CIDI: Fors minder antisemitische incidenten in 2020, wel nog veel zorgen

De jarenlange stijging van het aantal antisemitische incidenten in Nederland lijkt niet door te zetten. In 2020 waren er fors minder dan in het jaar daarvoor. Dit meldt het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), dat jaarlijks een antisemitisme-monitor bijhoudt. Hoewel het aantal gemelde anti-Joodse gevallen vorig jaar een stuk lager was dan in 2019 is er volgens het CIDI sprake van een vertekening. Dat komt door de lockdown, want daardoor was er in de samenleving minder interactie tussen mensen. De organisatie noemt de cijfers dan ook ‘zorgwekkend’. Ook is Jodenhaat in de polder extremer geworden.

Lockdown
In totaal werden er 135 antisemitische incidenten bij het CIDI gemeld, hetzelfde aantal als in 2018 en een stuk minder dan de 182 gevallen in het piekjaar 2019. ‘Aangezien Nederland voor het grootste deel van 2020 in lockdown verkeerde, is het aantal incidenten alsnog zorgwekkend’, schrijft de organisatie in een persbericht. ‘Het aantal fysieke ontmoetingen en interactie in het openbaar was flink beperkt. Vergeleken met het voorgaande jaar zijn dan ook flink minder incidenten geregistreerd in de openbare ruimte. In domeinen die niet zijn getroffen door de lockdown, zoals bijvoorbeeld schriftelijke (digitale) uitingen, bleef het aantal incidenten juist vergelijkbaar met voorgaande jaren’.

Online antisemitisme
Een daling is altijd hoopvol, aldus het CIDI, maar toch moeten er nog geen voorbarige conclusies uit worden getrokken. Dat komt door de coronatijd, die voor vertekende cijfers kan zorgen. De antisemitisme-monitor heeft geen betrekking op social media. Op dat gebied is in 2020 apart onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat de cijfers op social media veel hoger zijn. Zo werden er in 2019 zeker 747 antisemitische tweets in het Nederlands gevonden. Nog eens 286 websites, blogs en fora, gehost op Nederlandse servers, bleken antisemitische uitingen te bevatten. Op 78 procent van die websites komt Jodenhaat zelfs structureel voor.  

Extremer
Daarnaast zijn de antisemitische uitingen in Nederland giftiger en harder geworden. Geloof in complottheorieën over een ‘Joodse overheersing’ en de beschuldiging dat Joden het coronavirus zouden hebben gemaakt, zijn alomtegenwoordig, aldus het CIDI. Dit vindt vooral op sociale media plaats. Het rechts-extremisme lijkt te profiteren van maatschappelijke onrust over de coronamaatregelen, terwijl de inlichtingendiensten geen afname zien van het moslimfundamentalisme. Dit zijn twee vormen van extremisme, waarbij Jodenhaat vaak een ideologische kern vormt.

‘Het beeld dat uit de Monitor naar voren komt, geeft weinig reden te vermoeden dat de dalende trend zich zal doorzetten zodra de samenleving weer volledig opengaat’, schrijft het CIDI. De organisatie is daarom blij dat de aanpak van antisemitisme op de politieke agenda is gekomen, onder meer wordt verwezen naar de antisemitisme-coördinator die 1 april begonnen is aan zijn klus.’Daarmee is er momentum om hard nodige maatregelen tegen groepshaat door te voeren’.

Aangifte en scholen
Het CIDI stelt dat de opvolging bij de politie van aangiften van discriminatie en antisemitisme beter kan. ‘Opsporingsbevoegdheden van de politie voor discriminatiedelicten moeten worden verruimd, ook daar waar bedreiging en pesten via sociale media een rol speelt’. Verder wil de belangenorganisatie dat sociale mediabedrijven meer doen tegen de verspreiding van haat op hun platformen. En leraren moeten meer ondersteuning krijgen om in de klas adequaat les te kunnen geven over onderwerpen die met Joods-zijn te maken hebben. Dat moet uiteraard naast blijvende aandacht voor het belang van verdraagzaamheid en wederzijds respect, aldus het CIDI.

Lees ook:
Recordaantal antisemitische incidenten in Nederland in 2019
Het antisemitisme is vorig jaar in Nederland aanzienlijk toegenomen. In 2019 zijn er 182 incidenten van anti-Joodse aard geweest tegenover 132 in 2018. Dat is een stijging van 35 procent. Het aantal gevallen in 2019 breekt het record van 2014 (171).