CJO: ‘Amsterdam moet Joden beter compenseren’
De Joodse gemeenschap in Amsterdam moet beter door de gemeente gecompenseerd worden dan nu het geval is. Dit zegt vicevoorzitter Ronny Naftaniel van het Centraal Joods Overleg (CJO) in Het Parool. Hij doet dit naar aanleiding van het besluit van de Nederlandse Spoorwegen (NS) om overlevenden van de Holocaust die per NS-trein naar Westerbork werden gedeporteerd, en hun nabestaanden, financieel tegemoet te komen. Naftaniel stelt dat Amsterdam dit voorbeeld moet volgen. Zo moet de gemeenteraad het besluit heroverwegen om de Joodse gemeenschap in de hoofdstad alleen collectief te compenseren voor de onterecht geïnde erfpachtgelden na de bange jaren ’40-’45.
“Als je niet eerst de individuen hebt gehonoreerd, kun je niet collectief geld gaan geven,” aldus Naftaniel in de krant, die meldt dat de gemeente Amsterdam nog niet wil ingaan op zijn verzoek. In 2016 oordeelde de gemeenteraad dat er een collectieve regeling komt voor de uitkering van de ten onrechte geïnde Joodse erfpachtgelden. In totaal is er 10,8 miljoen euro beschikbaar gekomen voor de gehele Amsterdamse Joodse gemeenschap. Individuen kunnen geen aanspraak maken op schadevergoedingen. Burgemeester Eberhard van der Laan (PvdA) was van mening dat dit te veel rompslomp en juridisch uitzoekwerk met zich mee zou brengen, waardoor het jarenlang zou gaan duren voordat mensen uitsluitsel zouden krijgen. Dit achtten hij en een meerderheid in de raad onwenselijk.
Naftaniel noemt het ‘puur rechtvaardig’ dat de NS wel tot een individuele schadevergoeding overgaat. “Het is hoogst kwalijk dat de Joden zijn belast voor hun eigen ondergang. De NS hebben nooit willen erkennen dat ze medeschuldig waren,” zegt hij. Deze genoegdoening komt volgens de vice-voorzitter van het CJO toch wel te laat. “We zijn er nog niet. Wie krijgt het geld? Er is vrijwel niemand meer over van de mensen die naar Westerbork en Vught zijn vervoerd. Zo’n vijfduizend Joden zijn teruggekomen, een handjevol leeft nog. Ik had het die mensen gegund de schulderkenning van de NS mee te maken.” NS ziet de Tweede Wereldoorlog als een zwarte bladzijde in de geschiedenis van het concern. Al in 2005 werden excuses aangeboden over de NS-de rol tijdens de bezettingsjaren, maar van financiële compensaties kwam het toen niet. Wel werd in de laatste jaren geld uitgetrokken voor het Nationaal Holocaust Museum in wording in Amsterdam en Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
