Amstelland opent nieuwe Joodse afdeling

Het Amstelland Ziekenhuis heeft een geheel vernieuwde Joodse afdeling geopend. De openingshandeling werd verricht door burgemeester Bas Eenhoorn (VVD) van Amstelveen, de gemeente waar het ziekenhuis zich bevindt. De burgervader deed dit door een mezoeza in de deurpost van de ingang van de afdeling te slaan. Met de opening lijkt een einde gekomen aan een tijd van financiële onzekerheid binnen het Amstelland Ziekenhuis. Op de Joodse afdeling werd tevens een permanente expositie geopend van de Joodse industrieel ontwerper Piet Cohen.

‘Om een efficiëntere patiëntenstroom te creëren werd de Joodse afdeling gesplitst in twee afdelingen. Zo ontstond het vernieuwde deel in de Kliniek Beneden’, aldus een persbericht van het Amstelland Ziekenhuis, dat sinds 1978 de Joodse zorg van de Vereniging Centrale Israëlietische Ziekenverpleging (CIZ) verzorgt. Het gaat om zorg met nesjomme, die geheel is ingericht op de Joodse patiënt die bijvoorbeeld behoefte heeft aan kosjere maaltijden. De Joodse vleugel van het Amstelland Ziekenhuis is uniek in West-Europa en kan, dankzij de vernieuwing, weer jaren mee.

In 2016 kwam het Amstelland Ziekenhuis in het nieuws omdat het in financieel slecht weer was beland. Volgens Het Parool was dit gebleken uit de jaarrekening over 2015. Daarin stond dat de solvabiliteit (de verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen, een graadmeter voor bestaanszekerheid) achteruit was gegaan tot 10,2 procent, wat bijna vijf procent onder de grenswaarde lag van huisbankier Rabobank. Zodoende zou het ziekenhuis volgens de krant op omvallen hebben gestaan. Het bestuur van het ziekenhuis en van de CIZ lieten Jonet weten dat er hard werd gewerkt aan een oplossing, en dat het alweer de goede kant opging. De Joodse zorg was niet in gevaar, zo luidde het.

Destijds verklaarde CIZ-voorzitter Rogier Bloq schriftelijk: ‘De ingezette koers van het ziekenhuis heeft het vertrouwen gekregen van de bank en de verzekeraars. Hierdoor is het acute bestaansgevaar vooralsnog geweken en wordt er hard doorgewerkt aan de implementatie van de plannen om de toekomst zeker te stellen. De Vereniging CIZ onderschrijft de toekomstvisie en aanpak van de Raad van Bestuur van het ziekenhuis. Hun keuze om speciale aandacht te besteden aan de zorg voor de jongeren en de ouderen in deze regio, zien wij als een stevige basis om invulling te blijven geven aan de Joodse identiteit binnen Ziekenhuis Amstelland’.

Anno 2018 is er dus een nieuwe Joodse afdeling. Die wordt opgefleurd door de objecten van industrieel ontwerper Piet Cohen, die allemaal een Joodse feestdag uitbeelden. ‘Deze bijzondere en permanente expositie geeft invulling aan het specifieke Joodse karakter van de afdeling. Ziekenhuis Amstelland is er trots op om van een groot designer de werken permanent te mogen exposeren’, aldus het persbericht van het ziekenhuis. De mezoeza is eveneens ontworpen door Cohen. Dit is een kokertje met een perkament-rolletje met een tekst uit de Tora. Volgens traditioneel Joods gebruik wordt dit op deurposten aangebracht. Een nieuwe woning wordt dan ook altijd ingewijd met het slaan van een mezoeza.

Joodse ziekenzorg
Door de fusie in 1978 tussen het toenmalige Nicolaas Tulp ziekenhuis en CIZ heeft het Ziekenhuis Amstelland een voor West-Europa unieke Joodse vleugel. De geschiedenis van de Joodse zorg gaat echter al terug naar circa 1900. Destijds waren er in Amsterdam twee Joodse ziekenhuizen, het Nederlands Israëlietisch Ziekenhuis (NIZ) en het Portugees Israëlitisch Ziekenhuis (PIZ). In 1911 werd de Vereniging Centrale Israëlietisch Ziekenverpleging (Vereniging CIZ) opgericht. Het doel was een particulier ziekenhuis te exploiteren voornamelijk voor de beter gesitueerde Joden, die zich in een vertrouwde Joodse omgeving en volgens de Joodse ritus wilden laten verplegen. En zo werd vijf jaar later in de Jacob Obrechtstraat in Amsterdam de CIZ geopend. Op 18 november 1949 werd de beslissing genomen om tot één Joods ziekenhuis te komen, waarbij om louter praktische reden voor de naam CIZ is gekozen. Elf jaar later vond er nog een uitgebreide nieuwbouw plaats om aan de behoefte van extra bedden te voldoen.

Mede vanwege het kleiner worden van de Joodse gemeenschap en de afname van de behoefte aan Joodse verpleging, ging de CIZ in 1971 fusiegesprekken aan met het toenmalige Nicolaas Tulp ziekenhuis (thans Ziekenhuis Amstelland). Er werd afgesproken dat er een aparte Joodse vleugel kwam met zeventig bedden, waar de Joodse ritus gehandhaafd zou blijven. Op dinsdag 9 mei 1978 werd de Joodse CIZ-vleugel in Amstelveen geopend. Nog steeds functioneert dit gedeelte van het ziekenhuis en komen Joden uit binnen- en buitenland hier naartoe om zorg te krijgen.