Wereldwijde verontwaardiging na dood van journaliste Abu Akleh

De dood van Al Jazeera-journalist Shireen Abu Akleh heeft wereldwijd veel losgemaakt. Vanaf haar dood afgelopen woensdag tot en met de dag van haar begrafenis die vrijdag plaatsvond. De 51-jarige Abu Akleh deed voor de nieuwszender uit Qatar verslag van een inval op de Westelijke Jordaanoever. Er ontstond een vuurgevecht tussen Israëlische troepen en Palestijnse schutters. Daarbij raakte de journaliste van Palestijnse afkomst door een kogel dodelijk gewond.

De precieze omstandigheden van Abu Aklehs dood zijn nog onduidelijk. Volgens de nieuwszender en de Palestijnse Autoriteit (PA) is ze doodgeschoten door het Israëlische leger. De Israëlische politie zegt dat de kogel afkomstig van een Palestijnse schutter, maar sluit niet uit dat het een verdwaalde kogel van een Israëlische scherpschutter zou kunnen zijn. In eerste instantie wees ook premier Naftali Bennett van Israël naar de Palestijnen. Inmiddels zijn de autoriteiten iets voorzichtiger en willen ze een officieel onderzoek naar de dood van de journaliste.

Geweld op begrafenis
Vrijdag hebben zo’n tienduizend mensen in Jeruzalem haar begrafenis bijgewoond. De kist met het lichaam van Abu Akleh werd gevolgd door een enorme rouwstoet. De Israëlische autoriteiten hadden scherpe veiligheidsmaatregelen genomen. Er was extra politie ingezet en ook waren enkele wegen langs de route afgesloten. Toch liep de plechtigheid door de vele mensen al snel uit de hand. Beelden laten zien dat agenten charges uitvoerden op onder meer de kistdragers. In een verklaring zei een politiewoordvoerder dat ingrijpen noodzakelijk was toen de kist het ziekenhuis verliet. Daarbij zouden deelnemers aan de rouwstoet stenen hebben gegooid naar de politie.

De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben het geweld tijdens de begrafenis van Abu Akleh veroordeeld. De Amerikaanse minister Antony Blinken van Buitenlandse Zaken zei in een reactie dat iedere familie het recht heeft om op ‘waardige wijze en zonder belemmeringen afscheid te nemen van haar dierbaren’. Ook de Amerikaanse president Joe Biden toonde zich geschokt en riep op de gebeurtenissen te onderzoeken. De EU liet weten dat bij het politieoptreden ‘onnodig geweld’ is gebruikt. Inmiddels heeft de Israëlische politie een onderzoek aangekondigd. Een zegsman stelde dat de agenten steun krijgen, maar dat de politie wil leren en zich wil verbeteren door lessen te trekken uit het incident.

Officieel onderzoek
Er komt ook nog een officieel onderzoek naar de dood van de journaliste, maar Israël en de PA zijn het nog niet eens over wie daarbij de leiding moet krijgen. PA-president Mahmoud Abbas heeft weinig vertrouwen in een gezamenlijk onderzoek, omdat de dood van Abu Akleh volgens hem is veroorzaakt door Israël. Hij speelt het hoog op en wil de zaak voorleggen aan het Internationaal Strafhof in Den Haag. Het onderzoek naar de toedracht wordt bemoeilijkt doordat de Palestijnen de kogel waardoor Abu Akleh om het leven kwam, niet willen vrijgeven. De vraag is waarom.

De internationale media staan uitgebreid stil bij de dood van de Al Jazeera-verslaggever. Niet alleen voelen journalisten met haar mee, maar ook is er verontwaardiging over het doodschieten van een verslaggever die geen partij is in het conflict. Critici stellen dat de PA dit sentiment goed doorheeft. Daarom doet die er alles aan om de internationale media-aandacht uit te melken voor haar eigen zaak, en voor de politieke concurrentiestrijd met Abbas’ Fatah tegen Hamas. Hierbij wordt zoals vaker de Palestijnse mediastrategie aangehouden de underdog te zijn. Tegelijkertijd staat Israël er ‘slecht op’, omdat de autoriteiten niet hard kunnen aantonen dat de kogel niet uit een Israëlische huls kwam. Zolang de PA het onderzoek frustreren, zal Israël weinig kans krijgen om het pleidooi in de media naar zich toe te trekken

Bekende verslaggever
Shireen Abu Akleh was een bekende verslaggever van de Arabische nieuwszender. Zij was een van de eerste journalisten die voor de zender ging werken. De Palestijnse juriste en mensenrechtenactiviste Khalida Jarrar noemde haar ‘de stem van de Palestijnen’. Abu Akleh werd geboren in Jeruzalem als dochter van Palestijnse christenen. Ze is begraven op de begraafplaats waar haar ouders ook liggen. Het is onduidelijk wie Al Jazeera zal aanstellen om haar op te volgen.

Lees ook:
Peiling: ‘Zeker 73 procent van de Palestijnen wil van Abbas af’
Uit een enquête onder Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook blijkt dat zeker 73 procent genoeg heeft van president Mahmud Abbas (86, Fatah). Dat is zeven procent minder dan in de vorige peiling. Als er vandaag verkiezingen zouden zijn, dan zou hij ruimschoots worden weggestemd ten faveure van Hamas-leider Ismail Haniye. De peiling is uitgevoerd door het Palestinian Center for Policy and Survey Research (PCPSR), een serieus onderzoeksbureau.