EU annuleert receptie in Israël om omstreden minister Ben-Gvir

De Europese Unie heeft een jaarlijkse receptie in Israël afgezegd. De bijeenkomst, die steevast op 9 mei wordt gehouden op de Dag van Europa, gaat niet door omdat minister Itamar Ben-Gvir van Nationale Veiligheid er zou spreken. Hij is leider van het ultra-rechtse Otzma Yehudit (Joodse kracht), een van de coalitiepartijen in de regering van premier Benjamin Netanyahu (Likud). Met het cancellen van de receptie wilden de EU-representanten voorkomen dat Ben-Gvir een podium zou krijgen. Er ontstond echter een diplomatieke rel met Israël en er kwam veel internationale media-aandacht.

EU-waarden

Het gaat om een diplomatieke receptie in Jeruzalem waar meerdere sprekers zouden optreden. Namens Israël zou Ben-Gvir langskomen, een man vaak werd opgepakt en die in 2007 is veroordeeld wegens racistische uitingen tegenover Arabieren. Als het aan hem ligt, worden alle betwiste gebieden op de West Bank geannexeerd door Israël. Hij stond erop te spreken, maar de EU zegt nu ‘geen platform te willen bieden aan iemand wiens opvattingen in strijd zijn met de waarden waar de EU voor staat’. Bovendien wilden verschillende Europese diplomaten niet op het feestje komen als Ben-Gvir er zou zijn.

Geen alternatief

“Wij staan niet achter de politieke standpunten van minister Ben-Gvir of zijn partij. Veel van zijn uitspraken en meningen uit het verleden zijn in tegenspraak met de opvattingen die de Europese Unie vertegenwoordigt,” zei een EU-functionaris tegen de Israëlische openbare omroep KAN. Los daarvan heeft de nieuwe nationalistisch-religieuze regering van Netanyahu bij veel bondgenoten van Israël voor afkeuring gezorgd, aldus de EU. Vergeefs werd de Israëlische regering gevraagd iemand anders te sturen, waarna de receptie werd geannuleerd omdat een minister volgens de diplomatieke regels niet geweigerd kan worden.

Witheet

Ben-Gvir is witheet. “Het is een schande dat de Europese Unie, die beweert de waarden van democratie en multiculturalisme te vertegenwoordigen, ons ondiplomatiek het zwijgen oplegt. Vrienden weten hoe ze kritiek moeten uiten en echte vrienden weten ook hoe ze die moeten horen,” aldus de minister in een verklaring. “Alleen de staat Israël zal bepalen wie zijn vertegenwoordigers zijn, wie namens hem spreekt. De Europeanen moeten dat begrijpen. We respecteren hen, maar wij staan ​​voor ons eigen lot,” zei Ben Gvir later. “Wij zijn degenen die de regering van Israël leiden. Geen enkele andere autoriteit.”

Nederland voor

Het besluit om de receptie te cancellen ging niet over een nacht ijs. Onder EU-ambassadeurs in Israël werd overlegd. Polen en Hongarije, twee lidstaten met een rechts-nationalistische regering, weigerden het voorstel te steunen. Zij stemden dan ook tegen het afgelasten van de bijeenkomst in Israël. Alle ander 25 EU-landen, onder wie Nederland, waren voor. In Europa heerst grot scepsis over de ontwikkelingen in Israël. Er is grote kritiek op de omstreden gerechtelijke hervormingen die Netanyahu wil doorvoeren en er is ook steun voor de demonstranten die iedere week de straat op gaan.

Oppositie kritisch

Oppositieleider Yair Lapid stelt dat de ultra-rechtse coalitieregering de vriendschap met de EU ondermijnt. Tijdens zijn kortstondige regering met Naftali Bennett waren de betrekkingen juist verbeterd. ‘Het onderhouden van de buitenlandse betrekkingen van een land als Israël is complex en vereist expertise, en een slimme aanpak. De huidige regering brengt ons in onnodige ruzies en veroorzaakt een crisis met de Europese Unie, zodat Ben Gvir ons opnieuw voor de hele wereld in verlegenheid kan brengen met een onnodige toespraak’, twitterde Lapid.

Geen legimiteit

Veel Europese ambassadeurs in Israël waren bang dat Ben-Gvir de receptie zou misbruiken om legitimiteit en internationale allure op te bouwen. Ook dat wilden ze voorkomen. Een ambassadeur die anoniem wilde blijven, zei tegen kwaliteitskrant Haaretz: “Hij zou arriveren, een toespraak houden voor een beleefd publiek dat hem niet zou uitjouwen en niet zou storen, hij zou een paar mensen de hand schudden en hebben gebruikt om te beweren dat de wereld hem en zijn racistische doctrine accepteert.”

Lees ook:
Grootste protest ooit in Israël, zeker 500.000 mensen op de been
In Israël is op zondag door circa een half miljoen mensen gedemonstreerd tegen de omstreden hervormingen van de rechtelijke macht die het kabinet Netanyahu VI wil doorvoeren. De demonstranten vrezen het einde van de democratie in hun land en gaan daarom al wekenlang de straat op. President Itzhak Herzog wil dat er een dialoog komt tussen de regerings- en oppositiepartijen. Volgens premier Benjamin Netanyahu willen de demonstranten zijn regering ondermijnen en ten val brengen.