Boek ‘Oorlogsouders’ vol fouten
‘In het boek Oorlogsouders van schrijver Isabel van Boetzelaer over haar adellijke familie staan ernstige fouten. Van Boetzelaer trekt het boetekleed aan.
Schrijver Isabel van Boetzelaer (55) buigt deemoedig het hoofd. Ze is geschrokken van de fouten in haar boek Oorlogsouders waarin ze ondermeer haar grootvader Hilmar von der Recke de rol van een verzetsheld geeft, maar die een commandant van een Duits krijgsgevangenkamp blijkt te zijn geweest. Van Boetzelaer gaat de fouten rechtzetten in een volgende druk. Van Boetzelaer hoorde op haar vakantie in Colombia over de fout die bedrijfsadviseur Maarten van Voorst tot Voorst na langdurig onderzoek boven water haalde. “Ik wist niet wat ik hoorde. Ik viel van mijn stoel.”
Een soort schaamte
In Oorlogsouders vertelt de schrijver over haar vader Willem van Boetzelaer, die zich in de oorlog aansloot bij de Waffen-SS en voor de SD en de Sicherheitspolizei werkte, en haar adellijke, nu 90-jarige, moeder die uit een fel antinazigezin zou komen. Haar moeder vertelde haar bovendien dat haar opa betrokken was bij de aanslag op Hitler in 1944. “Dat heeft mijn moeder altijd verteld. Ik heb haar na terugkomst van vakantie opgebeld. Ze gaf toe dat mijn grootvader kampcommandant was. Ik vermoed dat ze het uit een soort schaamte niet heeft verteld.” Van Boetzelaer neemt het zichzelf erg kwalijk dat ze geen onderzoek naar haar grootvader heeft gedaan. “Ik had dit voor mijn boek natuurlijk moeten checken. Heel slordig van me.”
Van Voorst tot Voorst zegt zich te ergeren aan de ‘relativerende toon’ van Oorlogsouders, dat een half jaar geleden verscheen. “Er stond bijvoorbeeld in dat haar vader niet van de Jodenvervolging wist. Klinkklare onzin.” Hij besloot onderzoek te doen naar de bevindingen van de diverse familieleden. “Ik heb vele onderzoekers aangeschreven en ben naar Duitsland afgereisd om het uit te zoeken. Toen kwam de waarheid over haar grootvader boven.” Hij vindt het een schande dat het boek dat vol zit met ‘falsificaties, verzinsels en omissies’ is verschenen en hij vermoedt ‘verdringing en wensdenken’ van de kant van de schrijver en ‘verkeerde overgeleverde verhalen’.
Aan de tand gevoeld
Van Boetzelaer: “Ik kon niet geloven dat mijn vader niets van de Jodenvervolging wist en heb hem hierover aan de tand gevoeld. Hij bleef het ontkennen. De Joden geloofden het ook niet, zei hij. Ik heb zijn verhaal opgeschreven, maar schreef ook op dat de twintig jaar celstraf die hij na de oorlog kreeg, terecht was.”
Van Voorst tot Voorst benaderde na zijn onderzoek boekhandels, distributiecentra, Joodse instanties, uitgever en schrijver Alexander Münninghoff en journalist Ad van Liempt, die het boek hadden aangeprezen. “Hij deed dat op een vervelende en obsessieve manier. Het leek een eenmanskruistocht,” zegt uitgever Hans van Aar van Just Publishers. Van Boetzelaer: “Waarom deed Van Voorst tot Voorst het zo? Ik ken hem verder niet, maar waarom heeft hij me niet opgebeld? Nu word ik als een soort leugenaar neergezet terwijl ik oprecht van niets wist.”
Lezing Amstelveense boekhandel afgelast
Een boekhandel in Amstelveen zegde na het telefoontje van Van Voorst tot Voorst de lezing van Van Boetzelaer af. Ook het Herinneringscentrum Kamp Westerbork ziet voorlopig af van een lezing. Van Boetzelaer durfde nauwelijks nog naar lezingen te gaan en sliep niet meer. Op de eerste lezing nadien, bij de Rotaryclub, speelde ze open kaart en vertelde ze over haar vergissing. “Ze namen het me niet kwalijk. Je bent geen historicus en geen onderzoeksjournalist, zeiden ze.”
De schrijver gaat zich de komende tijd verdiepen in de geschiedenis van haar grootvader. “Ik wil uitvinden wat voor soort kampcommandant hij is geweest. Je kunt een sadist zijn geweest, iemand die gewoon zijn werk deed, of een commandant die het zo draaglijk mogelijk voor de krijgsgevangenen maakte en voor extra eten zorgde. Ik zal elk beeld naar buiten brengen.”‘
Bron: Het Parool
