Delft trekt portemonnee voor Joods erfgoed

In Delft is een stap gezet: Joodse monumenten en gebouwen krijgen financiële ondersteuning. De gemeente geeft 1,5 ton uit om ze op te knappen en ‘s avonds in het licht te zetten. Het is een vorm van wiedergutmachung voor de kille behandeling van de Delftse Joden die de Sjoa hebben overleefd. Ook was de gemeente fout in de Tweede Wereldoorlog.

Onderzoekers concludeerden vier jaar geleden al dat Joden die terugkwamen uit de kampen of onderduik in Delft een kille ontvangst beleefden. Ze liepen thuis tegen een muur van bureaucratie en ambtelijk gedrag aan. De gemeente had in de oorlog geen onteigende woningen van Joden gekocht, maar wel vijf stukken grond van Joodse eigenaren die waren gedwongen om dat af te staan.

Belofte

Zeker driehonderd Joodse Delftenaren werden afgevoerd en vermoord. Een handjevol overleefde de Sjoa en kreeg dus te maken met een gevoelloos ontvangst na terugkeer. In 2021 beloofde wethouder Frank van Vliet (GroenLinks) om, met de Joodse gemeenschap, te kijken of de gemeente iets terug kon doen. De stichting Behoud Synagoge Delft en Sjoa-overlevende Ronald Waterman stelden Delftse groep samen.

Vroeger en nu

“Voor de gemeenschap is het belangrijk dat er erkenning is van de kilte die Joden meemaakten,” zegt een woordvoerder van de gemeente Delft tegen het AD. Verder was er de wens om plekken die vroeger en nu belangrijk zijn voor de Joodse Delftenaren, te ondersteunen. De synagoge en Joodse begraafplaats staan ‘symbool voor het verleden dat niet begraven mag worden’.

Gemeenteraad

“Conclusie is dat het Joods erfgoed in Delft zorg en aandacht nodig heeft. Dit geven we vorm door subsidie ter beschikking te stellen,” aldus de zegsman van de gemeente. In totaal zou het 150.000 euro gaan, maar voor één ton hiervan moet de gemeenteraad nog akkoord gaan. De stichting Behoud Synagoge Delft spreekt van ‘een welkome bijdrage’. Toch is er meer nodig om het Joodse erfgoed in de toekomst bestendig te houden.

Opknapbeurt

De Delftse synagoge werd in 1862 gebouwd en is aan een opknapbeurt toe. Het pand bestaat uit steensmuren. Dat maakt isoleren lastig, waardoor de stookkosten erg hoog zijn. Delft wil ook projecten steunen die mensen helpen om zich in te leven in anderen, zoals theaterlessen en bezoeken aan plekken in de stad met Joodse verhalen. Ook moet er geld naar het opsporen van nabestaanden van Delftse Sjoa-slachtoffers.

Het is de bedoeling dat er struikelstenen komen in de stad. Dat kan deels door de nabestaanden van de vermoorde Joodse Delftenaren te vinden.