Europese aanklagers samen over aanpak Jodenhaat

In Den Haag vond deze week een bijeenkomst plaats waar met vijftien landen werd gesproken over de strafrechtelijke aanpak van antisemitisme. Openbaar aanklagers uit heel Europa kwamen samen om van gedachten te wisselen en kennis aan elkaar over te dragen. De organisatie was in handen van antisemitisme-coördinator Eddo Verdoner. Volgend jaar komt er weer een conferentie.

Deelnemers uit onder meer Duitsland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, België en Polen luisterden naar inzichten van experts en wetenschappers. Ook wisselden ze ervaringen uit en waren er interactieve sessies. “Er is internationaal een enorme toename van antisemitische incidenten,” legt Verdoner uit. “Antisemitisme mag niet onbestraft blijven. Door gespecialiseerde openbaar aanklagers bijeen te brengen, leren landen van elkaar hoe ze antisemitisme via het strafrecht nog effectiever aan kunnen pakken.”

In de workshops gingen experts op casusniveau de diepte in. Het Duitse Openbaar Ministerie (OM) deed bijvoorbeeld een presentatie over de strafrechtelijke kaders bij het vervolgen van anti-Joodse leuzen bij demonstraties, zoals ‘From the river to the sea, Palestine will be free’. Het Nederlandse OM verzorgde een keynote over de procesmatige afwegingen om te komen tot een verdenking van groepsbelediging.

Alle landen kampen met een enorme toename van online antisemitisme en moeten vaak lastige keuzes maken op welke zaken ze inzetten. Aanklagers vinden dat personen die antisemitische posts plaatsen, daar niet mee weg mogen komen maar dat tegelijk de grote sociale-media-platforms hun aansprakelijkheid niet mogen ontlopen. Veel zal afhangen van de nieuwe Digital Services Act van de EU, maar ook van de strafrechtelijke aanpak. Daarom staat dit thema op het komende congres wederom op de agenda.

Dat laatste is voor Nederland belangrijk. In tegenstelling tot in andere landen voorziet het Nederlandse wetboek van strafrecht niet in aparte strafbaarstelling van antisemitisme. In Nederland geldt Artikel 1, waar het anti-discriminatiebeginsel in verwerkt is en ook moet vaak worden uitgegaan van groepsbelediging. Jodenhaat op zich opnemen in het wetboek van strafrecht is echter wel een wens van georganiseerd Joods Nederland. Op die manier kan antisemitisme veel gerichter worden aangepakt, zo is het idee.