CIDI bood FvD-bestuur tevergeefs hulp aan in antisemitisme-affaire

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) heeft afgelopen voorjaar en daarna verscheidene malen hulp aangeboden aan Forum voor Democratie (FvD) om antisemitisme binnen de partij en jeugdbeweging te bestrijden. De Joodse organisatie, die antisemitisme monitort en tegengaat, nam vergeefs contact op met het partijbestuur. Vicevoorzitter Lennart van der Linden en andere bestuurders wezen hulp, advies en meedenken door het CIDI af, zo verklaart de organisatie aan Jonet.nl. Het CIDI dringt sinds vorige week tevergeefs aan op een onafhankelijk onderzoek naar antisemitisme binnen FvD en JFvD. Maandag kreeg het CIDI echter kritiek in de Volkskrant omdat het antisemitisme van uiterst rechtse medestanders eerder door de vingers zou hebben gezien.

Hulp afgewezen
Nadat afgelopen mei in de media bekend werd dat er antisemitische, racistische en homofobe berichten rondgingen in WhatsApp-groepen van FvD-jeugdbeweging JFvD, nam het CIDI contact op met het partijbestuur. “Wij wilden onze zorgen uiten en FvD helpen met de aanpak van antisemitisme binnen de partij. We hebben toen verschillende malen telefonisch contact gehad met vicevoorzitter en senator Lennart van der Linden en FvD-medewerker Robert Bor,” verklaart antisemitisme-onderzoeker Aron Vrieler van het CIDI. Zijn organisatie bood allerlei hulp aan zoals trainingen geven over het herkennen en de aanpak van antisemitisme, een seminar organiseren, een reis naar Yad Vashem in Israël en andere zaken. “De partij zou hierover nadenken, maar is helaas nooit meer teruggekomen op ons aanbod.”

Tasten in het duister
Na de eerste rel rondom de antisemitische uitingen binnen JFvD kondigde de moederpartij een intern onderzoek aan. Vervolgens werd het behoorlijk stil. “Na de zomer hebben we diverse malen gepoogd contact op te nemen met FvD om te horen wat de stand van zaken was. Ook hadden wij enkele vragen voor de partij over hun aanpak van het antisemitisme-probleem. Op veel van onze berichten werd niet gereageerd.” Uiteindelijk kreeg het CIDI, na herhaaldelijk verzoek, begin oktober een reactie van vicevoorzitter Van der Linden een reactie. Daarin gaf hij het volgende aan:

‘Het onderzoek dat wij hebben verricht heeft inderdaad ook na 1 mei nog doorgelopen. En onze conclusie is dat er binnen onze vereniging geen sprake is van systematisch antisemitisme, homofobie, racisme, etc. Er waren inderdaad een aantal mensen die destijds in de betreffende app-groepen zaten met in opspraak geraakte uitingen, die geen lid bleken van van FVD en/of JFVD. Verder zijn de opgelegde sancties afhankelijk van de ernst van de uitingen’.

Privacy is heilig
Het CIDI vroeg daarna inzage in het onderzoeksrapport van de partij, maar dat werd afgewezen. Van der Linden schreef: ‘Ik begrijp dat jullie graag het resulterende rapport, de onderliggende documentatie en notities van ons wensen te ontvangen. Maar die verstrekken we niet. Daar zijn een aantal redenen voor. Ten eerste omdat daarin privacygevoelige gegevens zijn opgenomen, ten tweede omdat de vertrouwelijkheid bij het verstrekken daarvan niet gegarandeerd kan worden, ten derde zijn de sancties, maatregelen, vervolgstappen, de reacties daarop en hoe wij daar vervolgens mee om zijn gegaan verschillend per individuele casus. Wij gaan daarover verder niet publiek uitweiden’. Wel stelde Van der Linden dat het aanbod van het CIDI op termijn nog eens overwogen zou worden.

Naar de Volkskrant
In de maanden tussen het eerste contact en eind oktober kreeg het CIDI opnieuw meldingen binnen over nog steeds aanwezig antisemitisme binnen JFvD. “De klokkenluiders hadden inmiddels ook contact opgenomen met ons. Van hen kregen wij te horen dat juist de klokkenluiders geroyeerd werden door JFvD in plaats van de daders van antisemitisme.” Uiteraard heeft het CIDI ook hierover navraag gedaan bij het bestuur JFvD. Hierop kregen wij de reactie dat alles wat CIDI te horen had gekregen zou berusten op een misverstand.” Het CIDI vertrouwde de boel niet en bracht de klokkenluiders in contact met de Volkskrant, dat een artikel schreef over de foute royementen. Vervolgens kreeg de organisatie ineens wel gehoor van de JFvD.

Tevergeefse oproep
Een week later verscheel in Het Parool het inmiddels beruchte artikel waarin duidelijk zou worden dat antisemitisme, racisme en homohaat binnen JFvD gewoon was doorgegaan. Vrieler: “Toen een week later het artikel in Het Parool verscheen en FvD aangaf zelf onderzoek te gaan doen, hadden we daar geen vertrouwen in. Dat interne onderzoek zou tenslotte in mei al zijn gedaan.” Daarom riep CIDI op een onafhankelijk onderzoek te laten doen, tevergeefs. “Indien FvD de problematiek binnen de partij en FvD daadwerkelijk wil aanpakken, moeten ze dit onderzoek extern laten doen, openheid geven en antisemitisch en racistisch gedachtegoed keihard veroordelen.”

Onafhankelijk onderzoek nodig
Wat ons betreft is deze zaak nog lang niet afgelopen, zegt Vrieler tegen Jonet.nl. “We blijven aandringen op een onafhankelijk onderzoek naar antisemitisme en extremisme binnen JFvD, maar inmiddels ook FvD. Dit is wellicht vergelijkbaar met het onafhankelijke onderzoek van de Britse EHCR naar antisemitisme Labour in Groot-Brittannië.” Het probleem is echter groter dan de JFvD alleen, stelt het CIDI. ‘Het gaat om de bescherming van basiswaarden, die in het geding is gekomen door nalatig optreden door het niet oppakken van signalen en meldingen. Er is een maatschappelijk belang bij dat met een openbaar rapport inzicht wordt geboden in hoe het zo ver heeft kunnen komen. Dit ontslaat FvD verder niet van hun verplichting om dit probleem bij de wortel aan te pakken, wat ze voor de zomer dus niet is gelukt.”

Les leren
Het CIDI blijft waarschuwen voor al dan niet verborgen antisemitisme en wil de samenleving een spiegel voorhouden. “We hopen dat de maatschappij hiervan leert dat dog whistles en ‘geflirt’ met extremistisch gedachtegoed, serieus moet worden genomen. Het afdoen van dergelijke hondenfluitjes als ‘ironie’ of ‘humor’, of het verhullen ervan in quasi-intellectueel taalgebruik, leent alleen maar legitimiteit aan zulk antisemitisme,” aldus onderzoeker Vrieler.

Kritiek op CIDI
Ondanks de pogingen van het CIDI om FvD bij te sturen of te helpen antisemitisme binnen die partij te bestrijden, krijgt die organisatie kritiek. In een opiniestuk in de Volkskrant schrijft journaliste Hella Rottenberg dat antisemitisme van rechtse en uiterst-rechtse medestanders van het CIDI wordt ‘genegeerd, gebagatelliseerd of door de vingers gezien, als ze maar ‘pro Israël’ zijn’. Rottenberg: ‘Vorig jaar al vond CIDI-medewerker [Hidde, red.] Van Koningsveld dat Forum keurig schoon schip had gemaakt’. Ze verwijt de organisatie ‘partijdigheid’ en willekeur. De organisatie heeft boter op zijn hoofd, heet het. Het CIDI zegt er dus wel alles aan te hebben gedaan Jodenhaat binnen FvD tegen te gaan.

Lees ook:
Houding Cliteur rond Jodenhaat in FvD zorgt voor ongemak Universiteit Leiden, onderzoek volgt
Nadat bekend is geworden dat rechtsfilosoof en voormalig Eerste Kamerlid Paul Cliteur (FvD) onverschillig zou hebben gestaan tegenover het antisemitisme binnen zijn partij, vragen steeds meer medewerkers van de Universiteit Leiden zich af wat ze met hem aanmoeten. Er komt mede daarom een onafhankelijk onderzoek.