De groeiende afkeer van Israël – column Salomon Bouman
Tijdens gesprekken met invloedrijke journalisten, schrijvers en kunstenaars word ik getroffen door de groeiende afkeer van Israël. Ik doe mijn best één en ander tijdens die gesprekken te corrigeren, recht te zetten. De afgelopen dagen stuitte ik op een uitspraak dat Israël twee miljoen inwoners van Gaza de zee in wil drijven. Wat een ongefundeerde emotie! Of was het een metafoor voor de mede door de Israëlische en Egyptische blokkade van Gaza veroorzaakte ellende in dat omsingelde gebied. ‘Nee’ zei ik uit volle overtuiging. Dat is niet de Israëlische politiek. Een lieve glimlach was de reactie. Ik had stellig de indruk dat ik voor dovemansoren praatte.
Een andere persoonlijkheid beweerde dat Israëls gewelddadige optreden tegen de Palestijnen in de bezette gebieden, het te vaak doden van onschuldige Palestijnen, niet strookt met de Israëlische opvatting dat Israël de enige democratie in het Midden-Oosten is.
Zoiets wreeds doet een democratie toch niet! Was Nederland soms geen democratie toen het Nederlandse leger vocht en moordde om Nederlands-Indië te behouden? Ik kan nog steeds niet begrijpen hoe Nederland na vijf jaar nazi-bezetting honderdduizend soldaten naar de kolonie stuurde om de Indonesische vrijheidsstrijd te vermorzelen. Het is een onweerlegbaar feit dat democratieën om winstbejag hebben gekoloniseerd.
Ik zat in dergelijke discussies met een mond vol tanden als mijn gesprekspartners op de feiten wijzen die wel duiden op ondergraving van de Israëlische democratie.
Het besluit van premier Benjamin Netanyahu, aangemoedigd door zijn geestverwant in het Witte Huis, om Israëls grenzen potdicht te houden voor twee leden van het Amerikaanse Congres is zo’n blunder die me de zwakste partner maakt in deze discussie. Ik sta dan op verlies. De twee vrouwelijke Congresleden Ilhan Omar en Rashida Tlaïb voeren in de Amerikaanse politiek een campagne voor Palestijnse onafhankelijkheid. Ze strijden met ideeën, niet met wapens. Het zijn geen terroristen. Wegens hun scherpe kritiek op de Israëlische politiek gaat de grens voor hen dicht omdat zij volgens Netanyahu en Trump het bestaansrecht van Israël betwisten, hetgeen door deze twee dames wordt ontkend.
Het sluiten van de grenzen door een democratie voor gedachtengoed treft iedere democratie in het hart.
Een Israëlisch doelpunt in eigen doel, toegejuicht door diegenen die sowieso niet overlopen voor sympathie voor Israel.
De historica en schrijfster Els van Diggele heeft zich in haar boekje ‘De Misleidingsindustrie’ gebogen over de eenzijdige, pro-Palestijnse berichtgeving in de Nederlandse media in het algemeen. Zij onderbouwt die stelling met een diepgaande analyse die wellicht groter effect zou hebben gehad als ze het soberder zou hebben geschreven. Carolien Roetlants, de bekende columniste in de NRC over het Midden-Oosten knapte van verontwaardiging over de opvatting van Els van Diggele dat Mahmud Abbas het troetelkind is van de Nederlandse media. Waarom schrijft de pers niets over martelingen door ‘Het Regiem van het Palestijnse zelfbestuur in Ramallah’. Waarom ook geen woord over de arrestatie van journalisten en andere misstanden, vraagt Van Diggele zich af.
Als oud correspondent van de NRC begrijp ik wel iets van deze eenzijdigheid. Het is zo gemakkelijk vanuit Israël over Israël te berichten. Het is veel lastiger om in de Palestijnse bestuursautonomie als journalist te opereren. Kranten zouden eigenlijk een vaste correspondent in Ramallah moeten stationeren om het door Els van Diggele geconstateerde scheve beeld recht te trekken. Maar dat is te duur natuurlijk, ook al omdat Ramallah vanuit Jeruzalem te bereiken is voor een dagtocht.
Els van Diggele heeft wel de moed opgebracht met eigen middelen een jaar in Ramallah te wonen en te werken, soms onder moeilijke omstandigheden. Dat maakt haar boekje wel belangrijk als een bron van informatie over de journalistiek weerslag van het Israëlisch-Palestijns conflict op zoals zij schrijft de nieuwsconsument.
Inmiddels heb ik hoofdstuk over dit conflict in het nieuwe boek van Carolien Roelants – ‘Dwars door het Midden-Oosten’ – gelezen. Het is objectief en eerlijk. Ik zou graag hebben gezien dat zij wat meer historische diepte zou hebben gegeven over de interne ontwikkelingen in Israël, de grote immigratie van meer dan een miljoen gevluchte Joden uit de Arabische wereld en honderdduizenden uit het uiteengevallen Sovjet-rijk. Maar ja, haar boek is geen encyclopedie maar wel een aanraden om de globale ontwikkelingen in het Midden-Oosten op een ordelijke wijze onder ogen te krijgen.
Carolien Roelants besteedt nogal veel aandacht aan de gevolgen van de Israëlische nederzettingenpolitiek. De feiten die zij aanhaalt duiden in de richting van annexatie door Israël van bezet gebied.
Ze impliceert dat de Arabische landen daar wellicht geen moeite mee zullen hebben. Die hebben meer belangstelling voor militaire samenwerking met Israël tegen Iran dan voor de Palestijnse zaak. ‘Wat de Palestijnse staat betreft is elke druk van Arabische kant immers helemaal weggevallen’, schrijft ze met kennis van zaken. De interne Palestijnse politieke en territoriale verdeeldheid, de Westelijke oever van de Jordaan die van elkaar zijn gescheiden, speelt ook in de Israëlische inlijvingskaart. ‘God is met Israël’ merkte de Amerikaanse ambassadeur in Jeruzalem onlangs op tot grote vreugde van de kolonisten en zeker met instemming van Donald Trump en Benjamin Netanyahu.
Deze column is mede mogelijk gemaakt door Stichting Maror.
