Europees Hof: oproep tot boycot van Israël is niet strafbaar

Wie wil in Europa wil oproepen tot een boycot van de staat Israël, mag dat doen zonder dat hij daar later een een boete of straf voor krijgt. Een oproep tot een boycot, hoe omstreden sommigen die ook vinden, valt volgens het Hof onder de vrijheid van meningsuiting en kan daarom gewoon. Franse activisten van de beweging Boycot, Desinvesteren en Sancties (BDS) die opriepen tot een boycot van Israëlische producten zijn volgens het Hof ten onrechte door de Franse Justitie veroordeeld. De BDS’ser moeten elk zevenduizend euro aan schadevergoeding van de Franse overheid krijgen.

Mulhouse
Een groepje van elf Franse BDS-activisten riep in 2009 en 2010 in een Franse supermarkt klanten op om Israëlische producten links te laten liggen. Dat was in een winkel dichtbij de Oost-Franse stad Mulhouse. Ze werden daarvoor door de hoogste Franse rechter veroordeeld voor het aanzetten tot economische discriminatie. Ze werden aangeklaagd en ze kregen, na een aantal keer in hoger beroep te zijn gegaan, van het hoogste Franse gerecht een straf voor het aanzetten tot economische discriminatie.

Nageaapt
De BDS-actie, die inmiddels ook in Nederlandse supermarken is nageaapt, was volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens ‘een vorm van politieke expressie’ en daarom toegestaan in het kader van het publieke debat. Het Hof vindt dat de Franse rechters rekening hadden moeten houden met het feit dat ‘verzoekers niet waren veroordeeld voor het maken van racistische of antisemitische opmerkingen of het aanzetten tot haat of geweld’. Dat BDS in onder meer Duitsland en Oostenrijk als antisemitisch zijn bestempeld doet daar niets aan af.

Legitiem openbaar belang
Politieke taal is van nature controversieel, zeiden de rechters van het Europese Hof, maar blijft een legitiem openbaar belang, ‘op voorwaarde dat het niet de lijn overschrijdt en een oproep tot geweld, haat of onverdraagzaamheid wordt’. Ook Frankrijk kreeg een tik op de vingers. Daar zijn verschillende burgers strafrechtelijk veroordeeld tot boetes en schadevergoeding voor discriminatie van Israëlische producenten en handelaren, omdat ze opriepen tot een boycot van Israëlische producten. Het Europees Hof beval de Franse regering om de activisten ieder circa zevenduizend euro aan schadevergoeding te betalen.

BDS antisemitisch
Hoewel BDS in Israël, Duitsland en Oostenrijk officieel als antisemitisch te boek staan, is het oproepen van een boycot an sich volgens het Europees Hof ‘niet noodzakelijk hetzelfde als aanzetten tot discriminatie’. In de praktijk blijkt dat BDS en antisemitisme vaak hand in hand gaan. BDS-activisten vergelijken de Israëlische regering met die van nazi-Duitsland, koppelen hakenkruisen aan Israëlische vlaggen en doen antisemitische uitingen. Op de Dam hebben BDS’sers de Joden of Israëli’s vergeleken met kakkerlakken en tijdens zijn concerten liet zanger Roger Waters een groot opblaasbaar varken met swastika boven het publiek zweven.

Koenders
Ook in Nederland wordt door BDS opgeroepen om Israëlische producten niet te kopen. Met name producten uit de betwiste gebieden zijn taboe, vindt de beweging. Een paar jaar geleden gingen activisten van de pro-Palestijnse club Doc P de supermarkten in om mensen te wijzen op Israëlische koopwaar en om die spullen te labelen. Ondanks verontwaardiging daarover in de Tweede Kamer zei toenmalig minister Bert Koenders (PvdA) van Buitenlandse Zaken dat dit mocht vanwege de vrijheid van meningsuiting.

Lees ook:
Duitse Bondsdag: BDS is een antisemitische beweging, geen geld meer
De Bondsdag heeft verklaard dat de beweging Boycot, Desinvesteren en Sancties (BDS) een antisemitische beweging is. Volgens een meerderheid is BDS een anti-Joodse beweging die doet denken aan de tijd van het nationaalsocialisme in Duitsland.