De boycot-inflatie – column Boris Dittrich

Het lijkt wel of het willen boycotten van Israël een sport is geworden. Boris Dittrich slaat met verbazing de boycotdiscussie in de Eurovisie-community gade. In het verlengde daarvan maakt hij zich zorgen over een mogelijke boycot van Nederlandse universiteiten op de Hebrew University, een universiteit in Israël die er juist alles aan doet om Palestijnse studenten en wetenschappers op te nemen.

Het Eurovisie songfestival komt er aan. Helaas is de kans  groot dat Israël niet meedoet. Vanwege de oorlog tegen Hamas in Gaza hebben duizenden mensen een petitie ondertekend, waarin ze de European Broadcasting Union (EBU) vragen Israël uit te sluiten van deelname. In eerste instantie had de EBU de ondertekenaars van de boycotmaatregel laten weten dat de Israëlische omroep KAN aan alle vereisten voldoet en dat het land dus gewoon mag meedoen. Maar daarna werd de Israëlische inzending bekend: ‘October Rain.’ De tekst van het liedje vind ik nogal vaag en omfloerst, maar de criticasters niet.

‘Evening/Everything is black and white/Who is the fool/Who told you boys don’t cry/Hours and hours/ and flowers/Life is not a game for the cowards….’

Zangeres Eden Golan eindigt in het Hebreeuws met: ‘Het waren allemaal goede kinderen, een ieder van hen’. De term ‘flowers’ staat in Israël voor gesneuvelde IDF-soldaten. In de rest van Europa geldt de letterlijke betekenis van ‘bloemen’. Is het lied hierdoor politiek geworden? Het lijkt me nogal ver gezocht.

Sommigen menen dat het liedje dus verwijst naar de terroristische aanslag van 7 Oktober door Hamas op Israël en dat het daarmee een politieke boodschap heeft gekregen. Volgens de regels van de EBU mogen liedjes geen politieke lading hebben, zoals Belarus vorig jaar ondervond. De organisatie is nu aan het vergaderen of de tekst van het liedje zo gezien moet worden. De Israëlische minister van Cultuur, Miki Zohar, heeft voedsel aan deze interpretatie gegeven in een brief aan de EBU. Daarin legt hij uit dat Israël een van de moeilijkste periodes in zijn geschiedenis doormaakt en dat dit feit niet kon worden genegeerd toen het liedje werd gekozen om Israël te vertegenwoordigen.

Het emotionele liedje ‘drukt de gevoelens van de bevolking en het land uit en is daarmee niet politiek’, aldus minister Zohar. Niet het meest overtuigende argument, als je het mij vraagt. Israël heeft laten weten dat het land zich terugtrekt als de EBU zou vragen de tekst van ‘October Rain’ te veranderen. Uiterlijk op 11 maart moet de EBU een beslissing hierover nemen. Als de EBU het liedje weigert, heeft het er de schijn van dat het via een omweg steun geeft aan de roep om een boycot.

De emotie die de oorlog tegen Hamas oproept leidt wereldwijd tot verontwaardiging en oproepen Israël te boycotten. Niet alleen bij het Eurovisie Songfestival, maar bijvoorbeeld ook in de academische wereld. Ik vind dat onverstandig.

Hebrew University

Neem bijvoorbeeld de Hebrew University (HU) in Jeruzalem. Albert Einstein heeft de universiteit honderd jaar geleden geopend om een hoogstaande academische plek te creëren waar Joden en Arabieren samen konden bouwen aan een gezamenlijke, vreedzame toekomst. Dat ideaal van verzoening heeft HU in de praktijk gebracht. Elk jaar nodigt de universiteit vijfhonderd Palestijnse studenten uit Oost-Jeruzalem uit om gratis te studeren.

De Arabische professor sociologie Mona Khoury werd een paar jaar geleden tot executive vicepresident benoemd, verantwoordelijk voor strategie en inclusiviteit. Haar opdracht is om van HU de meest inclusieve universiteit in de regio te maken. Onder haar leiding zijn cursussen voor Israëlische en Palestijnse docenten, en studenten ontworpen die helpen te leren samenleven in een regio vol conflicten. Het curriculum werpt vruchten af. Sinds 7 oktober is er in de gespannen situatie geen enkel incident op de universiteit geweest.

Al jarenlang werken de HU en andere universiteiten samen met Palestijnse wetenschappers. Ze focussen op wetenschappelijke onderwerpen die voor beide bevolkingsgroepen relevant zijn. Denk aan het telen van een graansoort dat tegen hitte en overvloedige regenval kan en zo de voedselzekerheid in de hele regio ten goede komt. Of het wetenschappelijk onderzoek om tekenbeten bij boeren te bestrijden en zo de ziekte van Lyme tegen te gaan. Dergelijke gezamenlijke studies leiden tot kennisopbouw en zorgen voor wederzijds begrip. Die samenwerking is succesvol omdat de wetenschappers aan beide kanten de politiek er buiten weten te houden.

Een Nederlandse boycot van de Hebrew University zou dit proces en de positie van Palestijnse studenten en docenten schaden. In plaats van een boycot zouden Nederlandse universiteiten juist samenwerking moeten zoeken met Israëlische universiteiten als Hebrew University om een krachtig perspectief op samenleven in een regio vol conflicten na te streven. Of, zoals Einstein zei:

Learn from yesterday, live for today, hope for tomorrow. The important thing is not to stop questioning.