Halsema deelt uit: ’25 miljoen voor Joods Amsterdam’

De gemeente Amsterdam beoogt 25 miljoen euro uit te keren aan de Joodse gemeenschap in de hoofdstad. Het bedrag zou zijn bedoeld als tegemoetkoming voor de medewerking die de gemeente in de bange jaren ’40-’45 leverde aan de Jodenvervolging en de Sjoa. Het Parool geeft dit op vrijdag aan, maar de gemeente kan nog niets bevestigen.

Burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) van Amsterdam zou tot het inzicht zijn gekomen dat de gemeente een genoegdoening moet doen. Het bedrag van 25 miljoen euro zou voornamelijk zijn bedoeld voor projecten van Joden nu en niet voor nieuwe monumenten of andere herinneringstekens. Ook zou Halsema formeel excuses willen uitspreken voor wat de gemeente in de oorlog heeft gedaan.

Medewerking

Hoewel bezet, was het het gemeenteapparaat van Amsterdam dat zonder veel mitsen of maren meewerkten aan de vervolging en deportatie van Joden in de hoofdstad. Ongeveer 65.000 Joodse Amsterdammers zijn dankzij medewerking van de gemeente vermoord. Ook is er veel leed aangedaan, waaronder het ontnemen van bezittingen van Joodse inwoners van Amsterdam.

Jom Hasjoa

Een woordvoerder van de gemeente zegt tegenover Het Parool niet op de zaak vooruit te willen lopen. Maar volgens ingewijden zou Halsema op 24 april de excuses uit willen spreken tijdens de Jom Hasjoa-herdenking in de Hollandsche Schouwburg. In 2020 erkende zij al dat het stadsbestuur in de oorlog tekortschoot bij het beschermen van Joden. Nu zou de formeel tot excuses willen overgaan.

Belofte

Vorig jaar beloofde de gemeente al miljoenen aan smartengeld voor de rol van het Gemeentevervoersbedrijf (GVB) in het afvoeren van Joden naar de Hollandsche Schouwburg en naar stations, waarna ze vervolgens hun dood tegemoet gingen in treinen naar Midden- en Oost-Europa. Vorig jaar hintte Halsema al op formeel excuses voor het hele gemeenteapparaat, dus niet alleen voor het GVB.

Mokum

Tot in de Tweede Wereldoorlog leefden er ongeveer 77.000 tot 80.000 Joden in Amsterdam. De stad had door de eeuwen heen veel Joden van buiten getrokken, die daar een gemeenschap en subgemeenschappen vormden. Mokum kende een groot Joods proletariaat, maar ook een Joodse elite van geleerden, politici en ondernemers. De meesten van hen werden in de Sjoa vermoord.