Censuur, de eerste stap naar dictatuur – column Hanneke Gelderblom

Gelukkig is er in Nederland vrijheid van religie en levensbeschouwing, denk ik geregeld. Die vrijheid is er niet alleen voor mij, maar voor iedereen en dat maakt het zo mooi. Wel wordt verwacht dat mensen die vrijheid niet alleen bij anderen eisen, maar ook aan die anderen geven. Dus niet alleen claimen dat via een luidspreker de oproep tot gebed buiten mag klinken of dat je in een alles omhullende boerka kunt rondlopen, zodat niemand kan zien of er een vrouw of een man onder zit, misschien wel met een mes. Van jou wordt verwacht dat je je zoon op zijn vingers tikt wanneer je ervaart dat hij een Jood met een keppeltje bespot of bespuugt, of homo’s die hand in hand lopen bedreigt. Diversiteit en racismeaanpak vraagt begrip en respect, en bestaat niet alleen uit het vervuld zien van jouw wensen en gebruiken.

Dit komt ook weer terug in de huidige cartoonkwestie. Het rumoer en de discussie omtrent de karikatuur van de profeet Mohammed met een granaat in zijn tulband, van de Deense spotprenttekenaar Kurt Westergaard, is dan ook nog lang niet voorbij. Nu ook in Nederland omdat in Rotterdam een leraar na dreigementen moest onderduiken omdat hij een cartoon van Charlie Hebdo liet zien en in de klas wilde bespreken.

We gaan er in onze maatschappij van uit dat moeilijke onderwerpen als de vrijheid van meningsuiting juist op school besproken worden. En dat dit aan de orde komt en intensief besproken wordt in de veilige omgeving van het klaslokaal tijdens de lessen geschiedenis en maatschappijleer. Al jaren hoor je ook in Nederland geluiden dat ouders eisen dat bepaalde onderwerpen zoals de Sjoa en de geschiedenis van de Joden in de klas niet aan de orde moeten komen. Voor mij en velen met mij is het onaanvaardbaar dat de kennis en de kunde van leraren door de eisen van ouders zo beperkt zouden mogen worden.

De afschuwelijke moord op de Franse leraar geschiedenis Samuel Paty laat zien wat een belangrijke maar ook moeilijke taak docenten hebben. Want niet allemaal zijn ze zo moedig als hij was. Hij werd onthoofd door een extremist, een aanhanger van de gewelddadige moslimideologie, waarbinnen men mordicus tegen iedere vorm van discussie is.

Petitie
Inmiddels heeft een aantal moslims in Nederland een oproep getekend om deze en andere karikaturen van de profeet Mohammed via wetgeving te verbieden. De oproep gaat uit van twee uit de media bekende en goed Nederlands sprekende imams: Yassin Elforkani en Azzedine Karat. Zij vinden kennelijk dat er een recht bestaat om niet beledigd te worden. Iets dergelijks schreven ook onderzoeker Beatrice de Graaf en journaliste Nikki Sterkenburg in een lesbrief voor scholen.

Ik betwijfel of dat recht bestaat, laat staan of dat het via wetgeving afgedwongen kan worden. Maar Is er al een onderzoekje gedaan of de petitie met ruim 121.000 handtekeningen van echte personen zijn? Of zijn deze handtekeningen fake, net als bij het Oekraïne-referendum in 2016. Zijn ze wellicht voor een deel van mensen die overleden zijn, dan wel geronseld terwijl men niet eens weet waarvoor hun naam gebruikt wordt?

Overigens, als er al 121.000 échte handtekeningen zijn – wat ook wordt beweerd – is dat slechts twaalf procent van de één miljoen Nederlandse burgers dat de islam belijdt of dat een islamitische achtergrond heeft. Niettemin is het een klein aantal voor de actie van deze twee media-imams die menen zo hun wil te kunnen opleggen aan de meerderheid in Nederland.

In Nederland hebben wij in de vorige eeuw, zo rond de jaren zeventig, definitief afstand gedaan van de politieke werkwijze waarbij kerkelijke leiders een grote invloed op, om niet te zeggen, ultieme macht over het regeringsbeleid hebben. Wij noemen dat de scheiding van kerk en staat. Daarom is het goed om uit te zoeken hoe groot de groep eigenlijk is die om dit soort omstreden verbodswetgeving vraagt.

Willen de Nederlandse Moslims wel meegaan richting de Pakistaanse variant van de islam, waarbij staat en geloof één zijn? Waar veel vrouwenverkrachting plaatsvindt, en geen discussie over het geloof getolereerd wordt, maar als regel geldt dat een beker voor een islamitische boerin verontreinigd is als een christelijke boerin daar uit gedronken heeft?

Media-imams
En dan nog iets. Moslims die de vrijheid van meningsuiting en discussie hierover wel van harte ondersteunen zijn kennelijk niet interessant voor de Nederlandse media. Noch in de vele tv-praatprogramma’s noch in de kranten wordt om hun deskundige mening gevraagd of hieraan aandacht besteed. Soms komen ze voor in één enkele zin in een wat uitgebreide rapportage over die expansionistische vorm van islam. Maar je hoort of leest nauwelijks iets over de meerderheid van de moslims die tegen dit soort polarisatie is. En daarmee wordt helaas de opinie bevestigd dat eigenlijk vrijwel alle moslims, ook in Nederland, in principe expansionistisch en extremistisch zijn.

Het pleidooi om het tonen van Mohammed-karikaturen via wetgeving te verbieden maakt geen schijn van kans. Wij hebben immers godslastering in 2014, dus nog niet zo lang geleden, uit ons wetboek geschrapt. Bovendien was de profeet een weliswaar bijzonder mens maar geen God.

Wel zet ik vraagtekens bij het beleid van de Franse president Emmanuel Macron, die deze karikatuurprent op vele regeringsgebouwen liet projecteren. Hét voorbeeld van de Franse scheiding van Kerk en staat – de Laïcité – zei hij trots. Daarmee stel Macron niet de vraag of je de noodzakelijke discussie bevordert door deze prent op grote schaal zo prominent te vertonen terwijl je weet dat het bij velen zo’n pijn doet. ‘Wij zijn de goeden en zij deugen niet’, dat is wat Macron daar kort-door-de-bocht mee wil zeggen. Zo wordt niet de discussie, niet het gesprek over moeilijke onderwerpen, maar de polarisatie bevorderd.

Moet wat niet deugt dan maar gecensureerd worden?

Nee.

Niet aan meedoen.
Censuur, we zien het steeds weer, is de eerste stap op de weg naar dictatuur.
Laat dat helder zijn.

Lees ook:
Zijn Joden wit? – column Hanneke Gelderblom
‘Over racisme is op dit moment in Nederland discussie gaande, in allerlei soorten media, in de krant op de radio en televisie maar ook op Facebook. Soms heet het diversiteitsdiscussie en het gaat bijna het hele jaar over het uitbannen van Zwarte Piet…’

Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.