VluchtelingenWerk discrimineerde Joodse medewerker om Israël-houding

Een personeelslid van VluchtelingenWerk Nederland is gediscrimineerd vanwege zijn politieke overtuiging, die pro-Israël is. Dat concludeert het College voor de Rechten van de Mens. Volgens het College is daarmee sprake van onderscheid op grond van politieke gezindheid. De man is niet anders behandeld op grond van zijn religie, het Jodendom. Of er gevolgen aan de uitspraak zitten, is onduidelijk.

De stichting VluchtelingenWerk Nederland zet zich in voor asielzoekers die in Nederland zijn en van juridische steun gebruik willen maken. Ongeveer zeshonderd medewerkers en negenduizend vrijwilligers zetten zich daar voor in. De stichting wil als organisatie politiek neutraal blijven. Daarom gold van 2022 tot begin 2025 een gedragscode voor medewerkers: uitlatingen op sociale media moeten zorgvuldig zijn en niet politiek van aard.

Titel verbergen

Een medewerker, die zichzelf omschrijft als Joods en zionist, uitte op LinkedIn en in verschillende kranten geregeld politieke standpunten over het conflict tussen Israël en de Palestijnen. De stichting ging het gesprek aan en stelde daarin voor zijn functietitel en werkgever te verbergen. Ook zou het beter zijn als hij vooraf zou overleggen bij politiek gevoelige uitingen.

Apart behandeld

Het gesprek gaf de man te denken: hij vond dat hij strenger werd behandeld dan collega’s die juist pro-Palestijnse standpunten uiten. Hij stapte daarom naar het College voor de Rechten van de Mens en wilde weten of er sprake was van discriminatie. Het College ging onderzoek doen en kwam tot de conclusie dat de man apart werd behandeld.

Wet beschermt

Het College kijkt naar de gelijkebehandelingswetgeving en ziet het zionisme als een politieke overtuiging, en de wet beschermt werknemers tegen ongelijke behandeling vanwege hun politieke gezindheid. VluchtelingenWerk Nederland behandelde de man anders dan zijn collega’s met pro-Palestijnse overtuigingen. Zij kregen geen beperkingen vooraf, maar werden pas aangesproken nadat hun berichten waren geplaatst.

Waarschuwing

Soms werd de pro-Palestijnse personeelsleden gevraagd hun uitingen aan te passen of te verwijderen, maar soms ook niet. Maar de pro-Israëlische medewerker werd gezocht om ‘het rustiger aan te doen’ en vooraf afstemming te zoek, aldus het College. Toen hij later opnieuw een opiniestuk publiceerde, volgde een officiële waarschuwing.

Anders behandeld

Maar zijn pro-Palestijnse collega’s kregen geen waarschuwingen. ‘Hierdoor is de medewerker anders behandeld dan zijn collega’s in vergelijkbare situaties. Daarnaast hebben de beperkingen vooraf een ontmoedigend effect om politieke opvattingen te uiten. Ook hiermee is sprake van een verschil in behandeling’, aldus het College, dat concludeert dat de man is gediscrimineerd op grond van politieke gezindheid.

Niet op religie

Ook stelde de man dat hij werd gediscrimineerd op zijn Joodse identiteit omdat die volgens hem verweven is met zijn politieke opvattingen. Het College heeft daar begrip voor, maar stelt vast: ‘zijn er geen aanwijzingen dat VluchtelingenWerk Nederland bij het geven van de aanwijzingen of waarschuwing heeft laten meespelen dat de medewerker Joods is. Op die gronden is dus geen sprake van discriminatie’.

Gevolgen?

Het is onduidelijk of er consequenties verbonden zijn aan de uitspraak van het College en zo ja, hoe die er dan uitzien. Krijgt de stichting VluchtelingenWerk Nederland een boete of sanctie? Moet het bijvoorbeeld de gedupeerde Joodse man een schadevergoeding of genoegdoening betalen? En zo ja, hoe hoog ziet die er dan uit. Het is wachten op antwoorden op deze vragen.