Historicus Hermann von der Dunk (89) overleden
Historicus Hermann von der Dunk is in zijn woonplaats Bilthoven overleden. Hij is 89 jaar oud geworden. Von der Dunk was een invloedrijke Nederlandse historicus van Joods-Duitse komaf. Van 1967 tot 1990 was hij hoogleraar Contemporaine Geschiedenis (van 1870 tot heden) en Cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Utrecht. Hij stond bekend als een verhalend historicus, die de geschiedenis tot leven bracht door er passievol over te vertellen. Dit maakte zijn deskundigheid er niet minder om. Hij was de vader van cultuurhistoricus en publicist Thomas von der Dunk.
Von der Dunk werd in 1928 geboren in Bonn. Hij was de zoon van Duitser Heinrich M. von der Dunk en de Duits-Joodse Ilse Loeb. Het gezin ontvluchtte in 1937 nazi-Duitsland omdat vader daar geen werk meer kon krijgen. Hij was immers getrouwd met een Joodse vrouw. In Nederland kreeg vader een baan als leraar aan de Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven, de school van pedagoog Kees Boeke. Hermann von der Dunk ging ook naar deze school. In de Tweede Wereldoorlog hoefde moeder Ilse niet onder te duiken omdat ze met een Duitse man getrouwd was. Haar moeder moest wel de onderduik in, maar dan bij een Duits familielid.
Von der Dunk behaalde na de oorlog zijn diploma gymnasium-α aan Het Nieuwe Lyceum. Ondanks zijn grote interesse in de muziek (hij was een liefhebber van Bach en Haydn) ging hij geschiedenis studeren bij de bekende historicus Pieter Geyl. Na zijn afstuderen verrichtte hij promotieonderzoek aan het Institut für Europäische Geschichte in Mainz, waar hij zich toch meer Nederlander dan Duitser voelde. Hij keerde terug naar Nederland en in 1966 promoveerde hij in Utrecht met de dissertatie Der Deutsche Vormärz und Belgien, 1830-1848. Een jaar later werd hij aan dezelfde universiteit tot hoogleraar benoemd in de geschiedenis van na 1870. Von der Dunk vertelde vooral veel onder de Duitse geschiedenis. Zijn colleges waren vaak theatraal. Zo speelde hij Adolf Hitler en keizer Wilhelm II volgens aanwezigen briljant na.
Tijdens zijn hoogleraarschap publiceerde Von der Dunk vier boeken en zeker vierhonderd artikelen in kranten, weekbladen en wetenschappelijke tijdschriften. Hij was een zogeheten verhalende historicus, die gebeurtenissen uit het verleden op een levendige manier kon overbrengen zodat een groot publiek bereikt werd. Op deze manier werd een breder publiek enthousiast voor geschiedenis. “Voor mijn visie op de wereld heb ik minstens zoveel gehad aan de grote schrijvers,” zei hij “Van de bezetting kom je vaak meer en diepere dingen te weten als je Hermans en Mulisch leest, dan wanneer je een boek hebt – hoe knap ook – van een historicus die de bezetting zelf niet heeft meegemaakt.”
Hij maakte ook een aantal monografieën voor handboeken, encyclopedieën en essays. Hij deed tevens uitgebreid onderzoek naar P.J. Meertens voor de KNAW. In 1995 ontving hij de Goethe Medaille van het Duitse Goethe Instituut. In 2006 verscheen het rapport van de Commissie van Drie, een onderzoekscommissie naar de stellingname van Meertens gedurende de oorlogsjaren waarvan Von der Dunk voorzitter was. Na zijn emeritaat richtte Von der Dunk zich op het schrijven van boeken, waarvan het opus magnum De verdwijnende hemel. Over de cultuur van Europa in de twintigste eeuw zijn bekendste werk is. Het laatste boek was de essaybundel De wereld als getal. En andere broze zekerheden, dat twee jaar geleden uitkwam.
