Wie over vrede spreekt heeft moed – voorpublicatie

In de bundel ‘Wie over Vrede spreekt heeft moed’ hebben verschillende Nederlandse auteurs hun visie op het conflict in het Midden-Oosten gegeven, de oorlog in Gaza in het bijzonder. Een van hen is Femmetje de Wind, columniste bij Jonet.nl. Haar essay publiceren we donderdag als voorpublicatie.

‘”Wat ben je van plan?” vroeg ik mijn man toen ik van de week zijn werkkamer binnenkwam en zag dat hij zijn  diploma’s aan het inscannen was. “Ik ga me aanmelden als vrijwilliger in een ziekenhuis in Israël.”

Even nog los van wat dit aan discussies opleverde in ons gezin, begreep ik dat er een tekort aan intensive care-artsen dreigt in Israël nu velen opgeroepen zijn voor militaire dienst. In een Zoomgesprek met  het Ministerie van Volksgezondheid de dag erop, hoorde ik dat zevenduizend artsen en nog eens vierduizend paramedici zich reeds hadden aangemeld. Een indrukwekkende vereniging van Joodse krachten wereldwijd. 

En dan te bedenken dat de wereld er een paar maanden geleden nog heel anders uitzag. De krant Ha’aretz berichtte  toen over een exodus van artsen uit Israël, in reactie op de politieke werkelijkheid van Netanyahu. Reservisten dreigden zich niet te melden als zij zouden worden opgeroepen en meer dan duizend piloten zeiden hun militaire verplichtingen niet te zullen nakomen als Netanyahu niet zou inbinden met zijn ‘hervormingen’. Het  leger, dat altijd gezien werd als het spirituele hart van de natie, werd nu een manier om te protesteren tegen een leider die zich vooral door zijn eigen belangen laat sturen.

Dat de hele Israëlische bevolking  zich nu weer achter de regering heeft geschaard, mag een klein  wonder heten, maar het is misschien het enige geluk bij  een groot ongeluk dat ons treft. 

Want hoe snel het Joodse volk zich verenigde, zo snel wist ook de wereld zich te verdelen in voor- en voornamelijk tegenstanders. Overal gingen pro-Palestinademonstranten de straat op om steun te betuigen aan ‘de onderdrukten’.  Als het daarbij zou blijven, denk je: prima. Niemand is immers vóór onderdrukking, al kun je je afvragen wat  onderdrukking in deze context precies betekent, nu Israël in 2005 de Gazastrook al verlaten heeft. Tijdens de demonstraties werden echter ook zwarte Hamasvlaggen meegedragen en middels leuzen opgeroepen tot Jodenhaat (reminder: Hamas staat op de internationale terreurlijst). 

Vooropgesteld, het is verschrikkelijk hoeveel onschuldige slachtoffers er vallen in Gaza, maar Israël hiervoor geheel verantwoordelijk houden is onjuist, helemaal als  je Israëls recht op zelfverdediging in het licht plaatst van de uitspraken die Hamasleiders deden op 8 november. In een interview met de New York Times vertelden zij dat wat er nu gebeurt precies is wat zij voor ogen hadden met de aanslag op 7 oktober. Het Palestijnse vraagstuk is terug op de agenda en dat daarvoor veel onschuldige Gazanen letterlijk moeten bloeden, is onderdeel van Hamas’ strijd. Hamas geeft ruiterlijk toe dat de duizenden burgerdoden onderdeel zijn van hun (propaganda) oorlog, zij worden gezien als martelaars. Daarbij, als je ziekenhuizen en scholen gebruikt als opslagplaats voor raketten dan vervalt daarmee de status van burgerobject volgens het internationale strafrecht. 

Verder moet gezegd dat in oorlogen nu eenmaal slachtoffers vallen, een realiteit waar we niet omheen kunnen. In de oorlog met Afghanistan vielen ruim 46 duizend burgerdoden en het internationale strafhof heeft achteraf bepaald dat de Amerikaanse soldaten niet vervolgd hoefden te worden voor mogelijke oorlogsmisdaden, maar dat terzijde. 

Door ons massaal te richten op het tragische lot van de Palestijnen verliezen we echter uit het oog waar deze oorlog – mijns inziens – over gaat. Deze oorlog van Hamas gaat niet over het lot van de Palestijnen. Sterker nog, deze oorlog  brak uit op een moment dat er na heel veel jaren van uitzichtloosheid eindelijk weer zicht kwam op een vorm van vrede: er zou een deal worden gesloten tussen Saoedi-Arabië en Israël. De ophanden zijnde deal, had ook oog voor de belangen en de toekomst van de Palestijnen. Verder zou de deal grote economische voordelen brengen voor Israël en zicht op vrede met meer Arabische landen. De deal was bijna rond, maar op 7 oktober is  die ruw om zeep geholpen. 

Om de belangen hierin beter te  begrijpen moeten we eerst naar een ander conflict in de regio kijken: de oorlog in Jemen. Die oorlog begon als een opstand van de  bevolking tegen de machthebbers, met als onderliggend probleem, jarenlange onderontwikkeling door corruptie, vriendjespolitiek en slecht bestuur. De Houthi’s, rebellen van sjiitische origine, vechten tegen de regering van Hadi in het zuiden van Jemen. De Houthi’s worden gesteund door hun sjiitische vrienden in Iran. De regering van Hadi wordt gesteund door het Soennitische Saoedi-Arabië. 

Sjiieten zien hun Ayatollahs als de reflectie van God op aarde, terwijl de soennieten vasthouden aan Mohammed als de enige profeet. Hoewel dit schisma al sinds de dood van Mohammed in 632 na Christus bestaat, is er de afgelopen decennia steeds meer verdeeldheid en agressie ontstaan tussen de twee stromingen die allebei vinden dat ze de religieuze waarheid in pacht hebben. 

Ook Amerika heeft zich onder de vlag van de War on terror gemengd in de strijd en vecht tegen enkele Al-Qaeda-achtige terreurgroepen die in Jemen actief zijn. Amerika en Saoedi-Arabië staan in dit conflict zij aan zij. Tegenover hen staat Iran met zijn bondgenoten. De deal tussen Saoedi-Arabië en Israël, onder leiding van Amerika, kwam dus niet uit  de lucht vallen. Amerika heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Want ook zij hebben belangen bij deze deal. Amerika zoekt naar  een stevigere positie in het Midden-Oosten, nu Rusland de banden aanhaalt met Iran. Poetin heeft er veel baat bij  dat de ogen van de wereld gericht zijn en blijven op het Midden-Oosten. 

Nog even voor iedereen die denkt dat de Saudi deal ging over een hogesnelheidslijn tussen Tel Aviv en Riyad (ook leuk trouwens): deze deal bouwt in wezen voort op de Abraham Akkoorden van drie jaar geleden, waarin Israël onder leiding van Amerika (toen Trump) een handelsakkoord sloot met vier Arabische staten waaronder de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein, waarbij de verhoudingen tussen de landen genormaliseerd werden. Toen al een doorn in het oog van Iran. 

Overigens, Amerika heeft niet alleen grote belangen bij een stevige positie in het Midden-Oosten, Saoedi-Arabië heeft eveneens grote belangen bij steun uit het Westen. Zo wordt olie uit Saoedi-Arabië onder Amerikaanse bewaking uit het Midden-Oosten verscheept en sloten de Saoedi’s in 2017 een wapendeal met Amerika ter waarde van 110 miljard dollar. Ook de Canadese overheid heeft voor een recordbedrag aan militaire hardware verkocht aan Saoedi-Arabië (‘despite its poor human rights  record’). 

Saoedi-Arabië vreest ondertussen Iran. Dat  is niet onterecht. Iran is een grootmacht onder leiding van een halve ‘heilige’ die controle probeert te krijgen over het gehele Midden-Oosten en daarbij geen enkel  middel schuwt. Iran ziet Israël als een voorpost van het vrije Westen en wil Israël vernietigen. Tevens is Iran al jaren bezig met het ontwikkelen van kernwapens. Iran ziet nu hoe Saoedi-Arabië de banden aanhaalt met Amerika  en het vrije Westen en wilde de deal met Israël zien te voorkomen, temeer daar Amerika in de deal had opgenomen dat zij Saoedi-Arabië zouden helpen bij het opstarten van een eigen nucleair programma. Dat zou de machtsverhoudingen in het Midden-Oosten onmiskenbaar meer in het voordeel van het Westen doen verschuiven. 

De deal kende ook uitdagingen voor de drie spelers. Eén daarvan was: hoe  gaan we het Palestijns-Israëlische conflict proberen te  beslechten? Zowel Amerika als Saoedi-Arabië mikten op een tweestatenoplossing. De Palestijnen zouden op de  achtergrond al betrokken zijn geweest bij de deal en een lijst van verzoeken bij de Amerikanen hebben ingediend, aldus  het Amerikaanse Institute for Peace. Hoe dichterbij de  deal kwam, hoe zenuwachtiger de Iraanse geestelijk leider Khamenei werd. 

In dit licht is het misschien duidelijker waarom Hamas juist nu toesloeg, maar ook waarom ze zich van zoveel bruut en grof geweld bedienden. De terreuraanslagen van Hamas waren doordrongen van zo veel barbaarsheid dat er wel een tegenaanval van Israël moest komen. Dat dit het doel was, daar werd in de Arabische wereld niet geheimzinnig over gedaan, noch over de steun die Hamas had gekregen van Iran bij het  voorbereiden van de terreuraanslag.

Hamasleider Khaled Mashal sprak zich op de Memri* duidelijk uit over zijn motieven: Israël móest terugslaan. Ook de bekende  schrijver en historicus Yuval Noah Harari duidde de aanval als een valstrik: ‘Hamas intention is to destroy  all chances of future peace. It really counted on a very forceful Israeli response.’ En verder: ‘To fall into Hamas’ trap is to wage a war on all the Palestinian people. They  have to differentiate between The Palestinian people  and Hamas.’ 

Hamas als handlanger van Iran die ‘iets’ moest bedenken waardoor Israël zo genadeloos terug zou slaan dat niet alleen de hele regio zou destabiliseren, maar ook de peace deal voor eens en voor altijd van tafel zou verdwijnen. Dat was het ultieme doel. Door deze geopolitieke belangen op de voorgrond te plaatsen zien we dat niet alleen de Palestijnen als speelbal worden gebruikt door Iran, maar ook de Israëli’s. Maar in plaats van te kijken naar het grote geopolitieke plaatje, staren we ons  hier blind op het lot van de Palestijnen en mag onder de vigeur van deze oorlog Jodenhaat eindelijk weer ongestraft over straat. Posters van de gekidnapte kinderen worden van de muur gescheurd, antisemitische leuzen worden straffeloos gescandeerd en zelfs op klimaatmarsen wordt opgeroepen tot een nieuwe intifada. Wat  propageer je dan eigenlijk? Vrede of haat? 

Als Israël van de kaart geveegd wordt en er in het Midden-Oosten geen vrije democratie meer is. Als Iran, gesteund door anti westerse mogendheden zoals Rusland, het in het hele Midden-Oosten voor het zeggen krijgt: op de scholen, in de moskeeën, in de politiek en op straat. Willen deze ‘vrijheidsstrijders’ die nu door de  straten marcheren zich dan ook even voorstellen hoe Hamas zal omgaan met hun vrijheid? Met de vrouwenrechten, homorechten, en de vrijheid van meningsuiting of religie? Tegen wie gaat progressief Nederland dan demonstreren? Of valt er dan helemaal niets meer te demonstreren? 

Marcheer en scandeer vooral door en sluit je ogen voor wat de sjiitische ‘vrijheidsstrijders’ echt willen: de  stichting van een groot kalifaat. Een plek waar homo’s de doodstraf krijgen, waar vrouwenrechten non-existent zijn, waar het volk dom gehouden wordt en waar de Sharia het enige geldende ‘recht’ is. Dat is wat Hamas in samenwerking met Iran uiteindelijk wil. 

Hamas is bezig met een strijd die het belang van de Palestijnen op geen enkele wijze dient. Hamas wil geen vrede met Israël. Noch zijn ze op zoek naar een betere wereld voor het Palestijnse volk, anders hadden ze dat in 2005, toen Israël zich terugtrok uit Gaza, wel laten zien. Maar onze fantasie schiet kennelijk tekort om werkelijk te begrijpen wat Hamas bereid is te offeren voor hun langverwachte doel: het stichten van de grote Islamitische Staat. 

In het afgelopen jaar ging een groot deel van de Israëlische bevolking twee keer per week de straat op om te demonstreren tegen het beleid van Netanyahu. Het leidde tot diepe gespletenheid en onrust in Israël. Eendrachtig scharen de demonstranten zich nu achter het oorlogskabinet: 300.000 reservisten zijn gemobiliseerd. Iedereen helpt mee om de honderdduizend ontheemde Israëli’s uit het noorden en zuiden te voorzien van huizen, eten, drinken en spullen. Zelfs de zeer orthodoxe Joden (charedim) hebben zich gemeld bij het IDF om vrijwilligerswerk te  doen: een unicum. De Israëli’s staan samen sterk.

Joden over de hele wereld zijn meer dan ooit verbonden. Wij begrijpen wat er op het spel staat. Laten we hopen dat er een leider opstaat die deze eendracht en samenwerking koestert. 

Maar eerst moet er een oorlog gevoerd worden. Een oorlog die in het belang is van het hele vrije Westen. Je hoeft het niet met Israëls politiek eens te zijn om toch achter Israël te staan in deze strijd. Dit is een proxy-oorlog tussen Iran en het vrije Westen. We kunnen daarom niet zelfgenoegzaam achterover leunen en denken dat het ons niet aan gaat. Of juist partij trekken voor de ‘underdog’ omdat  we menen dat we daarmee onrecht bestrijden. Als je  hangt aan vrijheid en democratie is dit ook jouw strijd. Laten we Israël onverdeeld steunen en zeker niet in de  val trappen die Iran, via Hamas, voor Israël en het vrije Westen heeft gezet.’

Dit was een voorpublicatie van het boek ‘Wie over Vrede spreekt heeft moed’, een bundel van essays van verschillende auteurs van Joodse en niet-Joodse komaf. ISBN: 9789044655995. Prijs: 9,99 euro.