‘Vredesplan komt snel, met of zonder Palestijnen’

Het plan voor een allesomvattende vrede tussen Israël, de Palestijnen en hun buren zal binnenkort worden gepresenteerd, of de Palestijnen dit nu willen of niet. Dit is de boodschap van Jared Kushner, de schoonzoon van de Amerikaanse president Donald Trump die namens diens regering verantwoordelijk is voor het vredesproces in het Midden-Oosten. Kusher sprak dit weekend voor het eerst sinds lange tijd weer en kondigde aan dat het grote plan van zijn schoonvaders regering er snel aan komt. Dat de Palestijnen weigeren mee te praten, maakt voor de Amerikanen niets uit.

Kushner gaf een groot interview aan de Palestijnse krant Al-Quds, waarin hij benadrukte dat Amerika vooral zal inzetten op de verbetering van de economische omstandigheden van de Palestijnen. Volgens hem kan Israël het Silicon Valley worden van het Midden-Oosten als er vrede komt en zullen de voornaamste buren daarvan profiteren. Wanneer de tweestatenoplossing een feit is, kunnen volgens Kushner ‘enorme investeringen in infrastructuur, beroepsopleidingen en economische stimulering’ worden gedaan in de Gazastrook en op de West Bank. Dit kan volgens hem tot grote vooruitgang leiden.

Wel benadrukte Kushner dat de bestuurders van de Gazastrook – terreurorganisatie Hamas – en van de West Bank – de Palestijnse Autoriteit – moeten ophouden om ‘hun bevolking te gebruiken als pionnen’. Kushner: “Het verhaal van slachtofferschap kan op dit moment goed voelen en krantenkoppen opleveren, het helpt niets bij het verbeteren van levens.” Hij stelt het gebruik van hulpgeld aan de kaak voor het graven van ‘terreurtunnels’ en voor het afvuren van de raketten vanuit de Gazastrook. Ook is het gebruik van financiële steun uit Amerika en het westen voor het sponsoren van terroristen de Amerikanen een doorn in het oog.

Verder had Kushner kritiek op de rol die de Palestijnse president Mahmoud Abbas momenteel speelt. Hij zou ‘de afgelopen 25 jaar niet van standpunt veranderd’ zijn. De Amerikaan twijfelt of hij open staat voor compromissen en trekt zijn oprechtheid in twijfel. Kushner heeft het over Oslo-akkoorden van 1993, toen de PA werd opgericht, waardoor de Palestijnen enige autonomie kregen op de West Bank en in de Gazastrook. Israël trok zich in 2005 eenzijdig terug uit de strook, waarna Hamas in 2007 de macht greep na een kleine burgeroorlog met de politieke partij Fatah van de PA.

Kushner heeft Abbas vooralsnog niet gezien of gesproken, omdat de Palestijnse president nog steeds kwaad is over het besluit van Trump om de Amerikaanse ambassade te verplaatsen naar Jeruzalem. Abbas wil Kushner en de Amerikaanse onderhandelaars niet ontmoeten en loopt daardoor gesprekken over het vredesplan mis. De schoonzoon van het staatshoofd sprak wel met de leiders van onder meer Jordanië, Egypte, Qatar, Saoedi-Arabië en Israël. Zij zouden goed op de hoogte zijn van het komende vredesplan. Kushner: “Als president Abbas terug wil komen naar de onderhandelingstafel, zijn we klaar om met hem te praten. Maar als hij dat niet wil, maken we het plan waarschijnlijk alsnog openbaar.”

In de Israëlische media beklaagde de Palestijnse vredesonderhandelaar Saeb Erekat zich namens de PA en Abbas. “Deze hele Amerikaanse regering is vooringenomen ten voordeel van Israël,” aldus Erekat. Hij meent dat Kushner geen tweestatenoplossing met een onafhankelijke Palestijnse staat wil. In plaats daarvan zou hij komen met ‘een plan dat Israëls koloniale overheersing over Palestijns land bestendigt’. Economische vooruitgang zal volgens Erekat niet genoeg zijn: “Palestijnse rechten zijn niet te koop.”

Volgens analisten is het opmerkelijk dat Trump en Kusher een vredesplan optuigen zonder draagvlak te zoeken bij de Palestijnse leiders. Eerdere Amerikaanse regeringen deden dit altijd, om ervoor te zorgen dat vrede tussen Israël en de Palestijnen ook duurzaam zou kunnen zijn. Het lijkt erop dat president Trump niet langer gelooft in het vinden van draagvlak onder de Palestijnen en er daarom een vredesplan wil doordrukken. De kans is echter groot, zo zeggen experts, dat de Palestijnen daardoor juist zullen volharden in hun standpunt en dat echte vrede daardoor nog moeilijker kan worden bereikt.