” zei Meliani, “is dat wat jullie hier doen een gezamenlijke strijd voor menselijkheid en empathie.” .