Zijn Joden wit? – column Hanneke Gelderblom
Over racisme is op dit moment in Nederland discussie gaande, in allerlei soorten media, in de krant op de radio en televisie maar ook op Facebook. Soms heet het diversiteitsdiscussie en het gaat bijna het hele jaar over het uitbannen van Zwarte Piet. De woede in Amerika over veel te schietgrage agenten heeft zeker ook met racisme te maken, maar de oplossing moet zijn deze politieagenten onmiddellijk schorsen en op hernieuwde training sturen voor zij weer aan het werk mogen. En ja dat kost budget. Heeft iemand president Trump daar al een verstandige opmerking over horen maken? Of is zijn law and order-getwitter juist olie op het vuur?
Een van de vragen die ook nogal eens gesteld worden is: Zijn Joden wit? Voor mij is dat geen nieuwe vraag. Vroeger toen ik nog in de politiek actief was maar ook nu ben ik vaak bezig met racisme. En vooral met de vraag hoe je dat goed moet aanpakken. Meer dan twintig jaar geleden zat ik in een vrouwen-discussiegroep waar enkele Surinaamse- en Antilliaanse Nederlanders heel emotioneel vertelden wat het slavernijverleden van hun grootouders nog steeds in hun persoonlijke leven betekende. Of ze wisten dat ik Joods was, weet ik niet. Wel viel mij op dat zonder meer werd aangenomen dat ik van hun soort racismeleed natuurlijk geen weet kon hebben. Ik kreeg daar een beetje genoeg van en stelde dat hun voorouders zo sterk waren dat zij de slavernij hadden overleefd en dus ‘overlevenden’ waren.
Dat dit gebeurde na eerst gevangen genomen te zijn door, andere kennelijk sterkere stammen in Afrika, en daarna op de slavenmarkt aan de kust verkocht. Vervolgens werden hun voorouders naar de suiker en katoen- plantages in Amerika en Suriname verscheept. In diezelfde tijd, werden mijn voorouders in een pogrom in Rusland vermoord omdat ze Joden waren. “Geef je voorouders maar vooral ook jezelf geen slachtofferrol, maar benadruk het sterk zijn,” zei ik. Wat volgde was een ijzige stilte.
Aan mij is de vraag of ik mezelf als ‘wit’ zie nooit meer gesteld.
Wat ik constateer is een flink stuk complotdenken in discussies en bij demonstraties. Het maakt nauwelijks verschil of het accent ligt op Zwarte Piet, viruswaanzin of BLM – Black Lives Matter”. Complotdenkers claimen als enigen de waarheid te kennen, sommigen geloven in astrologie; zij wijzen graag zondebokken aan en wetenschappelijk betoog af. Steeds weer, je kunt erop wachten, komt dan ook een stuk onvervalst antisemitisme tevoorschijn. Men haalt daartoe onder andere de Protocollen van de wijzen van Zion uit de boekenkast. Veelvuldig is aangetoond dat dit door de Russische geheime dienst opgeschreven leugens zijn.
Black Lives Matter heeft zich inmiddels aangesloten bij BDS, bij de anti-Israël activisten. Zo waren er Nederlandse kopstukken van BLM, waaronder activist Jerry Afriyie, aanwezig op een BDS-demonstratie op het Museumplein. Dat gebeurde voor de zomer. Tijdens die bijeenkomst werden vanuit het publiek enkele antisemitische uitingen gedaan. Het verbaasde bij niet, want zoals hierboven gezegd gaan samenzweringstheorieën en Jodenhaat helaas veelal samen.
Terug naar Amerika. Demonstreren is een grondwettelijk recht op het uiten van je mening. Jammer genoeg hebben de organisatoren van demonstraties niet altijd de relschoppers onder controle die op rotzooi uit zijn. Racisme aanpakken heeft niets van doen met auto’s in brandsteken, ruiten ingooien en winkels plunderen. En als je racisme wil bestrijden of tegen de virusmaatregels wil protesteren laat je toch niet je kinderen meelopen met een ‘gele Jodenster’ op hun jurk of jas geplakt. Gelukkig heeft de Joodse gemeenschap in Amerika zich duidelijk uitgesproken. Zij steunen de Amerikaanse tak van BLM en dragen T-shirts met als opschrift ALM – All Lives Matter. Ikzelf sta daar volledig achter, omdat All Lives Matter een vorm van racismebestrijding is die wel kosjer is en die alle groepen dekt.
Joden blijken steeds weer actief in de gerechtvaardigde strijd tegen alle vormen van discriminatie en racisme. Een van de remedies die echt werkt is naar elkaar luisteren, elkaars verhalen en geschiedenis leren kennen, niet jammeren, niet wanhopen maar elkaar helpen sterk te zijn tegen dit onrecht.
Lees ook:
Anti-Israëlische demonstratie Museumplein niet vrij van antisemitische uitingen
Een pro-Palestijnse demonstratie op het Museumplein is rustig verlopen, maar was niet verstoken van enige antisemitische uitingen. Verschillende sprekers haalden zondag de huidige protestgolf tegen racisme aan om Israël als ‘fascistisch’ en ‘racistisch’ te bestempelen. Ook was er een protestbord te zien met ‘zionisme = racisme’.
Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.
