Vrijspraak Brusselmans in zaak over column Humo

In de rechtbank van Gent is Herman Brusselmans vrijgesproken. De Vlaamse schrijver was aangeklaagd om een column die hij vorig jaar zomer in het blad Humo schreef. Daarin zei hij onder meer dat hij elke Jood op straat een mes in de keel wil rammen. Joodse organisaties en burgers hadden hem daarvoor aangeklaagd, onder andere omdat hij tot antisemitisme en geweld zou oproepen.

Brusselmans gaat vrijuit omdat in België de vrijheid van meningsuiting geldt en ‘de grenzen van het strafbare feit niet heeft overschreden’, aldus de Gentse rechter. Hij spreekt de auteur vrij voor onder andere negationisme en het aanzetten tot haat en geweld tegen leden van de Joodse gemeenschap. Ook is de racismewet die België heeft niet overschreden.

“De rechtbank erkent dat bepaalde leden van de Joodse gemeenschap mogelijks aanstoot konden nemen aan sommige zinnen in enkele columns, maar benadrukt dat de meningsuitingen van de auteur beschermd worden door het recht op vrije meningsuiting, een van de essentiële pijlers in onze democratische samenleving,” aldus de rechter in het oordeel.

‘Geen antisemiet’

Eerder haalden Brusselmans en zijn advocaten aan dat hij ‘geen antisemiet’ is en dat hij een provocerende stijl hanteert. De Gentse rechter gaat daar in mee. “Hij wil aan de hand van zijn bekende stijl kritiek uiten, hij wil provoceren, maar heeft de grenzen van het strafbare niet overschreden. Deze teksten moeten in het geheel van de column gelezen worden, waardoor deze een andere inhoud en betekenis krijgen.”

De rechter vervolgde: “Uit de columns blijkt niet dat hij heeft willen aanzetten tot haat of geweld tegen de Joodse gemeenschap of de Holocaust heeft ontkend.” Verder is er de artistieke vrijheid van een scribent. “Hij gaf in zijn teksten ook aan dat het niet voor waar moet aangenomen worden.” Brusselmans ging opgelucht weg uit het gerechtsgebouw.

Kotek verbolgen

Het Joods Informatie en Documentatiecentrum (JID) heeft met grote ontsteltenis kennisgenomen van de vrijspraak van Brusselmans. ‘Zijn column in Humo was niet alleen schandalig en antisemitisch, maar heeft ook diepe wonden geslagen in de Joodse gemeenschap’, schrijft voorman Michel Kotek. ‘Dat een rechtbank dit laat passeren onder het mom van “schrijfstijl” en vrije meningsuiting roept ernstige vragen op over de rechtsstaat en de bescherming van minderheden in België’.

Kotek vervolgt: ‘Door deze beslissing rijst de vraag of er nog plaats is voor Joden in dit land. Wanneer antisemitisme in de media straffeloos blijft, wordt een gevaarlijk precedent geschapen dat haatzaaierij normaliseert. Het JID beraadt zich op verdere juridische stappen en overweegt beroep aan te tekenen tegen deze onaanvaardbare uitspraak’

Hoger beroep?

Dit is geen kwestie van persvrijheid, maar van verantwoordelijkheid, aldus Kotek. ‘Als gerecht en maatschappij deze verantwoordelijkheid niet nemen, wordt het antisemitisme in België verder aangewakkerd – met alle gevolgen van dien’. Het JID beraamt zich nog op vervolgstappen en een mogelijk hoger beroep. Hierover kan Kotek nog niets zeggen.

‘Ik kijk wel uit’

De auteur was dus opgelucht. Tegen de VRT zei hij: “Ik ben content natuurlijk. Ik heb over de hele lijn gelijk gekregen, wat ik gehoopt had.” Op de vraag of hij het opnieuw zou doen, blijft hij vaag. “Daar kan ik moeilijk op antwoorden. Ik weet niet wat ik in de toekomst nog ga schrijven. Ik schrijf iedere week een column. Mogelijk pas ik me aan, mogelijk ook niet. Maar ik kijk wel uit.”

Rumoer

In België en Nederland ontstond afgelopen augustus beroering over de column van Brusselmans, waarin hij zijn woede uitte op Joden naar aanleiding van wat er tussen Israël en Hamas gebeurde. De kritiek was groot, met name uit Joodse kring in Vlaanderen, en Humo besloot het stuk van de site te halen. Vervolgens kwamen er aangiftes en werd de rechtsgang ingezet.

Momenteel lopen er nog meerdere zaken tegen Brusselmans, onder meer van drie Belgische burgers en een andere van het JID. Deze moeten later dit voorjaar inhoudelijk worden behandeld. Sommigen ervan zijn vertraagd, al is onduidelijk waarom precies.