Adjiedj Bakas: ‘In 2016 verisraëliseert samenleving’

Trendwatcher Adjiedj Bakas voorspelde begin vorig jaar correct de vluchtelingenproblematiek waar we in 2015 mee te maken kregen. Het NIW sprak hem over zijn visie voor 2016: “We kunnen veel leren van Israëls oorlogseconomie.”

‘Ik ben ervan overtuigd dat Nederland in het komende jaar zal verisraëliseren. De terreurdreiging zal dat eisen. We zullen ons razendsnel moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Wat dat betreft kunnen we heel veel leren van de Israëli’s, en een voorbeeld nemen aan hun houding van work hard, play hard.’ Wat versta je onder verisraëlisering? ‘Voorbeeld één: Nederland zal moeten wennen aan het feit dat we ons beter moeten beveiligen. Dat ten eerste. We zullen moeten wennen aan het checken van tassen enzovoorts. En ik voorzie ook grote veranderingen voor Europa. We kunnen onze grenzen niet openhouden, zoals nu. Grensbewaking, dat zie je nu al, zal overal heringevoerd moeten worden. Kijk naar bijvoorbeeld Hongarije. We hebben allemaal onze mond vol van de muur en het hek in Israël, maar Hongarije heeft als Schengenland vorig jaar precies hetzelfde gedaan. Daar komt geen kip meer in. Die trend zal zich doorzetten. Kijk ook naar de houding van Denemarken. Ook Nederland zal aan grensbewaking moeten gaan geloven, zeker als Duitsland de politiek van open deuren doorzet, hoewel er ook in Duitsland steeds meer weerstand komt tegen het beleid van Merkel. Ik heb de afgelopen tijd diverse mensen in het hogere kader, zoals bankiers, gesproken die razend zijn op Merkel. Zij zijn net als ik van mening dat Duitsland Europa nu voor de derde keer in honderd jaar de afgrond in stort.
Daarnaast denk ik dat het creëren van een mini-Schengen een optie is. De buitengrenzen van Europa zullen beter moeten worden bewaakt, maar dat is heel erg moeilijk omdat de grens tussen Griekenland en Turkije zeer poreus is. Vandaar dat mini-Schengen.’

Toch is tot nu toe de algemene politieke consensus dat we vluchtelingen juist moeten binnenhalen. ‘Ja, prachtig. Het is vooral “de elite” die dat zegt, maar daar zeggen ze meteen achteraan: “Maar niet bij mij in de buurt”. En ook zie ik een andere ontwikkeling: heel veel mensen met een goedgevulde beurs kopen onroerend goed in het buitenland. Je ziet rijke Europeanen nu huizen kopen van 1,2 miljoen in de Verenigde Staten, omdat je dan automatisch een greencard krijgt. Ze treffen voorbereidingen om, als het hier mis zou gaan, te kunnen vertrekken.’ Er zijn ook voorzichtige geluiden van Joden die zich oriënteren op een eventuele emigratie. Denk jij dat die trend zich zal voortzetten? ‘Dat hangt van een paar factoren af. Allereerst: als de sjechita wordt verboden, ben ik ervan overtuigd dat orthodoxe Nederlandse en Europese Joden zullen vertrekken. Is het niet naar Israël dan naar de Verenigde Staten of Canada. Daarnaast denk ik ook als de huidige vluchtelingenproblematiek niet wordt opgelost, en de Joodse gemeenschappen zo klein blijven als ze nu zijn – ook vanwege de starre houding ten aanzien van de gioer – het Europese Jodendom ten dode opgeschreven is. Er was een tijd waarin Joden wel degelijk deden aan bekering, totdat – ik geloof – keizer Constantijn dat verbood. Maar er zijn zoveel vader-Joden die zich identificeren met het Jodendom, waarom het voor hen niet makkelijker maken om toe te treden? Als de huidige status quo wordt gehandhaafd en de vluchtelingenstroom blijft aanhouden denk ik dat Europa over een paar decennia geen Joods leven meer zal kennen.’

Je hebt het in je boeken diverse malen over de oorlogseconomie. Dat woord heeft een negatieve connotatie, maar jij ziet daarin ook positieve ontwikkelingen. Kun je dat uitleggen? ‘Dan kijk ik dus weer naar Israël. Mensen worden in tijden van oorlog en dreiging heel creatief. Dat is een historisch vastgesteld feit. Hoe groter de druk, hoe inventiever men wordt. Dat heeft te maken met overlevingsdrang. Israël is het land met de meeste startups, de meeste patenten. En ik kan je ook andere voorbeelden van zo’n oorlogseconomie geven. Ik ben zelf net terug uit Cuba. Dat land heeft een uitstekend wegennetwerk, omdat het Cubaanse leger zich goed moest kunnen verplaatsen vanwege de Amerikaanse dreiging. Je ziet het ook in Duitsland. Dat wegennetwerk is een rechtstreeks gevolg van de Tweede Wereldoorlog. In tijden van dreiging zie je altijd enorme technische ontwikkelingen. Mensen stoppen dan met geneuzel. En dat is ook in Nederland hard nodig. We hebben in Nederland niet voldoende ruggegraat, een ruggegraat van vla. We moeten gaan ontvla-en. We zullen in heel Europa moeten gaan beseff en wie en wat we zijn, en daarvoor moeten knokken. Dat betekent ook daar waar nodig rücksichtslos ingrijpen.’ Zie je dat gebeuren? ‘Te weinig. We lopen erg ver achter. Het wordt een dubbeltje op z’n kant, maar als we dat niet doen zijn we hopeloos verloren.’

Je hebt het over work hard, play hard. Wat bedoel je daarmee? ‘Kijk naar de intensiteit van het leven in Israel. Ze weigeren zich daar te laten gijzelen door de dreiging. Ook dat moeten we van ze a ijken. Jezelf beschermen, maar je intussen niet laten kisten. Innoveren maar ook blijven genieten van het leven. En er is nog een ander punt waarnaar we kunnen kijken als het om Israël gaat, en dat is de omgang met moslims. Ik zie hier in Nederland een zeer eenzijdige benadering van moslims. In Israël zitten er veel meer Arabieren op belangrijke posities. Kijk naar de voorzitter van het hooggerechtshof daar: dat is een Arabier. We vergeten in Nederland vaak dat Israël een enorme Arabische populatie heeft en daar hebben ze veel meer goede maatschappelijke posities dan die paar moslims die hier in Nederland rolmodel zijn.’

Burgemeester Van Aartsen (VVD) van Den Haag liet salafistische voormannen tijdens Oud en Nieuw mede de orde bewaken. Is dat een goed voorbeeld? ‘Ben je gek!? Nee, het salafi sme zou hier direct verboden moeten worden. Het zijn de nieuwe nazi’s, salafistische moskeeën zijn nazi-filialen. Er zijn voldoende gematigde moslims, die zouden we veel meer moeten insluiten. Dat geldt voor Nederland, maar ook mondiaal. We zouden ons ook veel onafhankelijker van Saoedi-Arabië moeten maken.’ Maar velen zullen tegenwerpen dat als je de invloed van Saoedi-Arabië vermindert, je de invloed van Iran vergroot. “Over Iran ben ik hoopvoller gestemd. Niet vanwege het regime, maar vanwege de bevolking: erudiet, goed opgeleid – ook de vrouwen. Maar ik begrijp dat zeker in het Midden-Oosten een verdeel- en-heerspolitiek vanuit het Westen tussen Saoedi-Arabië en Iran een logische weg is.”

In je boek Kapitalisme & Slowbalisering heb je het over drie assen: de as van meedogenloos kapitalisme, de as van de haat en de as van de hoop. Kun je dat uitleggen? ‘Ja. De as van het meedogenloos kapitalisme, zoals monopolies, hebzucht en de economie van het nooit genoeg, en de as van de haat, waaronder dictatuur, extremisme, antisemitisme, een hekel hebben aan alles wat anders is en haatzaaien, versterken elkaar. Meedogenloos kapitalisme zorgt voor haat en wraakzucht. De as van de haat combineert een superioriteitscomplex met een minderwaardigheidscomplex: waarom zijn mensen in het Westen zoveel gelukkiger en succesvoller dan wij? Het enige dat wij daartegenover kunnen stellen is de as van de hoop: waaronder insluiting, solidariteit, talentenbenutting, vooruitgang, een levendige middenklassemiddenklasse, de economie van het genoeg, bottom-updemocratie en meer. Deze drie krachtenvelden zullen de komende jaren onze toekomst bepalen. De as van de hoop zal tegen beide andere assen, die elkaar in stand houden, moeten vechten.’

Bron: NIW