Bulgaarse ambassadeur ‘zeer verguld’ met Amsterdamse eer voor Jodenredder Peshev
De Bulgaarse ambassadeur Rumen Alexandrov zegt ‘zeer verguld’ te zijn met de Amsterdamse eer voor één van de grootste verzetshelden uit zijn land, Dimitar Peshev. Deze vice-voorzitter van het parlement haalde de Bulgaarse koning en de premier in 1943 over om niet mee te doen aan de Jodenvervolging. Daarmee redde hij de 50.000 Bulgaarse Joden van een wisse dood. Bij de herdenking van de tachtigste Kristallnacht op het Bachplein in Amsterdam bij het standbeeld van Jodenredster tante Truus Wijsmuller-Meijer werden tien redders van Joden uit de bezettingstijd in Europa herdacht. Bij deze Kristallnacht-herdenking waren onder meer zeven leden van de familie Wijsmuller aanwezig, de stadsdeelvoorzitter en drie diplomaten.
Dimitar Peshev kreeg na de communistische machtsovername in zijn land vijftien jaar gevangenisstraf en werd na de val van het IJzeren Gordijn (1989) gerehabiliteerd. Later kreeg Peshev nog de hoogste Israëlische onderscheiding, ‘Rechtvaardige onder de Volkeren’, van het Holocaustdocumentatiecentrum Yad Vashem. De Bulgaarse ambassadeur Rumen Alexandrov was in Amsterdam aanwezig om dit eerste Nederlandse eerbewijs aan zijn landgenoot mee te maken. Deze herdenking vond plaats op de datum van de Kristallnacht, omdat die tragische gebeurtenis tante Truus en haar vriendinnen in actie bracht. De Kristallnacht vormde de start van de openlijke Jodenvervolging in nazi-Duitsland. 2018 is tevens het veertigste sterfjaar van tante Truus. Deze vrouw redde samen met haar vriendinnen binnen één jaar tijd 10.000 Joodse kinderen uit nazi-Duitsland en nazi-Oostenrijk. Ze is daarvoor onderscheiden door Yad Vashem.
Tegenwoordig is er ook in Bulgarije sprake van meer antisemitisme. Vorig jaar werd een Joods monument dat herinnert aan de Sjoa beklad met anti-Israëlische leuzen. Het gebeurde in het stadje Vidin, waar het gedenkteken staat als vorm van dank aan de inwoners. Zij voorkwamen in de Tweede Wereldoorlog dat de Joodse bewoners werden afgevoerd naar de vernietigingskampen. Het ging om het Monument van Dankbaarheid. Dat werd in 2003 onthuld door de Joodse gemeenschap en symboliseert de dankbaarheid die de Joden willen tonen aan de bewoners van Vidin. Het gedenkteken is nu echter beklad met ‘Hamas’, ‘Allah’ en ‘Palestina’. De leuzen zijn in het cyrillische schrift opgetekend, hetgeen erop duidt dat de daders van autochtone Bulgaarse komaf zijn. Ook hebben de vandalen de islamitische sikkel en ster op de steen getekend, zo meldt de Bulgaarse Joodse organisatie Shalom op haar Facebook-pagina.
