Documentaire ‘Menachem Begin: Vrede en oorlog’ zondag bij de NPO

Binnenkort brengt de NPO een tweedelige documentaire over de Israëlische premier Menachem Begin op tv. Hij sloot in 1979 een historisch vredesverdrag met buurland Egypte dat op de dag van vandaag nageleefd wordt. Premier Begin werd echter bestempeld als fascist en een oorlogszuchtige havik, maar was ook de persoon die door onderhandelingen een eerste stap naar rust en vrede in de regio zette. De uitzendingen zijn op zondag 9 en 16 augustus.

Irgun
Menachem Begin werd in 1913 geboren in het Poolse Brest-Litovsk. Hij studeerde rechten in Warschau en werd leider van de zionistische jeugdbeweging. Bij de Duitse inval week hij uit naar Vilnius. Daar werd hij door de Russen naar Siberië afgevoerd en waar hij werd vrijgelaten na de inval van Hitler (operatie Barbarossa). Uiteindelijk kwam Begin in Brits mandaatgebied Palestina terecht waar hij leider werd van de verzetsbeweging Irgun. Na de onafhankelijkheid van Israël was hij medeoprichter van de rechtse Herut-partij, die via fusies in 1970 uitgroeide tot de Likud-partij.

Vrede met Sadat
Begin ging de Knesset in en werd na vele eerdere pogingen in 1977 gekozen als premier. In totaal leidde hij het land door zes roerige jaren. Als premier streefde hij naar het ideaal van ‘het Bijbelse idee van een Groot-Israël’. tegelijkertijd kwamen er gesprekken op gang met de Egyptische president Anwar Sadat. Sinds de Zesdaagse Oorlog hield Israël de Sinaï-woestijn vast. Door die terug te geven in ruil voor vrede kon het eerder genoemde vredesverdrag worden gesloten. Sadat kwam ook op bezoek in Israël waar hij het parlement toesprak.

Libanon
De buitenlandse ambities van Begin zorgden voor uitdagingen. Onder zijn leiding deed Israël in 1982 een aanval op buurland Libanon, waar een burgeroorlog aan de gang was. Het land zou het zuiden van Libanon uiteindelijk tot 2000 bezetten. De Libanon-oorlog maakte van Begin een teleurgestelde man. Volgens de documentairemakers verloor hij de grip op het land Israël en diens regering. In 1983 trok hij zich terug uit de politiek.

Sleutelfiguren op camera
Het tweeluik, dat door de EO wordt uitgezonden, verweeft nooit eerder vertoonde archiefbeelden met hedendaagse interviews met sleutelfiguren uit de tijd van Begin als premier. De uitzendingen zijn op zondag 9 augustus en zondag 16 augustus, om 15.25 uur op NPO 2.