Guus Luijters ging door tot aan het eind – in memoriam

Schrijver en journalist Guus Luijters is niet meer. Eerder kondigde hij aan ongeneeslijk ziek te zijn, maar wel door te gaan met schrijven tot aan het eind. Hij overleed vorige week op 81-jarige leeftijd aan de gevolgen van blaaskanker. Luijters schreef vanaf de jaren vijftig en laat een lang en omvangrijk oeuvre na. Met zijn werk gaf hij honderdduizenden slachtoffers van de Sjoa een gezicht..

Guus Luijters werd geboren op 3 november 1943 in Amsterdam, in het midden van de Tweede Wereldoorlog. Zijn vader werkte in een fabriek die rekenmachines produceerde en zijn moeder werkte ook voordat ze het huwelijk in ging. De jonge Luijters ging naar de Erasmusschool in de wijk Bos en Lommer, waarna hij zijn middelbare schooljaren aan Hogereburgerschool en het Spinoza Lyceum in Amsterdam doorbracht.

Propria Cures

Eén van zijn allereerste publicaties was een ingezonden brief in Het Vrije Volk in 1956. Hij leverde ook geregeld bijdragen aan de schoolkrant van het Spinoza Lyceum. Luijters maakte vervolgens kennis met schrijvers als K. Schippers, Cees Nooteboom en Bernlef. Tijdens zijn studiejaren maakte hij de stap naar studentenblad Propria Cures, waarvoor hij tussen 1969 en 1971 redacteur was.

Playboy

Zijn verhalen uit Propria Cures werden in 1975 gebundeld in Hoera voor het prinselijk paar. Tevens was hij recensent en columnist voor Het Parool. Het gaat om functies die hij zou bekleden tot 2019. Ander werk dat op zijn pad kwam was het redacteurschap bij Playboy (1983-2003), waarvoor hij diepte-interviews maakte. Uit die tijd stamt zijn boek Brigitte Bardot, een levende legende (1984).

Kinderkronieken

In zijn latere jaren ging Luijters zich meer op de Tweede Wereldoorlog richten. Zo schreef hij in 2012 samen met Holocaust-historica Aline Pennewaard het boek In memoriam, met daarin het verhaal van twintigduizend Joodse kinderen die tijdens de bezetting werden vermoord. Door aandacht in de tv-show DWDD bereikte het boek alsnog een groot publiek. Een jaar later kwam ‘Kinderkroniek 1940-1945: brieven, getuigenissen en dagboeken uit de Shoah’ uit.

Verdwenen stad

Samen met cineast Willy Lindwer maakte Luijters het boek Verdwenen stad, waarin de kwalijke rol van het Amsterdamse Gemeenteveroerbedrijf (GVB) tijdens het afvoeren van Joden in de Sjoa centraal stond. Het boek kwam in maart 2024 uit met de gelijknamige film, die in de zalen ging draaien en door veel mensen is gezien. Kort daarna maakte Luijters bekend ongeneeslijk ziek te zijn.

Onderscheiden

De auteur kreeg op 7 juni vorig jaar een gemeentelijke onderscheiding – de Andreaspenning – uit handen van burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) van Amsterdam. Ook ontving hij een oorkonde van Yad Vashem. Luijters leed aan blaaskanker met uitzaaiingen naar de lever. Een chemokuur zou zijn leven kunnen rekken, maar hij zag ervan af. Hij stelde kwaliteit boven kwantiteit van leven. Wel ging hij aan de slag met het afronden van onvoltooid werk. Op 3 januari overleed hij, 81 jaar oud.